Beleg van Franeker

In 1500 was er grote onvrede in Friesland over de hoge pachten en belastingen opgelegd door hertog Albrecht de Kloekmoedige, heerser van Friesland. Hendrik van Saksen, zoon van Albrecht, zetelde zich in Franeker en bracht namens zijn vader de inning van pachten en belastingen ten uitvoer.

Vier vooraanstaande Friese edelen, Sjoerd Aylva, Tjerk Walta, Douwe Hiddema en Dooitzen Bonga verenigden zich, om zich van deze overheersing te verlossen en brachten een leger van 16.000 Friezen op de been. Op 12 mei 1500 begonnen zij de stad Franeker te belegeren. De Friezen waren echter slecht getraind en georganiseerd. Vele interne conflicten en schermutselingen droegen niet bij aan een effectieve belegering. Albrecht verzamelde in alle haast een talrijk leger en de stad werd op 16 juli 1500 ontzet.

Tijdens de terugtocht lieten de troepen van Albrecht een spoor van vernielingen achter. In Minnertsga werden priesters vermoord, omdat zij hun gewijde kostbaarheden niet wilden overgeven aan de soldaten van Albrecht. Berlikum moest het ook ontgelden. De stad Franeker en zijn inwoners werden geprezen en bevoorrecht voor hun dapperheid ten tijde van het beleg en de bescherming die Hendrik van hen had genoten.

Na de dood van Albrecht in september 1500 volgde Hendrik zijn vader op als heerser van Friesland. Op 26 maart 1501 schonk hij de stad Franeker een aanzienlijk (200 morgen) stuk buitendijks kwelderland. Gelegen in de gemeente Het Bildt zijn deze landen tot op de dag van vandaag eigendom van de stad Franeker. Deze landen dragen de naam Franekerlanden.

In 1504 droeg Hendrik Friesland over aan zijn broer George die daarop Het Bildt van bedijking voorzag.

• Friesland onder de Saksen