Digitale centrale (modelspoor)

Een digitale centrale van een modelspoorbaan is een kastje waarmee de digitale onderdelen zoals lokomotieven, wissels en blokbezetmelders worden aangestuurd en daarbij ook terugmeldingen kan krijgen van de onderdelen zelf.

Stuurapparaat Twin-Center van Fleischmann voor de digitale modelbaan

Protocollen voor modelbaansturing

Bijna alle digitale centrales werken met Digital Command Control (DCC), alleen Märklin wijkt hiervan af en hanteert het eigen systeem Märklin Systems.

De ontwikkeling van diverse merkafhankelijke systemen is door de jaren heen stopgezet. Dit waren de systemen FMZ (Fleischmann), Motorola (Märklin) en Selectrix (Trix). De reden was dat DCC veel meer mogelijkheden biedt voor klanten om digitale apparatuur te combineren.

Uitbreidingsmogelijkheden

Versterker

Een digitale centrale heeft een beperkt elektrisch vermogen waarmee een aantal stroomafnemers kan worden gevoed. Om dit vermogen uit te breiden kan gekozen worden voor een versterker, ook wel booster genoemd, die gekoppeld wordt aan de digitale centrale en extra stroom levert aan het spoor.

Handregelaars

Om tijdens het besturen van de modelbaan rond te kunnen lopen zijn er handregelaars die aangesloten kunnen worden op de digitale centrale. Besturing van een modelbaan op deze wijze wordt ook wel Walk Around Control (WAC) genoemd. Indien de digitale centrale geen directe besturingsmogelijkheid biedt, zal altijd een aparte handregelaar aangesloten moeten worden.

Schakeldecoders

Er kan via een schakeldecoder uiteenlopende apparatuur digitaal worden aangestuurd. Dit zijn onder andere wisselaandrijvingen, ontkoppelrails en spoorwegseinen.

Terugmelddecoders

Door middel van terugmelddecoders met een blokbezetmelder kan een digitale centrale precies achterhalen of een baanvak vrij is of door een trein bezet wordt gehouden. Hierdoor kan de centrale een trein al dan niet toestemming geven om naar het volgende blok door te rijden. Terugmelddecoders worden meestal gekoppeld via de s88 of LocoNet-bus.

Interface met PC

Door de digitale centrale te koppelen aan een computer kan de modelbaan ook bestuurd en geprogrammeerd worden via een computer. Oorspronkelijk verliep deze communicatie tussen de seriële poorten van de computer en digitale centrale met behulp van een RS-232-kabel met een DE-9-connector. Tegenwoordig wordt er steeds meer gebruikgemaakt van een aansluiting via een LocoNet of USB-kabel.

Om apparatuur met een verschillende stekker te verbinden zijn er speciale interface-kabels verkrijgbaar. Zo kan bijvoorbeeld een speciale interfacekabel aan de RS-232-poort van de digitale centrale en de USB-poort van een PC worden aangesloten.

De nieuwste ontwikkeling is een draadloze aansturing via wifi.

Er is speciale software noodzakelijk om een digitale modelbaan via een computer aan te sturen. Bepaalde software kan dit ook zonder tussenkomst van een digitale centrale.

Modeltreinbesturingssoftware

Naam Leverancier Kosten Taal Platform Opmerking
Digital Direct for Linux (DDL)DDLGratisDuitsLinuxDigitaal systeem en treinbesturingssoftware in één
DigibahnDigibahnGratisDuitsWindows
DSMBS ModellbahnBetriebsSystemDigisoftJaDuitsWindowsGeen digitale centrale noodzakelijk
ESTWGJESTWGJJaDuitsWindowsDigitaal wisseltableau
iTrainBerrosJao.a. NederlandsWindows, Mac OS X, Linux en OpenSolaris
JociSoft TreinbesturingJociSoftGratis (freeware)NederlandsWindowsVoor Märklin Digital Interface
KoploperPaHaSOFTGratisNederlandsWindowsWordt niet meer verder ontwikkelt, wel bugfixes, in gebruik bij Miniworld Rotterdam
LocCommanderLocCommanderGratisEngelsWindowsGeschikt voor ESU ECoS en Märklin Systems.
Modellbahnsteuerung per Computer (MpC)Gahler+RingstmeierJaDuitsWindows
ModellStellwerkRonald HelderJaNederlands en DuitsWindowsSeintableau
TrainControllerFreiwald Software/Railroad & Co.JaEngels en DuitsWindowsGebruikt op meerdere grote Duitse tentoonstellingen
RailwareRailwareDuits
RocomotionRocoJaWindowsAangepaste versie van TrainController voor Roco
RocRailRocRailGratiso.a. NederlandsWindows, Mac OS X en LinuxOpen Source software
Soft-lokSoft-lokJaNederlandsDOS (Windows)
Stellwerk (Easy)Jürgen SchwarzJaDuitsWindows
STEUERplusHermann RieneckGratisDuitsWindowsDOS gebaseerd, geen Windows-GUI
ST-TRAINMTTM Modellbahn Tecchnik Team MünchenJaDuitsWindows
The JMRI-projectJMRI CommunityGratisEngelsJava platformen
TrainbrainUse-AutonomicJaNederlandsDOS/Windows
TrainWizardTrainWizardGratisDuitsWindows
Visual TrainDroste EDV-BeratungGratisDuitsWindowsEigen hardware van leverancier vereist
Win-DigipetDigipetJaDuits, EngelsWindows

