De hoeveelheid informatie die opgeslagen of verwerkt kan worden, wordt gemeten in bits, of in de daarvan afgeleide eenheid byte.

Bit

De bit is de kleinste eenheid van informatie, namelijk een symbool of signaal dat twee waarden kan aannemen: aan of uit, ja of nee, hoog of laag, geladen of niet-geladen. Het binaire talstelsel stelt deze waarden voor met 1 en 0. Het woord bit is een portmanteau (samentrekking) van de Engelse woorden binary en digit. Er zit ook een woordspeling in, want bit betekent ook beetje.

M.b.t. de toestand "aan" of "uit" kan de analogie met een lamp gebruikt worden. De toestand waarin een lamp zich kan bevinden kan met behulp van 1 bit uitgedrukt/opgeslagen worden. Logisch is bv. '0 = uit' en '1 = aan' (maar indien gewenst kan men het ook andersom gebruiken).

Toestand lamp: Lamp uit (0) Lamp aan (1)
Eén bit bevat de informatie van de twee hierboven weergegeven lamp toestanden.
Informatie in één bit:

0101110101         --> 10 bits = 10 b
0101110101111011   --> 16 bits = 16 b

n d   1   2   3  --> de bitruimte
      .  .. ...
1 0   0  00 000
2 1   1  01 001
3 2      10 010
4 3      11 011
5 4         100
6 5         101
7 6         110
8 7         111

Byte

Een byte is het kleinste adresseerbare deel van het computergeheugen. Hiermee bedoelt men dat het niet mogelijk is om minder dan één byte uit het geheugen te lezen of ernaar te schrijven. In de meeste technologieën bestaat een byte uit 8 bits, wat je kan onthouden door de samentrekking van by eight.^[2]

0101110101         --> 10 bits kunnen we niet opgeven als byte, want het is geen veelvoud van 8
0101110101111011   --> 16 bits = 16 b = 2 bytes = 2 B

Merk het verschil in notering tussen de kleine b voor bits en de grote B voor bytes !

Veelvouden van bytes

Net als in andere wetenschappelijke domeinen definieert men veelvouden voor de basiseenheden. Zo kennen we de kilometer als 1000 meter of de megawatt als 1.000.000 watt. Analoog definieert men veelvouden voor bits of bytes. Maar hier wordt het wat ingewikkelder.

Alhoewel het prefix kilo- 1000 betekent, verwijst de term kilobyte met als symbool kB naar ofwel 1024 (2¹⁰) bytes ofwel 1000 (10³) bytes, al naargelang de context. In dit geval zijn er "slechts" 24 bytes verschil, maar bij grotere waarden zoals terabyte (TB) wordt het verschil wel heel groot: 2⁴⁰ - 10¹² = 99.511.627.776 bytes! Dit kan tot verwarring leiden.

Vanwege deze verwarring heeft het IEC in 2003 een nieuwe eenheid bedacht, nl. de kibibyte. Het binaire prefix kibi staat voor 1024 en dus is een kibibyte 1024 bytes. Het eenheidsymbool voor de kibibyte is KiB. Hiermee wordt het verschil tussen kibi (1024) en kilo (1000) duidelijk.

Veelvouden van bytes
met SI-voorvoegsel				met binair voorvoegsel				afwijking tussen SI en binair
symbool	naam	voor- voegsel	waarde	symbool	naam	voor- voegsel	waarde
kB	kilobyte	kilo	10001 = 103	KiB	kibibyte	kibi	10241 =210	2,4%
MB	megabyte	mega	10002 = 106	MiB	mebibyte	mebi	10242 =220	4,9%
GB	gigabyte	giga	10003 = 109	GiB	gibibyte	gibi	10243 =230	7,4%
TB	terabyte	tera	10004 = 1012	TiB	tebibyte	tebi	10244 =240	10,0%
PB	petabyte	peta	10005 = 1015	PiB	pebibyte	pebi	10245 =250	12,6%
EB	exabyte	exa	10006 = 1018	EiB	exbibyte	exbi	10246 =260	15,3%
ZB	zettabyte	zetta	10007 = 1021	ZiB	zebibyte	zebi	10247 =270	18,1%
YB	yottabyte	yotta	10008 = 1024	YiB	yobibyte	yobi	10248 =280	20,9%

