Basic input/output system

Het BIOS, wat een acroniem is voor basic input/output system, is een bibliotheek met een set stuurprogramma's voor aansturing van de hardware die nodig is om het besturingssysteem op te starten. Tijdens het opstarten van een pc, wanneer het besturingssysteem nog niet geladen is, is dit ook de enige software die beschikbaar is.

Een BIOS ROM IC

Wanneer een computer wordt gestart, wordt eerst de Power-On Self-Test (POST) in het BIOS doorlopen. Als alles in orde lijkt, roept het BIOS vervolgens de bootloader aan (meestal door de eerste sector van een aanwezige harde schijf te lezen). Dit opstarten wordt booten genoemd: de bootstrap-routines in het BIOS zijn de eerste stap waarmee de computer zichzelf start.

Instellingen

Bij sommige BIOS-systemen van computers is weinig in te stellen. Sommige computerfabrikanten willen niet dat gebruikers iets verkeerd kunnen instellen. Wanneer een computerhobbyist zelf een computer samenstelt, dan is er ruime keuze aan moederborden met vele instelmogelijkheden van het BIOS.

De instellingen van het BIOS kunnen zijn:

  1. Instellingen voor de processor (snelheid, spanning, etc.).
  2. Instellingen voor de harde schijven en cd-romdrives, en de volgorde van opstarten.
  3. Instellingen voor het geheugen.
  4. Instellingen voor extra onderdelen op het moederbord, zoals geluid, usb, lan, seriële en parallelle poorten.

Het is eenvoudig om in het BIOS iets verkeerd in te stellen, waardoor de computer het niet goed zal doen of oververhit kan raken (bij overklokken).

BIOS-updates

Een fabrikant van computers of moederborden komt soms met nieuwere versies van het BIOS. Er kunnen fouten verholpen zijn, of nieuwe hardware wordt ondersteund. Als tijdens het vernieuwen van het BIOS de computer wordt uitgezet, dan is het mogelijk dat het BIOS maar gedeeltelijk in de computer is geschreven en zal de computer het niet meer doen. Sommige computers hebben daarom twee chips met een BIOS op het moederbord (het zogenaamde dual BIOS-systeem). Indien het vernieuwen mislukt, dan wordt een oudere reserve BIOS gebruikt om op te starten.

De merknaam in het BIOS maakt deel uit van de OEM-licentie van Microsoft Windows. Indien het BIOS wordt vervangen door een type met een andere merknaam, dan moet Windows soms opnieuw geactiveerd worden. Een BIOS van een ander merk is alleen in uitzonderlijke gevallen geschikt, bijvoorbeeld wanneer hetzelfde moederbord gebruikt is in computers van verschillende merken.

Geschiedenis

Het BIOS van een computer is opgeslagen in een aparte geïntegreerde schakeling op het moederbord. Vroeger (rond 1990) stond het BIOS gewoonlijk in een EPROM en kon niet gewijzigd worden zonder speciale apparatuur, vanaf ca. 1995 werd steeds vaker EEPROM gebruikt, waarmee een BIOS vernieuwd kon worden zonder een chip te vervangen.

Moderne personal computers hebben doorgaans uitgebreide setup-mogelijkheden. Doorgaans werkt dit als volgt: bij het opstarten van een computer kan men met een speciale toets[1] (vaak Delete, F10, F2 of nog andere toetsencombinaties) dit opstartproces onderbreken en "naar de setup gaan", nog voordat het besturingssysteem geladen wordt. Via meerdere schermen kunnen dan BIOS-instellingen gewijzigd worden. Na het terugschrijven van deze instellingen naar de CMOS-Data (RAM) wordt het bootproces opnieuw gestart.

Een voorbeeld van een BIOS-instelling, is de volgorde waarin de pc informatiedragers (floppy, harde schijf/schijven, usb-stick, cd, netwerk[2]) afloopt op zoek naar een geldig besturingssysteem om te laden (de boot sequence): als er -volgens de genoemde volgorde- geen opstartinformatie op de floppy gevonden is zal er op de harde schijf/schijven gezocht worden en zo verder.

Intel heeft voor dit reeds meer dan 20 jaar oude systeem een vervanging gemaakt met de naam Extensible Firmware Interface (EFI). UEFI, een uitgebreide en verbeterde versie van EFI, wordt in de praktijk als EFI verkocht.

Zie ook
Zie de categorie Basic Input Output System van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.