Alma-Ata
Alma-Ata of Almaty[4] (Kazachs: Алматы, Almaty; in het nieuwe Latijnse alfabet: Almatı) is een stad met ruim 1,8 miljoen inwoners in Kazachstan. Het is de grootste stad in het land.
Stad in Kazachstan  | |||
| |||
  | |||
| Coördinaten | 43° 15′ NB, 76° 54′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 319[1] km² | ||
| Inwoners (1 januari 2018) | 1.801.713[2] (5648 inw./km²) | ||
| Akim | Bauyrzhan Baybek | ||
| Overig | |||
| Tijdzone | UTC+6 | ||
| KATO-code[3] | 750000000 | ||
| Website | almaty.gov.kz | ||
Foto's | |||
 | |||
| Alma-Ata collage | |||
 | |||
| De Christus Hemelvaartkathedraal (1907), met een hoogte van 56 meter na het Periklooster in Roemenië het hoogste houten gebouw ter wereld | |||
| |||
Naam en inwoners
De stad heette in tsaristisch Rusland Verny (Верный). Van 1921 tot 1994 was de officiële naam Alma-Ata. Sindsdien is de officiële naam Almaty. Tot 1997 was Alma-Ata de hoofdstad van Kazachstan, daarna werd dat Astana, het huidige Nur-Sultan. De Kazachse naam Almaty betekent rijk aan appelen of, volgens minder aangehaalde bronnen, sterke berg. De vorige naam van de stad, Alma-Ata werd soms verkeerd vertaald als grootvader-appel. In de omgeving van de stad is wel een flinke diversiteit aan appelen te vinden.
Van de inwoners is 51% Kazach, 33% Rus en 5,7% Oeigoer.[5]
De stad is herhaaldelijk geteisterd door aardbevingen en modderstromen.
Universiteiten
Alma-Ata telt een aantal universiteiten, waaronder:
- Kazachse Nationale Universiteit Al Farabi
- Kazakh American University
- Abay Almaty State University
Tevens is er de Kazachse Academie van Wetenschappen gevestigd.
Records
Er staat een van de hoogste televisietorens ter wereld, de televisietoren van Alma-Ata. In het oosten ligt Nationaal Park Ile-Alatau. De stad is ook bekend vanwege de hooggelegen Medeo-ijsbaan. In het verleden werden daar vele wereldrecords geschaatst. Sinds de bouw van overdekte ijsbanen in de jaren tachtig is deze openluchtbaan echter minder belangrijk geworden. In 2011 werd hier wel het Bandy-toernooi van de Aziatische Winterspelen gehouden.
Ramp
Op 11 maart 2010 stortten twee dammen in de nabijheid van Alma-Ata in. Hierbij lieten 43 inwoners van de stad het leven. De oorzaak van het instorten was de druk van smeltwater na zware sneeuwval.
Geboren
- Vladimir Zjirinovski (15 april 1946), Russisch politicus
- Viktor Sjasjerin (23 juli 1962), langebaanschaatser
- Igor Potapovich (6 september 1967), polsstokhoogspringer
- Olga Sjisjigina (23 december 1968), atlete
- Moerat Nasyrov (13 december 1969), Russisch zanger
- Joeri Soerkov (4 november 1970), wielrenner
- Vadim Sajoetin (31 december 1970), Russisch schaatser
- Dmitri Fofonov (15 augustus 1976), wielrenner
- Roeslana Korsjoenova (2 juli 1987 - 28 juni 2008), model
- Zarina Diyas (18 oktober 1993), tennisspeelster
- Denis Ten (13 juni 1993 - 19 juli 2018), kunstschaatser
- Dmitri Balandin (4 april 1995), zwemmer
Klimaat
Alma-Ata kent een vochtig continentaal klimaat, volgens de klimaatclassificatie van Köppen Dfa, met hete zomers en koude winters. De jaarlijkse gemiddelde temperatuur is 9 °C. De koudste maand is januari met een gemiddelde van −6 °C en de warmste is juli met een gemiddelde van meer dan 23 °C. Er valt tussen de 600 en 700 millimeter neerslag per jaar. De meeste neerslag valt in het voorjaar, in april en mei. De stad wordt omgeven door bergen, hetgeen de circulatie van de lucht belemmert.
| Klimatogram van Alma-Ata | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
32
−1
−11
|
37
0
−9
|
71
7
−2
|
104
17
6
|
107
22
11
|
64
27
15
|
32
30
18
|
26
29
16
|
30
24
11
|
62
16
4
|
55
7
−3
|
33
1
−8
|
| Temperatuur in °C • Totale neerslag in mm | |||||||||||
| Weergemiddelden voor Alma-Ata | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | Jaar |
| Hoogste maximum (°C) | 18,2 | 19,5 | 28 | 33,2 | 35,1 | 39,3 | 41,6 | 40,5 | 38,1 | 31,1 | 25,4 | 19,2 | 41,6 |
| Gemiddeld maximum (°C) | −0,9 | 0,4 | 7,1 | 16,6 | 21,8 | 26,6 | 29,7 | 28,7 | 23,5 | 15,8 | 6,5 | 0,7 | 14,8 |
| Gemiddelde temperatuur (°C) | −6 | −5 | 2,2 | 11 | 16,2 | 20,9 | 23,5 | 22,1 | 16,7 | 8,9 | 1,6 | −3,8 | 9 |
| Gemiddeld minimum (°C) | −10,6 | −9,1 | −2,4 | 5,6 | 10,8 | 15,1 | 17,6 | 16,3 | 11 | 4,4 | −3,1 | −8,4 | 4 |
| Laagste minimum (°C) | −30,1 | −37,7 | −24,8 | −10,9 | −7 | 2 | 7 | 4,7 | −3 | −11,9 | −34,1 | −31,8 | −37,7 |
| Neerslag (mm) | 32 | 37 | 71 | 104 | 107 | 64 | 32 | 26 | 30 | 62 | 55 | 33 | 653 |
| Bron: (ru) Weer en klimaat | |||||||||||||
Bezienswaardigheden
Er staat een van de hoogste televisietorens ter wereld, de televisietoren van Alma-Ata. In het oosten ligt Nationaal Park Ile-Alatau.
Sport
De stad is bekend vanwege de hooggelegen Medeo-ijsbaan. In het verleden werden daar vele wereldrecords geschaatst. Sinds de bouw van overdekte ijsbanen in de jaren tachtig is deze openluchtbaan echter minder belangrijk geworden.
In 2011 werden in Alma-Ata en Astana de Aziatische Winterspelen georganiseerd. Op de Medeo-ijsbaan werd het Bandy-toernooi van deze Aziatische Winterspelen gehouden.
Almaty was kandidaat voor de organisatie van de Olympische Winterspelen 2022. Het verloor de stemming van het IOC nipt van Peking.
Kairat Almaty is de professionele voetbalclub van Alma-Ata. De club is meervoudig landskampioen van Kazachstan en was de succesvolste voetbalclub van Kazachstan toen het land deel uitmaakte van de Sovjet-Unie.
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Alma-Ata op Wikimedia Commons. |