Eduard Nápravník

Nápravník werd in 1839 geboren in Býšť in Bohemen. Aangezien zijn vader als onderwijzer weinig verdiende, was hij niet continu in staat om muziekonderwijs te genieten. Op zijn veertiende, in 1853, werd hij een wees en moest hij in zijn onderhoud voorzien met het bespelen van het orgel in de plaatselijke kerk. Vanaf 1854 volgde hij de Praagse orgelschool. Hij kon zich dankzij de inzet van zijn leraar verder in de muziek bekwamen en werd assistent-docent. Een uitnodiging van de Russische prins Joesoepov zorgde ervoor dat hij in 1861 naar Sint-Petersburg trok om diens privé-orkest te dirigeren.

Nápravník werd vervolgens organist en assistent-dirigent van het keizerlijk Mariinskitheater in 1863, tweede dirigent zes jaar later en uiteindelijk chef-dirigent in 1896, als opvolger van Anatoli Ljadov. Deze positie zou hij bezetten tot zijn dood. Hij verzorgde de premières van een groot aantal opera's, waaronder Moessorgski's Boris Godoenov (1874) en vele opera's van Tsjaikovski, César Cui en Nikolai Rimsky-Korsakov. Nápravnik was eveneens verantwoordelijk voor vele concerten bij de Petersburgse Muzikale Sociëteit. Na een vruchtbare carrière in de Russische operawereld moest hij in 1914 om gezondheidsredenen zijn werkzaamheden staken.

In november 1875 was Nápravnik verantwoordelijk voor de première van Tsjaikovski's Eerste Pianoconcert, met Gustav Kross als solist. Kross' uitvoering werd door de componist omschreven als een 'gruwelijke kakofonie'. Hij is eveneens de dirigent geweest van de tweede, zeer overtuigende uitvoering van Tsjaikovski's Zesde Symfonie op 18 november 1893, twaalf dagen na de dood van de componist. De première, geleid door Tsjaikovski zelf, was niet goed ontvangen – deels vanwege de reactie van een publiek en orkest dat niet wist om te gaan met zoveel vernieuwingen, en deels vanwege Tsjaikovski's dirigentschap. Dankzij Nápravniks leiding, en na het overlijden van Tsjaikovski, werd de symfonie geprezen als een meesterwerk met een overtuigende emotionele boodschap. De uitvoering bevatte een aantal kleine wijzigingen die door de componist waren aangebracht, en was derhalve de eerste uitvoering in de versie die we nu nog kennen.

Eduard Nápravniki overleed in Petrograd in 1916. Zijn familie vluchtte in 1917 naar het buitenland en vestigde zich uiteindelijk in België.

Eduard Nápravník heeft een viertal opera's gecomponeerd, te weten:

• Nizhegorodtzy (1867)
• Harold (1884)
• Dubrovsky (1895)
• Francesca da Rimini (1902)

Verder schreef hij vier symfonieën, een pianoconcert en een Fantaisie russe voor piano. Hij componeerde in totaal meer dan 40 werken.