Australische talen
Australische talen is de verzamelnaam voor enkele verschillende taalfamilies en isolaten die van oorsprong worden of werden gesproken in Australië en een paar nabijgelegen eilanden zoals Tasmanië. Deze talen zijn van de verschillende Aboriginalgroepen. De genetische relatie tussen de talen is niet precies bekend.
Achtergrond
Eind 18e eeuw waren er tussen de 350 en 750 verschillende Aborginalgroepen, en een gelijk aantal talen of dialecten.[1] Begin 21e eeuw waren er nog maar 150 van deze inheemse talen over,[2] die op 20 na allemaal gevaar lopen te zullen verdwijnen. Van de talen die nog over zijn wordt slechts 10% geleerd aan kinderen. Dit gebeurt vooral in geïsoleerde gebieden.
De Tasmaniërs werden al vroeg in de geschiedenis van de Europese kolonisatie van Australië en omstreken vrijwel geheel uitgeroeid, en hun talen zijn daarmee ook verdwenen. Of en in hoeverre deze talen verwant waren aan de op het Australische vasteland gesproken talen is dus niet bekend.
Classificatie
De meeste Australische talen worden ingedeeld bij de Pama-Nyungaanse talen. De rest van de talen, die allemaal in het noorden worden gesproken, worden gezamenlijk "Niet-Pama Nyungaanse" talen genoemd.
Traditioneel worden de Australische talen verdeeld in ongeveer 24 families. Hieronder staat een verkorte weergave:
- Isolaten:
- Enindhilyagwa (Andilyaugwa)
- Laragiya (mogelijk uitgestorven)
- Ngurmbur (mogelijk uitgestorven)
- Tiwi
- Voorheen vastgestelde families:
- Bunaban (2 talen in twee takken)
- Daly (11-19 talen in vijf takken, waaronder Murrinh-Patha)
- Limilngan (2 talen, mogelijk uitgestorven)
- Djeragan (3-5 talen in twee takken)
- Nyulnyulan (8 talen in twee takken)
- Wororan (7-12 talen in drie takken)
- Nieuw voorgestelde families:
- Mirndi, bestaande uit:
- Yirram (2-4 talen)
- West Barkly (3 talen in twee takken)
- Arnhem Land macrofamilie, bestaande uit:
- Burarran (4 talen in drie subfamilies, waaronder [N]djeebbana en Nakkara)
- Iwaidjan (4-8 talen in vier takken)
- Giimbiyu (2-3 talen in twee takken)
- Het Gaagudju (Kakadu) isolaat (mogelijk uitgestorven?)
- Het Umbugarla isolaat (mogelijk uitgestorven)
- Macro-Pama Nyungaans, bestaande uit:
- (mogelijk) het Ngurmbur isolaat
- Gunwinyguan-talen (15-17 talen in zes takken, waaronder het Kungarakany isolaat)
- Greater Pama-Nyungan:
- Tankische talen (4 talen in twee takken)
- Garawa (2 talen)
- Pama-Nyungaanse talen (ongeveer 175 talen in 14 extanten en talloze takken)
- Tasmaanse talen (volledig uitgestorven; aantal en verwantschap met andere taalfamilies onbekend)
- Mirndi, bestaande uit:
Externe links
- Map of indigenous Australian languages from Muturzikin.com
- Aboriginal Languages of Australia
- The Horton map of Australian indigenous languages
- Languages of Australia, as listed by Ethnologue
- National Indigenous Languages Survey Report 2005 PDF format, size 2.6 MB Accessed 16 February 2009
- AIATSIS clickable map
- Ethnolog report on all languages by alphabetical order
Bronnen, noten en/of referenties
|
Primaire taalfamilies | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|