Databankenrecht

In de databankenrichtlijn wordt een databank gedefinieerd als een verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen, systematisch of methodisch geordend, en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk.[1] Een databank hoeft dus niet noodzakelijkerwijs elektronisch te zijn.

De richtlijn biedt een auteursrechtelijke bescherming en een sui generis (een recht dat speciaal voor en naar aanleiding van een toepassing in het leven is geroepen) databankenbescherming.

De auteursrechtelijke bescherming ontstaat alleen wanneer er door de keuze of de rangschikking van de inhoud van de databank een eigen intellectuele schepping van de maker gevormd wordt.[2]

De sui generis-bescherming ontstaat wanneer de maker kwalitatief of kwantitatief een substantiële investering in de databank gedaan heeft. Hierbij krijgt de rechtverkrijgende het recht om het opvragen en/of het hergebruik van het geheel of een in kwalitatief of kwantitatief opzicht substantieel deel van die inhoud te verbieden.[3]

Het databankenrecht valt wetssystematisch dus gedeeltelijk onder het auteursrecht en gedeeltelijk onder een recht sui generis.

Bij het databankrecht sui generis ontstaat het alleenrecht op het kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en anderzijds openbaar maken of reproduceren van de databank als geheel. Let wel, de maker heeft daarmee niet automatisch het auteursrecht op alle dingen in de databank, de maker is alleen rechthebbende op de verzameling als zodanig. Wel is het zo dat als de maker een keer een kopie van de databank in de handel gebracht heeft, dat deze rechten op die kopie uitgeput zijn – de eigenaar van die kopie mag die kopie vrijelijk verder doorverkopen.

Daarentegen heeft de rechtmatige gebruiker van een databank ook recht op toegang en hergebruik van een gelimiteerd deel van de databank. Dat wil zeggen, de gebruiker mag een deel zelf opnieuw gebruiken maar niet meteen heel de databank hard overnemen. De rechtmatige gebruiker mag echter geen dingen met de databank doen waarvan de gebruiker weet dat ze in strijd zijn met de bedoeling van die databank en mag ook niet de auteursrechten op enige inhoud van de databank schenden.

Het sui generis databankenrecht duurt tot en met 15 jaar na elke substantiële investering in de databank. Dit betekent dat wanneer een databank permanent aangepast kan worden dat de nieuwste versies hiervan steeds 15 jaar bescherming krijgen.

De auteursrechtelijke bescherming van een databank, indien van toepassing, krijgt dezelfde duur als een ander werk van literatuur, wetenschap, of kunst. De duur van een auteursrechtelijke beschermde databank varieert afhankelijk van de situatie waarin het recht ontstaat.