Heel wat programma's van Microsoft gebruiken de kilo als 1024, oa. Windows Verkenner, computerbeheer en de systeemmonitor. Daarentegen maken heel wat programma's onder GNOME (en daarmee ook Ubuntu) een duidelijk onderscheid tussen kibi (1024) en kilo (1000), oa. de bestandsbeheerder Nautilus, GParted (om partities aan te maken) en hun systeemmonitor. Het gebruik van kibi is dus nog verre van ingeburgerd en zo blijft de verwarring bestaan bij programma's, besturingssystemen, reclamefolders en hardwarespecificaties.

• 
  SI vs IEC
• 
  GParted
• 
  Gnome System Monitor
• 
  Bittornado

De verschillende eenheden kunnen natuurlijk eenvoudig in elkaar omgerekend worden. Enkele voorbeelden van omzettingen:

• Bij een pc kan er 1 byte per geheugencel van het intern geheugen worden aangesproken. Stel dat hij een 32-bit adresruimte (bitruimte) heeft. Wat is de maximum capaciteit die kan worden aangesproken?
  • Het aantal mogelijke adressen is 2³²=4 294 967 296
  • In één geheugencel zit 1 byte, dus het geheel is 4 294 967 296 * 1 = 4 294 967 296 B = 4 294 967 296 / 2³⁰ = 4 GiB^[3]

• De 32-bit adresruimte bleek te weinig te zijn, daar men na een tijd meer dan 4 GiB wou kunnen aanspreken/adresseren. Er kwam een uitbreiding tot 64 bits. Wat is nu de maximumcapaciteit?
  • Het aantal mogelijke adressen is 2⁶⁴=18 446 744 073 709 551 616. Merk op dat dit niet 2 maal zo veel mogelijke adressen toelaat t.o.v. de 32 bit adresruimte, maar wel 2³² keer meer!
  • In één geheugencel zit 1 byte, dus het geheel is 18 446 744 073 709 551 616 * 1 = 18 446 744 073 709 551 616 B = 18 446 744 073 709 551 616 / 2⁴⁰ = 16 777 216 TiB. Dat is 16 EiB (exbibyte)! Merk op dat dit theoretisch maximum beperkt wordt door de chipset, waardoor een bepaald moederbord bv. "slechts" 8 GiB aankan.

• De systeemmonitor onder Ubuntu geeft aan dat er 1,4 GiB in gebruik is, en de vraag is hoeveel GB dat is. Dan wordt de omzetting:

${\displaystyle 1{,}4\ {\rm {{\color {red}Gi}B}}=1{,}4\times {\color {red}2^{30}}\ {\rm {B}}={\frac {1{,}4\times 2^{30}}{\color {green}10^{9}}}\ {\rm {{\color {green}G}B}}\approx 1{,}5\ {\rm {GB}}}$

• De systeemmonitor onder Ubuntu geeft aan dat de downloadsnelheid 1,2 MiB/s is. De vraagt is hoeveel Mbps dat is, om zo te weten of het maximum uit de netwerkkaart gehaald wordt. Dan wordt de omzetting:

${\displaystyle 1{,}2\ {\rm {MiB/s}}=1{,}2\ {\rm {{\color {red}Mi}Bps}}=1{,}2\times {\color {red}2^{20}}\ {\rm {{\color {green}B}ps}}=\left(1{,}2\times 2^{20}\right)\times {\rm {{\color {green}8\;b}ps}}={\frac {1{,}2\times 2^{20}\times 8}{\color {blue}10^{6}}}\ {\rm {{\color {blue}M}bps}}\approx 10\ {\rm {Mbps}}}$