De natuurkunde van 't vrije veld
De natuurkunde van 't vrije veld is een driedelig naslagwerk, waarin natuurkundige verschijnselen die zich dagelijks voordoen worden uitgelegd en verklaard. De boeken van de hand van prof. dr. M. Minnaert verschenen in 1937-40 en beleefden meerdere herdrukken.
De Natuurkunde van 't Vrije Veld biedt de lezer een rijk overzicht van verschijnselen die op een gemakkelijke manier kunnen worden waargenomen, zoals de primaire en secundaire regenbogen, fata morgana's, bijzonnen, wolken en neerslag, weerlicht, eb en vloed tot het schatten van groottes zonder hulpmiddelen. Tevens bevindt er zich een klein lineair polarisatiefiltertje achteraan het eerste deel van de driedelige boekenreeks.
Inhoud
Deel 1. Licht en kleur in het landschap
- Licht en schaduw
- De terugkaatsing van het licht
- De breking van het licht
- De kromming de lichtstralen in de dampkring
- Het meten van lichtsterkte
- Het oog
- De kleuren
- Nabeelden en kontrastverschijnselen
- Het beoordelen van vorm en beweging
- Regenbogen, kringen, kransen
- Licht en kleur van de lucht
- Licht en kleur van wolken, water en vaste stof
- Lichtgevende planten, dieren, gesteenten
Deel 2. Geluid, warmte, elektriciteit
- De voortplanting van het geluid
- De geluiden der natuur
- Zomerwarmte en winterkoude
- Wolkenland
- Neerslag
- Het wonderbare ijs
- Aardmagnetisme en luchtelektriciteit
Deel 3. Rust en beweging
- Schatten en meten
- Vervoermiddelen, spel, sport
- Stromend water
- De vaste aarde
- Waaiende lucht
De hoofdstukken zijn onderverdeeld in doorlopend genummerde paragrafen, die bijna alle voorafgegaan worden door een citaat uit de wereldliteratuur.
Latere edities en vertalingen
Van het eerste deel van het werk verschenen Engelse en Duitse vertalingen:
- The Nature of Light and Color in the Open Air, Dover, 1954
- Licht und Farbe in der Natur, Birkhäuser Verlag, Basel 1992
- Light and Color in the Outdoors, Springer, 1993
In 1996 werden de drie delen opnieuw uitgebracht door ThiemeMeulenhoff (geïllustreerd).
Foutieve opvatting
M.G.J.Minnaert was zich tijdens het samenstellen van het eerste deel van zijn De Natuurkunde van 't Vrije Veld niet bewust van het feit dat retro-reflectie (het roodkleurige katoog verschijnsel) evengoed in de ogen van mensen voordoet als in de ogen van vele soorten dieren zoals katachtigen.
Geen spoor van de Circumhorizontale boog
Evenals het door M.G.J.Minnaert beschreven haloverschijnsel Circumzenitale boog bestaat ook de Circumhorizontale boog die zich in Nederland en Belgie enkel gedurende de middagen van de maanden mei, juni, en juli vertoont, maar dan wel onder de hoogstaande zon in plaats van boven de laagstaande zon zoals bij de Circumzenitale boog. De Circumhorizontale boog werd niet opgenomen in Minnaert's De Natuurkunde van 't Vrije Veld.
Invloed
David K. Lynch en William Livingston drukten in het voorwoord van hun klassieke Color and Light in Nature (Cambridge University Press, 1995) hun blijvende bewondering uit voor het boek, waarvan ze elk een fel beduimeld exemplaar bezaten.