کردن
See also: گردن
Central Kurdish
Verb
| Northern Kurdish | kirin |
|---|---|
| Southern Kurdish | کردن (kirdin) |
| Laki | کردن (kirdin) |
کردن (kirdin) (present stem کە)
- to do
Conjugation
Conjugation
| infinitive | کردن kirdin |
past stem | کرد kird |
present stem | کە ke | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| person | singular | plural | ||||
| first | second | third | first | second | third | |
| indicative | من | تۆ | ئەو | ئێمە | ئێوە | ئەوان |
| simple past |
کردِم kirdim | کردِت kirdit | کردی kirdî |
کردمان kirdman | کردتان kirdtan | کردیان kirdyan |
| present | دەکەم dekem | دەکەیت dekeyt | دەکات dekat |
دەکەین dekeyn | دەکەن deken | |
| past imperfect (habitual, progressive) |
دەمکرد demkird | دەتکرد detkird | دەیکرد deykird |
دەمانکرد demankird | دەتانکرد detankird | دەیانکرد deyankird |
| past progressive |
خەریک بووم دەمکرد xerîk bûm demkird | خەریک بووی دەتکرد xerîk bûy detkird | خەریک بوو دەیکرد xerîk bû deykird |
خەریک بووین دەمانکرد xerîk bûyn demankird | خەریک بوون دەتانکرد xerîk bûn detankird | خەریک بوون دەیانکرد xerîk bûn deyankird |
| present progressive |
خەریکِم دەکەم xerîkim dekem | خەریکی دەکەیت xerîkî dekeyt | خەریکە دەکات xerîke dekat |
خەریکین دەکەین xerîkîn dekeyn | خەریکِن دەکەن xerîkin deken | |
| past perfect |
کردِبووم kirdibûm | کردِبووت kirdibût | کردِبووی kirdibûy |
کردِبوومان kirdibûman | کردِبووتان kirdibûtan | کردِبوویان kirdibûyan |
| present perfect |
کردوومە kirdûme | کردووتە kirdûte | کردوویە kirdûye |
کردوومانە kirdûmane | کردووتانە kirdûtane | کردوویانە kirdûyane |
| subjunctive | من | تۆ | ئەو | ئێمە | ئێوە | ئەوان |
| past | کردِبێتِم kirdibêtim | کردِبێتِت kirdibêtit | کردِبێتی kirdibêtî |
کردِبێتمان kirdibêtman | کردِبێتتان kirdibêttan | کردِبێتیان kirdibêtyan |
| present | بِکەم bikem | بِکەیت bikeyt | بِکات bikat |
بِکەین bikeyn | بِکەن biken | |
| imperative | — | تۆ | — | ئێمە | ئێوە | — |
| بِکە bike | بِکەین bikeyn | بِکەن biken | ||||
Persian
Etymology
From Middle Persian OBYDWN-tn’, krtn’ (kardan), from Old Persian [script needed] (kar-, “to do, make, build”), from Proto-Indo-Iranian *kar- (“to do, make”), from Proto-Indo-European *kʷer- (“to do, make, construct”). Modern Indo-Iranian cognates include Ossetian кӕнын (kænyn), конд (kond), Pashto کول (kawël, krël), Baluchi [script needed] (kan-, ku(r)t-), Northern Kurdish kirin / кьрьн (kirin), кь- (ki-), Zazaki [Term?] (kerdiš, ken-), and Hindustani करना (karnā) / کرنا (karnā).
The generic root for "to do, make" has developed in a wide range of specific activities, which have been preserved in old derivations such as: سگالیدن (segâlidan, “to think, meditate”), پیکار (peykâr, “picture, statue”), نگاشتن (negâštan, “to paint”), انگاشتن (engâštan, “to suppose; believe, consider”), انگاریدن (angâridan, “to think, imagine; paint, figure”).
Pronunciation
- Vocalised Persian: كَردَن
- IPA(key): /kæɾˈdæn/, [kʲæɾˈdæn]
audio (file) - (dialectal, Mashhad, Yazd, Shiraz: some people, Bushehr, Hamadan, Abadeh, Khesht, Konartakhteh, Dashtestan) IPA(key): /keɾˈdæn/, [kʲeɾˈdæn]
- (Colloquial Dari) IPA(key): [kʰaˈd̪an]
Verb
| Dari Persian | کردن |
|---|---|
| Iranian Persian | کردن |
| Tajiki Persian | кардан (kardan) |
کردن • (kardan) (present stem کن (kon))
Usage notes
کردن (kardan) is often used to make verbs from nouns and adjectives. The resulting compound verb is conjugated as shown below with the invariant prefix.
