Cryptex

Cryptex is een neologisme, bedacht door Dan Brown en geïntroduceerd in zijn boek De Da Vinci Code. Het is een samentrekking van de woorden cryptografie en codex.

Cryptex-speeltje als merchandise

Fictie

In het boek is een cryptex een draagbaar apparaat dat gebruikt kan worden om een geheime boodschap in te stoppen, die alleen gelezen kan worden door degene die de code kent om de cryptex te openen. De cryptex bestaat uit een holle cilinder met daarin een rol papyrus. Aan de buitenkant zitten 5 draaibare messing ringen met letters. Alleen met de goede lettercombinatie kan de cilinder geopend worden. In de cryptex bevindt zich ook een glazen ampul met azijn, die in het geval van openbreken van de cryptex zou breken, en daardoor - nog steeds volgens het boek - het papyrus zou oplossen en aldus de boodschap vernietigen. De cryptex zou zijn uitgevonden door Leonardo da Vinci.

Realiteit

De effectiviteit van een cryptex zoals beschreven in 'de Da Vinci Code' is op zijn minst twijfelachtig.

Ten eerste is het maar zeer de vraag of azijn daadwerkelijk papyrus zou oplossen, en al helemaal of dat snel genoeg zou gebeuren om te voorkomen dat de azijn van het papyrus afgewist zou worden voordat het papyrus geheel tot pulp verworden is. Wel is het mogelijk om een speciaal soort papier te fabriceren dat in azijn onmiddellijk zou oplossen. Dat zou kunnen gebeuren door papiervezels (b.v. toiletpapier) te doordrenken met verzadigd bicarbonaat en het vervolgens langzaam op te laten drogen. Het resultaat zou een fragiel soort papier zijn dat bij contact met azijn vrijwel onmiddellijk zou oplossen, doordat de azijn reageert met het bicarbonaat, waardoor bellen kooldioxide gevormd worden die de papiervezels volledig uit elkaar zouden scheuren.

Ten tweede zou met moderne technieken zoals ultrageluid en röntgenstraling het binnenste van de cryptex zichtbaar gemaakt kunnen worden, waarna te zien is in welke stand de ringen gedraaid moeten worden om de cryptex te openen.

En ten derde zou, als men de bovenstaande technieken niet ter beschikking heeft, het voldoende zijn om de cryptex gedurende langere tijd af te koelen tot onder het vriespunt van azijnzuur (16,6°C), waardoor deze bevriest en de cryptex met geweld open gemaakt kan worden zonder dat de azijn het papier kan oplossen. Op deze oplossing komen de hoofdpersonen in het verhaal echter niet.

Trivia over het woord cryptex

  • CRYPTEX is een hardware-encryptiepakket om harde schijven te beveiligen uit 1977.
  • In 1971 heeft het bedrijf Marconi Mobile een toestel genaamd cryptex gemaakt, dat de output van een vocoder versleutelt.
  • Het Zeitschrift für Stomatologie (1931) vermeldt het gebruik van cryptex als een tandvulling terwijl de Revue odontologique (1929) cryptex verkiest boven amalgaam omdat het niet van vorm verandert.
  • In het programma De Pelgrimscode werd een cryptex gebruikt.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.