Eenheidscel
Een eenheidscel is de cel in het kristalrooster met de hoogste symmetrie, en eventueel met het kleinste volume van een kristalstructuur. De eenheidscel is een basiseenheid in het rooster waaruit het gehele kristal kan worden gedacht te zijn opgebouwd.
Eigenschappen
De grootte van de cel en de hoeken tussen de assen worden gedefinieerd door de roosterconstanten. Door translatie van de eenheidscel in deze drie richtingen kan het gehele kristal worden opgebouwd. De eenheidscel bevat een of meer atomen. Elk atoom heeft een vaste positie binnen de cel, die uitgedrukt kan worden in relatieve (x,y,z)-coördinaten.
Tegenover elkaar liggende zijvlakken van de eenheidscel zijn parallel aan elkaar, dat betekent dat elke eenheidscel een parallellepipedum is. De eenvoudigste vorm die eenheidscel kan hebben is de vorm van een kubus. Er zijn veertien manieren, waarop een kristalstructuur meetkundig kan worden beschreven. De Franse kristallograaf Auguste Bravais heeft ze in 1848 beschreven. Ze zijn naar hem de Bravaisroosters genoemd.
Primitieve eenheidscel
In de vastestoffysica en voor de structuuranalyse door middel van röntgendiffractie, wordt vaak een primitieve eenheidscel gebruikt die een kleiner volume kan hebben dan een kristallografische eenheidscel. In een vlakgecentreerd kubisch rooster, zoals aangegeven in de figuur, bevat de kristallografische eenheidscel vier atomen terwijl de primitieve eenheidscel maar één atoom bevat. In een ruimtelijk gecentreerd kubisch rooster en in een rooster met een hexagonale dichtste stapeling bevatten de kristallografische eenheidscellen twee atomen terwijl de primitieve eenheidscellen ook maar één atoom bevatten.
Wigner-Seitz-cel
Een Wigner-Seitz-cel is een speciale vorm van eenheidscel, die dezelfde symmetrie heeft als het kristalrooster. Een Brillouinzone is een Wigner-Seitz-cel in het reciproke rooster.