Edoeard Sjevardnadze

Na het doorlopen van zijn basisopleiding in Mamati trok Sjevardnadze naar Tbilisi om daar, op aandringen van zijn ouders, te gaan studeren aan de Medische Hogeschool. Na het behalen van zijn diploma koos hij er echter voor niet verder te studeren aan een medisch instituut, maar een baan als instructeur te accepteren bij het regionale comité van de Komsomol, de communistische jeugdbeweging. In 1948 werd hij lid van de Communistische Partij. Hij vervolgde zijn opleiding aan de historische faculteit van het Pedagogisch Instituut en steeg snel in de Komsomol-hiërarchie, om in 1956 gekozen te worden tot secretaris van het Centrale Comité van de Georgische Komsomol. In 1959 werd hij lid van de Georgische Opperste Sovjet en in 1965 promoveerde hij tot minister voor Openbare Orde. In de functie van minister van Binnenlandse Zaken, die hij van 1968 tot 1972 bekleedde, verwierf hij faam door zijn harde beleid ten opzichte van corruptie.

Toen de Eerste Secretaris van de Communistische Partij in 1972 moest aftreden in verband met een corruptieschandaal, werd Sjevardnadze aangesteld als zijn opvolger.

In zijn nieuwe functie voerde hij een onverminderd daadkrachtig beleid gericht op het terugdringen van corruptie, en die doortastendheid werd door de Sovjet hiërarchie al spoedig beloond met een zetel in het Centraal Comité van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie. Twee jaar later, in 1978, werd hij als kandidaat-lid toegelaten tot het Politbureau. In 1985 stelde Gorbatsjov hem aan als minister van Buitenlandse Zaken van de Sovjet-Unie, als vervanger voor de kort daarvoor afgetreden Andrej Gromyko. In de jaren die volgden stond Sjevardnadze als rechterhand van Gorbatsjov aan de basis van de detente en het einde van de Koude Oorlog. Onder zijn leiding werd het buitenlands beleid van de Sovjet-Unie drastische herzien. Hij onderhandelde voor de Sovjet-Unie over de hereniging van Duitsland en bepleitte een einde aan de oorlog in Afghanistan.

Tegen het einde van de jaren tachtig liepen al eerder ontstane tegenstellingen tussen Gorbatsjov en Sjevardnadze echter zo hoog op, dat die laatste in 1990 geen andere mogelijkheid zag dan af te treden. In zijn beroemde afscheidsrede maakte Sjevardnadze zijn bezorgdheid over sommige van Gorbatsjovs besluiten kenbaar, en waarschuwde hij voor dreigende dictatuur. Na een mislukte coup door conservatieven in de zomer van 1991 keerde hij eind dat jaar terug in zijn functie. Een maand later, met de formele ontbinding van de Sovjet-Unie, trad hij echter weer af.

Hij keerde terug naar de nu onafhankelijke republiek Georgië, waar hij de tweede president van Georgië zou worden sinds de onafhankelijkheid in 1991. In 1992 werd de toenmalige Georgische president Zviad Gamsachoerdia afgezet en het presidentschap tijdelijk 'afgeschaft'. Sjevardnadze werd daarom benoemd tot voorzitter van de Georgische staatsraad. Toen het presidentschap in november 1995 in ere werd hersteld, werd Sjevardnadze met 70% van de stemmen gekozen.

In de eerste jaren van zijn bewind bouwde hij veel steun op door zijn daadkrachtig handelen in het conflict met afvallige provincies als Abchazië en door de betrekkelijke stabiliteit die hij aanvankelijk wist te brengen. Door zijn op het Westen georiënteerd beleid wist hij buitenlandse financiële steun en investeringen naar zijn land te halen en een strategisch partnerschap met de NAVO te bewerkstelligen.

Hoewel hij er zelf van overtuigd was dat hij zijn geboorteland had gered, wist Sjevardnadze niet te voorkomen dat het land verstrikt raakte in een burgeroorlog en kon hij de woekerende corruptie geen halt toeroepen. Hij werd ervan beschuldigd oneigenlijke middelen te gebruiken om zijn positie te handhaven. Hij legde beperkingen op aan de media, ontsloeg politici en benoemde familieleden - onder wie zijn eigen kinderen - op hoge posten. Zijn militaire acties tegen de naar onafhankelijkheid strevende regio's Zuid-Ossetië en Abchazië bleven vruchteloos, maar leidden wel tot een burgeroorlog. De aanhoudende energiecrisis en economische recessie versterkten de toch al snelle afkalving van zijn populariteit in de late jaren negentig.

Ook verloor hij de steun van zijn vroegere bondgenoten in het Kremlin, vooral omdat hij Rusland de toegang weigerde tot de Pankisi-vallei waar zich Tsjetsjeense rebellen zouden bevinden.

De Verenigde Staten bleven Sjevardnadze echter trouw. In ruil voor olie en de NAVO-basis op Georgisch grondgebied, ontving Georgië jaarlijks miljoenen Amerikaanse dollars. Volgens velen kwam een groot deel daarvan echter bij corrupte politici terecht. In 2002 presenteerde minister van Justitie Micheil Saakasjvili, de latere oppositieleider, een wetsontwerp om de corruptie onder politici aan te pakken. Sjevardnadze wees het voorstel van de hand en Saakasjvili stapte op.

Ondanks dit alles werd Sjevardnadze in 2000 herkozen. Die verkiezing werd echter bezoedeld door beschuldigingen van manipulatie van de uitslag.