Acetonitril

Acetonitril is een organische verbinding, die vaak als oplosmiddel wordt gebruikt. Het is het meeste eenvoudige nitril (een organisch cyanide).

Acetonitril
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van acetonitril
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C2H3N
IUPAC-naamethaannitril
Andere namenmethylcyanide
Molmassa41,052 g/mol
SMILES
C(#N)C
CAS-nummer75-05-8
EG-nummer200-835-2
PubChem6342
BeschrijvingKleurloze vloeistof
Vergelijkbaar metazijnzuur, ethylamine
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnenH225 - H302 - H312 - H319 - H332
EUH-zinnengeen
P-zinnenP210 - P280 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvloeibaar
Kleurkleurloos
Dichtheid0,786 g/cm³
Smeltpunt−48 °C
Kookpunt82 °C
Brekingsindex1,34 (589 nm, 20 °C)
Thermodynamische eigenschappen
ΔfHol73,67 kJ/mol
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Bij kamertemperatuur is acetonitril een kleurloze vloeistof.

Toepassingen

De verbinding wordt gebruikt als extractieoplosmiddel voor 1,3-butadieen. Het wordt ook gebruikt als chemische component in pesticidenproductie en als algemeen oplosmiddel voor vele samenstellingen. Daarnaast wordt het gebruikt als basismateriaal voor het produceren van samenstellingen zoals acetofenon, thiamine enz. Tot slot kan het in de productie van acrylvezels, parfums, nitrilrubber en ABS harsen worden gebruikt.

In de analytische chemie is acetonitril een veelgebruikte mobiele fase voor HPLC.

Toxicologische eigenschappen

Acetonitril wordt geabsorbeerd door mondelinge, huid-, of inhalatieblootstelling. Het wordt gemetaboliseerd in waterstofcyanide en thiocyanaat, hetgeen een ernstig gezondheidsrisico voor mensen vormt. Acetonitrilvloeistof of -damp is een scherp irriterend middel, dat de huid, de ogen, en het ademhalingskanaal irriteert. Bij hoge dosissen kan de dood wegens ademhalingsmoeilijkheden voorkomen. Lagere dosissen hebben symptomen gelijkend op die van cyanidevergiftiging, waaronder kwijlen, misselijkheid, enzovoorts.

Schaarste

Acetonitril ontstaat als bijproduct bij de productie van plastics uit het monomeer acrylonitril.[1] Vanwege de Olympische Spelen in Peking in 2008 werden vele milieuvervuilende plasticfabrieken gesloten.[2] In combinatie met het feit dat door de kredietcrisis de vraag naar plastic is afgenomen en het feit dat in december 2008 een grote plasticfabriek door brand is verwoest, is de productie van acetonitril aan het eind van 2008 enorm afgenomen. Leveranciers van acetonitril kunnen hierdoor nauwelijks aan de vraag van analytische laboratoria voldoen.[3] Er worden vaak geen nieuwe klanten meer aangenomen, en bestaande klanten komen op rantsoen.[4]

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.