Cromwijck

Cromwijck (ook wel Cromwyck, Cromwijk of Kromwijk) is een buitenplaats langs de rivier de Vecht in het Nederlandse dorp Maarssen.

Cromwijck
Voorgevel hoofdgebouw
Locatie
Locatie	Maarssen, Zandpad 42
Status en tijdlijn
Oorspr. functie	buitenhuis
Bouw gereed	1637
Verbouwing	±1675-80
Erkenning
Monumentstatus	rijksmonument
Monumentnummer	26463
I. Sorious, Cromwijck na de verwoesting in 1672
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Het grondgebied kwam rond 1600 in bezit van Jan Jacobsz Huydecoper. In 1637 liet hij er een buitenplaats verrijzen die zijn naam dankt aan de meander in de rivier. Tot ongeveer het midden van de 18e eeuw bleef Cromwijck in bezit van de familie Huydecoper, die het meestal verhuurden.

Tussentijds werd in het Rampjaar (1672) de buitenplaats compleet verwoest. Lukas Rotgans liet deze daarop binnen enkele jaren herbouwen. Tussen 1757 en 1904 was de buitenplaats in het bezit van de familie Bastert die de locatie gebruikte als woonverblijf en er tevens een steenfabriek bezat. Op de andere oever lag de steenfabriek Vecht en Rhijn. Na 1904 was Cromwijck een tijdlang in gebruik als kapok- en parfumeriefabriek. In die periode brak er in 1934 een brand uit in Cromwijck waardoor het dak werd aangetast.

Bij het buitenhuis lag in het verleden een koetshuis. Het ijzeren hekwerk van de buitenplaats is in de eerste helft van de 20e eeuw verloren gegaan. Op de hekpilasters bevinden zich nog vazen die uit circa 1750 dateren.