Adolf I van Nassau-Wiesbaden-Idstein

Adolf was de oudste zoon van graaf Gerlach I van Nassau en Agnes van Hessen,[1][3][4] dochter van landgraaf Hendrik ‘de Jongere’ van Hessen en Agnes van Beieren.[1][3]

Zijn vader liet hem sinds ongeveer 1338 deelnemen aan de regering.[5] In 1344 deed zijn vader afstand ten gunste van Adolf en zijn broer Johan. De graven van Katzenelnbogen losten in 1350 de verpanding van stad en burcht Katzenelnbogen in, zodat deze voor Adolf verloren gingen.[2]

In een op 25 november 1355 te Eltville gesloten verdrag gingen Adolf en Johan over tot een verdeling van hun bezittingen, Adolf verkreeg bij die verdeling de heerlijkheden Wiesbaden en Idstein. Gezamenlijk bezit van beide broers bleven de tol bij Wiesbaden, Klooster Schönau, Miehlen, de Burcht Laurenburg, de Esterau, het Vierherrengericht[6] en het deel van de Burcht Nassau dat bezit was van de Walramse Linie.[2][7] Deze gebieden konden niet verdeeld worden, omdat ze in 1255 bij de verdeling van het graafschap Nassau (de Prima divisio) gezamenlijk bezit van de Walramse en de Ottoonse Linie gebleven waren.
De halfbroers van Adolf en Johan, Kraft en Rupert, verkregen bij de verdeling van 1355 de Burcht Sonnenberg en regeerden sindsdien samen als graven van Nassau-Sonnenberg.[2]

Adolf resideerde overwegend in Idstein. Daar liet hij de stadskerk (sinds 1817: Uniekerk) uitbreiden, en bouwde de Hexenturm. In Wiesbaden bevorderde hij de weverij. Adolf bouwde de Burcht Adolfseck aan de Aar, dat hij in 1356 in leen opdroeg aan het aartsbisdom Mainz.[5] Op dat moment was Adolfs broer Gerlach de aartsbisschop en keurvorst van Mainz.

Adolf deed in 1358 afstand van de jurisdictie over Wellmich aan het aartsbisdom Trier en verpandde zijn deel van de Burcht Laurenburg. Hij kocht in 1369 Rambach van de heren van Eppstein.[2][5]

In de rijkspolitiek stond Adolf aan de zijde van keizer Karel IV.

Adolf overleed te Idstein op 17 januari 1370 en werd begraven in Klooster Klarenthal bij Wiesbaden.[1][3] Hij werd opgevolgd door zijn zoons Gerlach II en Walram IV. Het grafmonument voor Adolf en zijn echtgenote werd in 1632 of 1650 uit de tot ruïne vervallen kloosterkerk overgebracht naar de Mauritiuskerk in Wiesbaden. Die kerk werd in 1850 door brand verwoest, het grafmonument ging daarbij verloren.

• 
  De Uniekerk te Idstein
• 
  De Burcht Idstein met de Hexenturm
• 
  De Burcht Adolfseck in 1631

Grafmonument voor Adolf I van Nassau-Wiesbaden-Idstein en Margaretha van Neurenberg met de muurschildering in Klooster Klarenthal

Paus Johannes XXII verleende op 13 september 1327 dispensatie voor het huwelijk tussen ‘nobili viro Adolpho nato nobilis viri Gerlaci comitis de Nassawe Trevirensis diocesis’ en ‘una ex filiabus … nobilis viri burgravii de Nurenberg Bambergensis diocesis’ ondanks hun vierdegraads verwantschap. Het huwelijkscontract tussen ‘Friderich … Purgrave ze Nurnberch … Margretin unser Tochter’ en ‘Gerlachin grauin von Nassowe … Adolfin … sun’ is gedateerd 23 februari 1330 en bevat het advies van ‘Emchen Grauen von Nassowe unsers … Swagers und Ulrichs von Hanawe und Johansen dez vorgenanten greuen Emchin sun’.[1]

Adolf huwde in 1332[1][3][4] met Margaretha van Neurenberg († na 13 november 1382),[1] dochter van burggraaf Frederik IV van Neurenberg en Margaretha van Görz en Tirol.[1] Margaretha werd begraven in Klooster Klarenthal.[1]
Uit het huwelijk werden de volgende kinderen geboren:[8]

1. Gerlach (1333 – na 1386), volgde zijn vader op samen met zijn broer Walram.
2. Frederik († 1371), was domheer te Mainz.
3. Agnes († 1376), huwde eerst met graaf Werner IV van Wittgenstein († vóór 1359) en daarna vóór 1361 met heer Everhard I van Eppstein († tussen 28 mei en 16 oktober 1391).
4. Johan, jong overleden.
5. Margaretha († 8 juli 137.), was abdis van Klooster Klarenthal.
6. Elisabeth († 1 februari 1389), huwde op 18 juni 1361 met graaf Diederik VIII van Katzenelnbogen († 17 februari 1402). Elisabeth en Diederik werden begraven in Klooster Eberbach.
7. Anna († 28 mei ....), was abdis van Klooster Klarenthal.[9]
8. Adelheid, was in 1370 non in Essen.[10]
9. Adolf (1345/46 of 1353[11] – Heiligenstadt, 6 februari 1390), was sinds 1381 aartsbisschop en keurvorst van Mainz.
10. Johan (1353[12] – 7 augustus 1420), was namens de aartsbisschop en keurvorst van Mainz (= zijn broer Johan II) voogd in Rusteburg, stadhouder in Eichsfeld, voogd in Sacheburg in 1412, provisor in Erfurt in 1413 en gevolmachtigde in Hessen in 1416.
11. Catherina (1353[13] – 21 maart 1403 of 31 maart 1404[14]), huwde op 10 juni 1373 met heer Reinhard IV van Westerburg († 1421).
12. Walram (1348 of 1354[15] – 7 november 1393), volgde zijn vader op samen met zijn broer Gerlach.
13. Johan II (1360 – Aschaffenburg, 23 september 1419), was sinds 1397 aartsbisschop en keurvorst van Mainz.[16]
14. Frederik, jong overleden.[17]
15. Walram, jong overleden.[18]
16. Catherina.[19]
17. ? Johanna, jong overleden.
18. ? Rodereta.

• (de) Beschrijving en afbeelding van het grafmonument voor Adolf I van Nassau-Wiesbaden-Idstein en Margaretha van Neurenberg op: Deutsche Inschriften Online.
• (de) Beschrijving en afbeelding van de muurschildering bij het grafmonument voor Adolf I van Nassau-Wiesbaden-Idstein en Margaretha van Neurenberg op: Deutsche Inschriften Online.
• (de) Klarenthal als Kloster op: Virtuelles Stadtteilmuseum WI-Klarenthal.
• (en) Nassau op: Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families, compiled by Charles Cawley.

Voorganger: Gerlach I	Graaf van Nassau 1344–1355	Opvolger: –
Voorganger: –	Graaf van Nassau-Wiesbaden-Idstein 1355–1370	Opvolger: Gerlach II Walram IV