Appaloosa (paard)

De Appaloosa wordt op de eerste plaats gekenmerkt door zijn opvallende, gevlekte vacht. De paarden van dit ras zijn heel veelzijdig en hebben vele goede eigenschappen: grote wendbaarheid, taai uithoudingsvermogen, een goed karakter. De paarden hebben een gedrongen lichaam, goede benen en harde hoeven. Het hoofd is edel. De stokmaat van het ras ligt gemiddeld tussen de 142 en 152 centimeter. Het hoofd is breed en de ogen zijn sprekend en levendig. De oren zijn zoals bij alle Amerikaanse paarden klein en spits, de hals is gespierd en de borst breed. De Appaloosa heeft een rond, krachtig kruis met een hoog geplaatste staart. De manen en staart zijn van een zijdeachtige kwaliteit. De paarden hebben een uitstekende galop.

De Appaloosa is opvallend door het bijzondere patroon van de vachtkleuren. Er zijn veel verschillende patronen. De vijf hoofdpatronen zijn:

• sneeuwvlokkenbont: donkere huid met lichte vlekken over het hele lichaam
• panterbont: witte huid met donkere vlekken over het gehele lichaam
• sjabrakbont: donker met een witte 'deken' over de achterhand en hierop wel of geen vlekken
• marmerbont: stekelharig, de meeste haren donker met hier of daar enkele witte met of zonder 'deken'
• geheel wit met slechts enkele donkere vlekken

Appaloosa’s hebben nog drie kenmerken waar ze aan te herkennen zijn: gevlekte geslachtsdelen en mond, verticaal gestreepte hoeven en een witte rand om de iris, net als ogen van mensen. Dit is vanaf ongeveer vijf meter afstand te zien.

Gevlekte paarden als de Appaloosa zijn al heel lang bekend. In grotschilderingen van meer dan twintigduizend jaar geleden werden al gevlekte paarden afgebeeld. De oude Chinese keizers noemden deze paarden ‘Hemelse paarden’. In de 18e en 19e eeuw waren ze geliefd bij de aristocratie in Europa. Na de ontdekking van Amerika werden door de Spaanse veroveraars Iberische paarden meegenomen naar de Nieuwe Wereld. Het is aannemelijk dat de Appaloosa in beginsel teruggaat op de Andalusiër. Later werden ook vanuit andere landen in Europa gevlekte paarden naar Amerika verscheept omdat deze paarden in Europa uit de mode geraakt waren.

In het gebied van de huidige Verenigde Staten had het fokken van Appaloosa's alles te maken met de indianen; vooral met de Nez Percé-stam die in het huidige Nez Perce County leefde. Dat was de enige stam die doelgericht en selectief fokte. De Nez Percé stonden bekend als grote paardenkenners. Alleen de beste hengsten werden gebruikt om te fokken, de andere werden gecastreerd, zodat ze geen nakomelingen konden krijgen. De paarden die niet voldeden werden geruild met andere indianenstammen.

De paarden groeiden uit tot sterke, snelle dieren die stevig op hun benen stonden op oneffen terrein. De gevlekte paarden waren bij tijden het meest geliefd. De kolonisten noemden het ras ‘Paulouse’ naar de rivier Palouse. Hieruit is later de naam 'Appaloosa' ontstaan. De Nez Percé-indianen werden na de komst van Europese kolonisten in hun gebied naar Canada verjaagd. De Appaloosa-paarden die hun kracht én hun trots waren raakten ze daarbij kwijt. Vijftig jaar lang was de Appaloosa een zeldzaam ras, tot in 1938 in Amerika de 'Appaloosa Horse Club' werd opgericht met als doel het ras te redden. Ook in Nederland zijn meerdere Appaloosa-verenigingen actief.

De Appaloosa is geschikt voor alle takken van de paardensport. Sommige paarden zijn snel en dus geschikt voor op de renbaan, andere zijn meer geschikt voor dressuur en springen en weer andere voor het westernrijden. Appaloosa's zijn zeer populair in de westernsport omdat ze snel en wendbaar zijn en lijken met hun opvallende vacht bijna een van de archetypes van het Wilde Westen te zijn geworden.

Andere paarden met vlekken treft men aan bij de Europese rassen Knabstrupper en Noriker, en bij de Amerikaanse Pinto.

• 
  Vachttype: blanket
• 
  Vachttype: leopard
• 
  Vachttype: few spot
• 
  Merrie met veulen

• American Appaloosa Horse Club Holland
• Vereniging het Nederlandse Appaloosa stamboek
• Internationale Appaloosa pagina's op appaloosa.com