Antonius Abtkerk (Schaijk)

De Antonius Abtkerk is een rooms-katholieke kerk in de Nederlandse plaats Schaijk. De kerk is gewijd aan Antonius van Egypte.

Antonius Abtkerk
Aanzicht in 2009
PlaatsSchaijk
Gebouwd in1902
Gewijd aanAntonius van Egypte
Monumentale statusRijksmonument (orgel)
Gemeentelijk monument (kerk)
Monumentnummer 526211
Architectuur
Architect(en)Petrus Stornebrink (kerk)
W.Th. van Aalst (aanpassing toren)
Portaal    Christendom

Schaijk had vanaf de 15e eeuw een kapel (gewijd aan St. Cornelius en St. Hubertus) die onderdeel was van de parochie van Herpen. In de loop der tijd werd de kapel uitgebouwd tot een kleine kerk. In 1667 werd de kerk van Schaijk een zelfstandige parochiekerk, die aan de H. Antonius Abt was toegewijd. Door de ligging van Schaijk net in het vrije Land van Ravenstein kwamen veel katholieken van buiten het Land van Ravenstein in Schaijk kerken. De groei verantwoordde de bouw van een grotere kerk in 1827, een neoclassicistische waterstaatskerk. Hierbij werd de bestaande kerk afgebroken, maar de in romaanse stijl gebouwde kerktoren bleef behouden. De staat van deze kerk was niet al te best, mede door hergebruik van materialen van de oude kerk. De kerk werd eind 19e eeuw eveneens te klein bevonden waarop een nieuwe kerk werd gebouwd. Dit gebeurde door tussentijdse geldgebreken in meerdere fases naar ontwerp van Petrus Stornebrink. In de jaren 1894 tot en met 1896 wordt het koor vervangen, in 1901 en 1902 het schip en wordt de bestaande toren ommetseld en verhoogd. In 1907 wordt de hernieuwde kerk ingewijd door bisschop Wilhelmus van de Ven.

In 1967 volgt een renovatie van de kerk. Architect Jan de Jong wordt aangesteld, die de wijzigingen in de kerk aanbrengt in de stijl van de Bossche School. Muren worden gewit, de kerk wordt soberder gemaakt, kerkbanken worden vervangen door stoelen en het altaar komt centraal te staan. Tevens werd de entree omgevormd tot een doopkapel. Enkele wijzigingen zijn later ongedaan gemaakt, met name zijn er enkele versieringen teruggebracht. Er werd een orgel aangeschaft dat oorspronkelijk gebouwd was door Matthijs van Deventer en uitgebreid is door Franciscus Cornelius Smits. Daarnaast is een Pels-orgel aanwezig. Voor de kerk staat een Heilig Hartbeeld dat in 1925 geplaatst is.

Het in de kerk aanwezige Van Deventer-Smits-orgel is in 2003 aangewezen als rijksmonument. De kerk zelf is aangewezen als gemeentelijk monument.

Orgels

Hoofdorgel

In 1932 gebouwd door de firma Bernard Pels & Zoon (Alkmaar). Nico van Duren (Maren-Kessel) restaureerde het orgel in 2003/2004.

Koororgel

Het koororgel (Rijksmonument) is in 1754 gebouwd Matthijs van Deventer (Nijmegen) voor de oude Sint Vincentiuskerk te Velp (Noord-Brabant). Het is in 1854 door F.C. Smits (Reek) uitgebreid met een tweede manuaal met drie registers. In 1971 heeft firma Gebr. Vermeulen het orgel gerestaureerd en overgeplaatst naar Schaijk.

Monumentomschrijving Rijksdienst

R.-k. kerk St. Antonius Abt vanwege het tweeklaviers orgel met aangehangen pedaal, gemaakt door M. van Deventer in 1754, uitgebreid door F.C. Smits in 1854, oorspronkelijk voor de r.-k. kerk te Velp (N.-B.), in 1971 geplaatst in de r.-k. kerk te Schaijk.

MIP omschrijving (MIP nummer: MK098-000076)

  • Bouwstijl: Neo-Gotiek
  • Bouwperiode : 1894 tot: 1902
  • Gevels en materialen: Baksteen, driebeukig met absis. Dwarsbeuk met vijfkantige beĆ«indiging. Vierkante toren. Kleinere zeskantige traptorentjes er tegenaan.
  • Vensters en deuren: Maaswerk in neo-gotische stijl.
  • Dak en bedekking: Zadel- en lessenaarsdaken, spitsen met leidekking.
  • Bijgebouwen: Omgeven door kerkhof, muur en poortgebouw 1941.
  • Interieur: Kruisribgewelven. Orgel uit 1754 van Matthijs van Deventer, in 1854 door F.C. Smits uitgebreid.
  • Bijzonderheden: Heilig Hart beeld, J. Custers 1925. Restauratie kerk door J. de Jong. Oorspronkelijke toren is ommetseld en verhoogd.

Glas-in-loodramen

De kerk heeft 3 figuratieve glas-in-loodramen, vervaardigd door atelier Frans Nicolas en Zonen, Roermond. De ramen hebben afbeeldingen met de volgende onderwerpen:

  • de Heilige Familie
  • Huwelijk van Tobias en Sara
  • de doop in de Jordaan

De ramen zijn met foto's beschreven op www.verhaleninglasinlood.nl de website over verhalen in glas in lood.

Galerij

Zie de categorie Kerk van H. Antonius Abt, Schaijk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.