Belmonte Arboretum

Grote delen van de landbouwgronden op de Wageningse Berg waren in de zeventiende eeuw eigendom van Lubbert Adolph Torck. Een deel van dit gebied kwam eind achttiende eeuw in het bezit van Thierry Juste, baron De Constant Rebecque de Villars, uit de Nederlandse tak van de adellijke familie De Constant Rebecque. Hij bouwde er omstreeks 1845 een villa in Italiaanse stijl met een spectaculair uitzicht over de Nederrijn.

De Constant Rebecque de Villars richtte zijn 17 hectare grote bezit in als landgoed. Het bestond oorspronkelijk uit hakhoutbos, akkerbouwland en tuinderijen. Het gebied werd door de landschapsarchitect Jan David Zocher omgevormd naar een park in de voor die tijd gebruikelijke Engelse landschapsstijl. Halverwege de helling kwam een berceau. De eigendommen strekten zich uit tot over de Holleweg. Hier werd nabij de restanten van een oude kapel een grafmonument ingericht. In het oostelijke deel kwamen lanen en het hakhoutbeheer werd omgezet in regulier bosbeheer. Bij het landhuis hoorde een theekoepel en een koetshuis. Jarenlang bewoonden baronnen en baronessen het landgoed, totdat het in 1936 in bezit kwam van Het Geldersch Landschap en de gemeente Wageningen.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd villa Belmonte verwoest. In 1951 kocht de Landbouwhogeschool het terrein van Het Geldersch Landschap, als uitbreiding voor het even lager op de Wageningse Berg gelegen arboretum De Dreijen. Het park werd ontworpen door Jan Bijhouwer. Op het terrein werd in 1951 een dienstwoning gebouwd naar ontwerp van G. Feenstra uit Arnhem. In 1954 werd het arboretum geopend voor het grote publiek.

Arboretum Belmonte in het voorjaar met bloeiende appelbomen, Malus 'Evereste' en Malus 'Rudolph'

Sinds 2012 draagt de Stichting Belmonte Arboretum (SBA) de verantwoordelijkheid voor het beheer, met het doel deze tuin zowel botanisch, cultuurhistorisch en landschappelijk te beheren. De stichting heeft geen eigen personeel in dienst maar laat werkzaamheden uitvoeren door een gespecialiseerd bedrijf en daarnaast ook door vrijwilligers. Verder is er een Raad van Toezicht en een klankbordgroep.

Het arboretum heeft met 850 soorten de grootste rododendroncollectie van de Benelux. Daarnaast bestaat de collectie onder meer uit verzamelingen appelbomen, sierkersen, esdoorns, magnolia's en berken.

Het Belmonte Arboretum herbergt ook een interessante collectie netelbomen (Celtis, totaal 11 soorten), die overigens voor een deel buiten het tegenwoordige arboretum staan. Op het deel van de Wageningse Berg aan de westzijde van het arboretum, aan de overkant van de Holleweg is in de winter van 2020 een door bramen overwoekerd deel van het bos door vrijwilligers schoongemaakt, waardoor de Celtis-soorten weer goed te zien zijn.[1]

Zie de categorie Belmonte Arboretum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.