Overige apparatuur

Er is een omvangrijk assortiment van apparatuur waarmee de mogelijkheid van digitale besturing verder worden uitgebreid. Dit zijn apparaten zoals:

  • Keerlusmodule
Hiermee kan een keerlus binnen het 2-railsysteem probleemloos worden bereden doordat er geen kortsluiting ontstaat.
  • Remgenerator
Hiermee komen treinen niet met een ruk tot stilstaan, maar remmen ze natuurgetrouw.
  • Scheidingsmodule
Deze module zorgt ervoor dat een modelbaan met een digitaal en analoog aangestuurd deel aan elkaar verbonden kan worden.

Enkele van bovengenoemde uitbreidingen zitten soms al in de digitale centrale ingebouwd of zijn te programmeren via software op een PC. In deze gevallen is zo'n uitbreidingsmodule niet nodig.

Merken

Er zijn vele merken die elk hun eigen digitale centrale, oftewel command station, op de markt brengen:

FabrikantArtikelProductiejarenBesturing op centraleUitvoeringOpmerkingen
DigitraxDCS51 All-in-one Command Station/Booster/Throttle2010-JaKast
DigitraxDCS100 Command Station & Booster1996-NeeKast
DigitraxDCS200 Command Station & Booster2000-NeeKast
Digikeijs DR5000 DCC 2016 Via Eigen software Kast
ESUECoS 50200 Multi ProtocolJaKast
ESUECoS Mobile Control IIJaHandregelaar
Fleischmann/RocoZ21, z21, z21 Start2012-NeeKastGemaakt voor besturing via een smart phone of tablet-PC
Fleischmann/RocoMultiMausJaHandregelaarVan oorsprong artikel van Roco.
Fleischmann/RocoFleischmann Profi-BossJaHandregelaarWordt niet meer geproduceerd.
Fleischmann/RocoFleischmann TWIN-Center Multi protocol, FMZ, DCC, SELJaKastGebaseerd op Uhlenbrock Intellibox 650 Wordt niet meer geproduceerd.
HornbyElite ControllerJaKast
HornbySelect ControllerJaKast
LenzLVZ100NeeKast
LenzLVZ200NeeKast
MärklinCentral StationJaKastAlleen Motorola MFX tocol
Märklin Central Station Reloaded Ja Kast Selectrix, DCC, Motorola, MFX
Märklin Central station 2, 3 Ja Kast Selectrix, DCC, Motorola, MFX
MassothDiMax 800ZNeeKastPrimair gericht op tuinspoor
MassothDiMax 1200ZNeeKastPrimair gericht op tuinspoor
PikoDigi-Power-BoxJaKastgebaseerd op Uhlenbrock Intellibox 650
PikoDigi-FernJaHandregelaar
RautenhausRMX960USBNeeNee
TamsMasterControlJaKast
Uhlenbrock Intellibox 650 Multi protocol SEL, DCC, MOT Ja Kast
UhlenbrockIntellibox Basic Multi protocol DCC,MOTJaKast
UhlenbrockIntellixbox II Multi protocol SEL,DCC,MOTJaKast
Use-AutonomicRaptor2006-JaKastBevat tevens software om de modelbaan te besturen, booster vereist
ViessmannCommander2007-JaKast
ZimoMX10NeeKast

In sommige gevallen is er naast de digitale centrale een aparte handregelaar vereist, omdat er via de digitale centrale niet rechtstreeks lokomotieven kunnen worden aangestuurd.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.