Fort bij Aalsmeer

Het fort ligt op de (zuidelijke) plek waar de Geniedijk Haarlemmermeer op de ringdijk, hier Aalsmeerderdijk geheten, uitkomt die langs de Ringvaart loopt.

Het aardwerk van het forteiland stamt uit de jaren 1890-1895.[1] De bomvrije gebouwen werden 10 jaar later gebouwd en het fort kwam in 1905 gereed. Het fort is van een A-type met twee vrijstaande gebouwen voor hefkoepelgeschut en een frontgebouw dat door een poterne is verbonden met het hoofdgebouw. De hefkoepelgebouwen zijn in goede staat. Het fort kreeg, net als Fort bij Vijfhuizen, een dubbele frontgracht. Tijdens de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog werd het fort bemand, er was ruimte voor zo'n 280 man.

Achter het fort ligt een dubbele schutsluis waarmee de zuidwestelijke helft van Haarlemmermeer in geval van een vijandige aanval onder water gezet kon worden. Het water kwam uit de Ringvaart, in de dijk lag een ophaalbrug en het water kwam in het voorkanaal. Vanwege het grote peilverschil waren twee sluizen nodig. De aanleg van de sluis had verder als voordeel dat de Haarlemmermeer toegankelijk werd voor de scheepvaart. Vooral suikerbieten werden door de sluizen en via de Ringvaart naar de suikerfabriek in Halfweg vervoerd.[1] Vanaf 1950 werden de sluizen niet meer gebruikt en ze zijn tegenwoordig in slechte staat. In 1984 is in de bovensluis voor de veiligheid een betonnen damwand aangebracht en de benedensluis is volgestort.[1]

Aan de overkant van de sluizen staan drie loodsen. De houten genieloods kwam in 1894 gereed. De twee andere loodsen zijn na de Tweede Wereldoorlog gebouwd en dienden voor de opslag van militaire voertuigen en goederen.[1]

Het fort is in 1996 gerestaureerd. De brandweer heeft een deel van het hoofdgebouw gebruikt als oefencentrum en de sporen hiervan zijn nog zichtbaar. De brandweer staakte de oefeningen in 2006. In het fort is sinds 2009 het CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum '40-'45 te bezoeken. In de voormalige Genieloods is fortboerderij Dijkzicht gevestigd, die met een schaapskudde zorgdraagt voor het ecologische beheer van het terrein op en rond het fort, en de aangrenzende Geniedijk.[2]

• 
  De dubbele gracht voor het fort
• 
  Zijaanzicht
• 
  Ingangen van het gebouw
• 
  Loodsen achter het fort met links de genieloods
• 
  Bovenschutsluis met zicht op de voorkanaal en achter de dijk de Ringvaart
• 
  Zicht vanaf de volgestorte benedensluis naar de bovensluis

Zie de categorie Fort bij Aalsmeer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Werelderfgoed Stelling van Amsterdam

Noordfront: Fort bij Edam · Fort bij Kwadijk · Fort benoorden Purmerend · Fort aan de Nekkerweg · Fort aan de Middenweg · Fort aan de Jisperweg · Fort bij Spijkerboor Noordwestfront: Fort bij Marken-Binnen · Fort bij Krommeniedijk · Fort aan den Ham · Fort bij Veldhuis · Fort aan de St. Aagtendijk · Fort Zuidwijkermeer · Fort bij Velsen · Fort bij IJmuiden Westfront: Fort benoorden Spaarndam · Fort bezuiden Spaarndam · Fort bij Penningsveer · Fort bij de Liebrug · Fort aan de Liede Zuidwestfront: Fort bij Heemstede · Voorstelling bij Vijfhuizen · Fort bij Vijfhuizen · Batterij aan de IJweg · Fort bij Hoofddorp · Batterij aan de Sloterweg · Fort bij Aalsmeer Zuidfront: Fort bij Kudelstaart · Fort bij De Kwakel · Fort aan de Drecht · Fort bij Uithoorn · Fort Waver-Amstel · Fort in de Botshol · Fort aan de Winkel Zuidoostfront: Fort bij Abcoude · Batterij aan het Gein · Fort bij Nigtevecht · Fort bij Hinderdam · Fort Uitermeer · Torenfort aan de Ossenmarkt Zuiderzeefront: Muizenfort Muiden · Westbatterij Muiden · Kustbatterij bij Diemerdam · Fort aan het Pampus · Kustbatterij bij Durgerdam