Arecibo (radiotelescoop)

De Areciboradiotelescoop is een radiotelescoop in Puerto Rico, ongeveer 10 kilometer ten zuiden van de plaats Arecibo, op de noordkust van het eiland. Hij werd tot 2011 beheerd door Cornell University in samenwerking met de Amerikaanse National Science Foundation.

Arecibo Observatory
Organisatie	SRI International, Universities Space Research Association, Metropolitan University
Locatie	Arecibo
Coördinaten	18° 21′ NB, 66° 45′ WL
Hoogte	497 m
Golflengte	3-100 cm
Gebouwd	1960-1963
Eerste licht	1 november 1963
Telescoop type	Spiegeltelescoop
Diameter	304,8 m
Website	Website
Portaal    Astronomie

De Areciboradiotelescoop is een van de beroemdste radiotelescopen van de wereld, voornamelijk door zijn enorme omvang. De belangrijkste schotel is 305 meter in diameter en is gebouwd in een verlaging in het terrein die is ontstaan door een karst, een instorting van kalksteen. Hij was tot september 2016 de grootste gebogen schotel op aarde, met het grootste vermogen om fotonen op te vangen. Het record is in september 2016 overgenomen door de Five hundred meter Aperture Spherical Telescope in China.

Het oppervlak van de Areciboschotel bestaat uit 38.778 geperforeerde aluminium panelen, elk ongeveer 1,80 meter bij 3,60 meter, die steunen op een wirwar aan kabels. Ze vormen een sferische reflector (in plaats van parabolisch, wat gebruikelijker is). Deze vorm vloeit voort uit de methode die wordt gebruikt om de telescoop te richten. Bij de Arecibotelescoop zit de schotel namelijk vast, terwijl de ontvanger in het brandpunt wordt verplaatst om signalen op te vangen die door het oppervlak van de schotel uit andere richtingen worden gereflecteerd.

De ontvanger bevindt zich op een platform dat 900 ton weegt. Dit hangt 150 meter boven de schotel in de lucht, aan 18 kabels, die vastzitten aan drie torens van gewapend beton. Een van de torens is 120 meter hoog, de andere twee zijn bijna 90 meter. De toppen van de torens bevinden zich overigens op dezelfde hoogte. Het platform heeft een 93 meter lange, boogvormige arm die ronddraait. Deze wordt de azimuth arm genoemd. Op deze arm bevinden zich de antennes en de secundaire en tertiaire reflectors. Dit maakt het mogelijk om met deze telescoop de hemel te observeren binnen een kegelvormig gebied van veertig graden boven de plaatselijke horizon (declinatie tussen -1° en +38°). Puerto Rico's ligging in de buurt van de evenaar maakt het mogelijk om met Arecibo alle planeten in ons zonnestelsel te observeren.

De bouw van de Arecibotelescoop was een initiatief van professor William E. Gordon van Cornell University. Oorspronkelijk was hij van plan de telescoop te gebruiken voor het bestuderen van de ionosfeer van de aarde. Daarbij werd uitgegaan van een vaste parabolische reflector, die op een vast punt was gericht, met een toren van 160 meter om de apparatuur in het brandpunt te houden. Dit ontwerp zou grote beperkingen met zich hebben meegebracht voor andere potentiële onderzoeksgebieden, zoals planetologie en radioastronomie, omdat het daarvoor noodzakelijk is de antenne op verschillende punten in de hemel te richten, en die punten gedurende langere tijd te volgen terwijl de aarde om haar as draait.

Ward Low van ARPA wees op deze tekortkoming en bracht Gordon in contact met het Cambridge Research Laboratory van de Amerikaanse luchtmacht (AFCRL) in Boston, Massachusetts. Een groep onderzoekers werkte daar onder leiding van Phil Blacksmith aan sferische reflectors, terwijl een andere groep de verspreiding van radiogolven in en door de buitenste atmosfeer bestudeerde. Cornell University legde het project in de zomer van 1958 aan ARPA voor. In november 1959 werd een contract getekend tussen AFCRL en Cornell University. Met de bouw werd begonnen in de zomer van 1960, waarna de officiële opening plaatsvond op 1 november 1963.

De Arecibotelescoop is van belang geweest bij veel wetenschappelijke ontdekkingen. Op 7 april 1964, kort na de ingebruikname, kon het team van Gordon H. Pettengill met de Arecibotelescoop vaststellen dat Mercurius niet in 88 dagen om zijn as draaide, zoals tot dan toe werd gedacht, maar in slechts 59 dagen. De telescoop is ook gebruikt voor militaire toepassingen, bijvoorbeeld om de locatie van radarinstallaties van de Sovjet-Unie te bepalen door hun signalen op te vangen als ze terugkaatsten van de Maan. Arecibo is ook de bron van de gegevens voor het SETI@home-project, dat door het SETI Instituut wordt uitgevoerd door middel van distributed computing op via het internet verbonden computers. De telescoop is in de periode dat ze in werking is diverse malen verbeterd.

Op 13 november 2003 werd via het tijdschrift Nature bekend dat, anders dan eerder werd gedacht, de polen van de Maan niet zijn bedekt met ijs. Ook deze ontdekking stoelde op metingen met de Arecibotelescoop.