Dionysius van Parijs

Over Dionysius zijn er meerdere geschreven bronnen beschikbaar. Hilduin(°775-785, †840 of tussen 855 en 858) de eerste abt van de abdij van Saint-Denis, plaatst hem in de eerste eeuw[3] en vermeldt zijn graf in Catulliacus, het huidige Saint-Denis. In de "Passio Sancti Dionysii", door hem geschreven, vereenzelvigt hij hem met Dionysius de Areopagiet.[4] Die zou na zijn bekering door de apostel Paulus bisschop van Athene zijn geworden, later naar Rome gereisd en van daar met zes andere bisschoppen naar Gallië gezonden door paus Clemens I om er de bevolking te bekeren. Hij zou dan ca. 96 de marteldood zijn gestorven tijdens de vervolgingen door Domitianus[5] of volgens andere bronnen[6] omstreeks 117 onder het bewind van Trajanus. Het verhaal van de Areopagiet werd vrij omstandig als verzinsel gecatalogeerd door Bellarminus (1542-1621)[3] hierin trouwens voorafgegaan door Erasmus en Lorenzo Valla. In de zeventiende eeuw is er een hevige controverse geweest over het feit of Saint-Denis van Parijs nu al dan niet de Areopagiet was, met als resultaat dat de vervalsing uit de negende eeuw die een apostolische status moest geven aan de abdij werd afgevoerd.[7]

De tweede bron, Gregorius van Tours, plaatst in zijn Historia Francorum, de marteldood van Dionysius tussen 249 en 251. Ook Gregorius laat Dionysius samen met zes andere missionarissen[8] naar Gallië sturen door Fabianus, paus tussen 236 en 250. De legende situeert zijn marteldood op de heuvel van Montmartre en verhaalt verder dat Dionysius zijn afgehakte hoofd onder zijn arm nam en nog enkele kilometers verder wandelde naar de plaats waar hij begraven wilde worden. Volgens de legende stierf hij de marteldood samen met twee van zijn volgelingen Rusticus en Eleutherius.

De heilige Genoveva, patrones van Parijs, zou omstreeks 475 een basiliek boven zijn graf hebben laten oprichten.[9] Dit is in overeenstemming met het archeologisch onderzoek dat de fundamenten van een basilica uit die tijd bewees, maar of die basiliek werd gebouwd op initiatief van Genoveva blijft natuurlijk een open vraag.

Dionysius staat bekend als cefalofoor, dat is: hoofddrager. Volgens een legende was hij het oneens met de plaats van zijn martelaarschap (Montmartre), waarna hij zijn afgehouwen hoofd zou hebben opgepakt. Met zijn hoofd in zijn handen zou hij tien kilometer naar het noorden hebben gelopen, naar de plaats waar hij begraven wilde worden; het huidige Saint-Denis. Hij wordt dan ook vaak afgebeeld met zijn hoofd in zijn handen, bijvoorbeeld aan de gevel van de Notre Dame.

Zijn feestdag wordt gevierd op 9 oktober. De gedachtenis van de translatio is steeds op 4 december. Dionysius is een van de patronen van Frankrijk.

Zie de categorie Denis de Paris van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.