Russisch ereveld Leusden

Zicht op de erebegraafplaats

Het ereveld is onder meer de laatste rustplaats van 101 Sovjet-Russische soldaten, die in september 1941 aan het Oostfront krijggevangen waren genomen. Deze soldaten, waren vooral afkomstig uit de Centraal-Aziatische Sovjetrepublieken, zoals Oezbekistan. Ze liggen in de buurt van Amersfoort begraven, omdat de Duitsers de groep in 1941 met de trein naar Kamp Amersfoort (in de gemeente Leusden) had overgebracht. Binnen vijf maanden stierven 24 gevangenen de hongerdood, de 77 anderen werden op 9 april 1942 zonder enige vorm van proces doodgeschoten. Op de fusilladeplaats achter de voormalige politieschool staat een gedenkzuil ter herinnering. Deze soldaten werden herbegraven op de Amersfoortse begraafplaats Rusthof.

Wegens ruimtegebrek is onmiddellijk daarna naast deze begraafplaats in de gemeente Leusden een nieuwe begraafplaats ingericht speciaal voor deze Russische slachtoffers. Deze begraafplaats is in 1948 geopend. De 101 slachtoffers werden toen herbegraven. Vervolgens kreeg deze begraafplaats de functie van erebegraafplaats voor alle Russische slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog die ergens in Nederland begraven lagen. Dit betrof ook de 691 krijgsgevangenen die op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten begraven lagen, Russische dwangarbeiders die in Duitsland waren tewerkgesteld, en een aantal Russische soldaten die in het Duitse leger hadden gediend. Veel van deze slachtoffers zijn kort na hun bevrijding door de geallieerden gestorven aan uitputting of ziekte.

Op het ereveld heeft elk graf een kalkstenen zerk met de naam en de rang van de soldaat in het Russisch. In 1975 werd er een tien meter hoge gedenkzuil geplaatst. Deze zuil draagt de tekst:

Aan de strijders van het Sovjetleger die omgekomen zijn in de worsteling met de Duitse overweldigers. 1941-1945

De muur achter de zuil bevat de tekst:

Lof aan de Helden.

Journalist Remco Reiding woonde in de buurt van de begraafplaats en verbaasde zich erover dat er nooit nabestaanden langskwamen. Hij besloot een onderzoek in te stellen naar de Russische nabestaanden. In 1998 volgde zijn eerste reis naar de voormalige Sovjet-Unie. Op 22 april 2000 publiceerde hij zijn bevindingen in de Amersfoortse Courant. Bovendien was nu duidelijk dat vijftig Russische soldaten in Duitse dienst waren toen zij omkwamen, en al die jaren als geallieerden waren geëerd en herdacht. Veertien anonieme graven kregen een naam, en 150 families van slachtoffers werden gevonden. In 2000 waren Dimitri en Pjotr Botenko de eerste nabestaanden die op de hoogte gebracht werden waar het graf van hun vader Vladimir Botenko was. In april 2012 verscheen over de onderzoekingen boek "Kind van een Ereveld". Reiding ging later in Moskou wonen waar hij correspondent werd voor verschillende Nederlandse media.

• Remco Reiding, Kind van het Ereveld. Dalfsen: D33 Publicaties, 2012. ISBN 9490470090

• 
  Poort
• 
  Lof aan de Helden
• 
  Obelisk
• 
  Grafsteen van een Sovjetsoldaat

• Lijst van erevelden

• Stichting Russisch Ereveld
• De 101 Russen van Kamp Amersfoort aflevering Andere Tijden.

Zie de categorie Ereveld Amersfoort van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.