Conjugation
| کردن (kardán) |
infinitive بن واژه | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کرد (kard) |
past stem بن ماضی |
کن (kon) |
present stem بن مضارع | ||||||
| کرده (kardé) |
past participle | کننده (konandé) |
present participle | ||||||
| indicative | |||||||||
| کردیم (kárdim) |
ما | کردم (kárdam) |
من | past گذشته ساده |
کنیم (kónim) |
ما | کنم (kónam) |
من | aorist حال ساده |
| کردید (kárdid) |
شما | کردی (kárdi) |
تو | کنید (kónid) |
شما | کنی (kóni) |
تو | ||
| کردند (kárdand) |
آنها | کرد (kard) |
وی | کنند (kónand) |
آنها | کند (kónad) |
وی | ||
| می‌کردیم (mí-kardim) |
ما | می‌کردم (mí-kardam) |
من | past (imperfect) گذشته استمراری |
می‌کنیم (mí-konim) |
ما | می‌کنم (mí-konam) |
من | present (imperfect) حال استمراری |
| می‌کردید (mí-kardid) |
شما | می‌کردی (mí-kardi) |
تو | می‌کنید (mí-konid) |
شما | می‌کنی (mí-koni) |
تو | ||
| می‌کردند (mí-kardand) |
آنها | می‌کرد (mí-kard) |
وی | می‌کنند (mí-konand) |
آنها | می‌کند (mí-konad) |
وی | ||
| داشتیم می‌کردیم (dấštim mí-kardim) |
ما | داشتم می‌کردم (dấštam mí-kardam) |
من | past progressive گذشته مستمر |
داریم می‌کنیم (dấrim mí-konim) |
ما | دارم می‌کنم (dấram mí-konam) |
من | present progressive حال مستمر |
| داشتید می‌کردید (dấštid mí-kardid) |
شما | داشتی می‌کردی (dấšti mí-kardi) |
تو | دارید می‌کنید (dấrid mí-konid) |
شما | داری می‌کنی (dấri mí-koni) |
تو | ||
| داشتند می‌کردند (dấštand mí-kardand) |
آنها | داشت می‌کرد (dâšt mí-kard) |
وی | دارند می‌کنند (dấrand mí-konand) |
آنها | دارد می‌کند (dấrad mí-konad) |
وی | ||
| کرده‌ایم (kardé-im) |
ما | کرده‌ام (kardé-am) |
من | present perfect حال کامل |
کرده بودیم (kardé búdim) |
ما | کرده بودم (kardé búdam) |
من | pluperfect گذشته کامل |
| کرده‌اید (kardé-id) |
شما | کرده‌ای (kardé-i) |
تو | کرده بودید (kardé búdid) |
شما | کرده بودی (kardé búdi) |
تو | ||
| کرده‌اند (kardé-and) |
آنها | کرده است (kardé ast) |
وی | کرده بودند (kardé búdand) |
آنها | کرده بود (kardé bud) |
وی | ||
| خواهیم کرد (xâhím kard) |
ما | خواهم کرد (xâhám kard) |
من | future آینده | |||||
| خواهید کرد (xâhíd kard) |
شما | خواهی کرد (xâhí kard) |
تو | ||||||
| خواهند کرد (xâhánd kard) |
آنها | خواهد کرد (xâhád kard) |
وی | ||||||
| subjunctive | |||||||||
| کرده باشیم (kardé bấšim) |
ما | کرده باشم (kardé bấšam) |
من | past گذشته التزامی |
بکنیم (békonim) |
ما | بکنم (békonam) |
من | present حال التزامی |
| کرده باشید (kardé bấšid) |
شما | کرده باشی (kardé bấši) |
تو | بکنید (békonid) |
شما | بکنی (békoni) |
تو | ||
| کرده باشند (kardé bấšand) |
آنها | کرده باشد (kardé bấšad) |
وی | بکنند (békonand) |
آنها | بکند (békonad) |
وی | ||
| بکنید (békonid) |
شما | بکن (békon) |
تو | imperative دستوری | |||||
| کردن (kardán) |
infinitive | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کرد (kard) |
past stem | کن (kon) |
present stem | ||||||
| کرده (kardé) |
past participle | کننده (konandé) |
present participle | ||||||
| indicative | |||||||||
| کردیم (kárdim) |
ما | کردم (kárdam) |
من | past | کنیم (kónim) |
ما | کنم (kónam) |
من | aorist |
| کردین (kárdin) |
شما | کردی (kárdi) |
تو | کنین (kónin) |
شما | کنی (kóni) |
تو | ||
| کردن (kárdan) |
اونها | کرد (kárd) |
اون | کنن (kónan) |
اونها | کنه (kóne) |
اون | ||
| می‌کردیم (mí-kardim) |
ما | می‌کردم (mí-kardam) |
من | past (imperfect) | می‌کنیم (mí-konim) |
ما | می‌کنم (mí-konam) |
من | present (imperfect) |
| می‌کردین (mí-kardin) |
شما | می‌کردی (mí-kardi) |
تو | می‌کنین (mí-konin) |
شما | می‌کنی (mí-koni) |
تو | ||
| می‌کردن (mí-kardan) |
اونها | می‌کرد (mí-kard) |
اون | می‌کنن (mí-konan) |
اونها | می‌کنه (mí-kone) |
اون | ||
| داشتیم می‌کردیم (dấštim mí-kardim) |
ما | داشتم می‌کردم (dấštam mí-kardam) |
من | past progressive | داریم می‌کنیم (dấrim mí-konim) |
ما | دارم می‌کنم (dấram mí-konam) |
من | present progressive |
| داشتین می‌کردین (dấštin mí-kardin) |
شما | داشتی می‌کردی (dấšti mí-kardi) |
تو | دارین می‌کنین (dấrin mí-konin) |
شما | داری می‌کنی (dấri mí-koni) |
تو | ||
| داشتن می‌کردن (dấštan mí-kardan) |
اونها | داشت می‌کرد (dấšt mí-kard) |
اون | دارن می‌کنن (dấran mí-konan) |
اونها | داره می‌کنه (dấre mí-kone) |
اون | ||
| کرده‌ایم (kardím) |
ما | کرده‌ام (kardám) |
من | present perfect | کرده بودیم (kardé búdim) |
ما | کرده بودم (kardé búdam) |
من | pluperfect |
| کرده‌این (kardín) |
شما | کرده‌ای (kardí) |
تو | کرده بودین (kardé búdin) |
شما | کرده بودی (kardé búdi) |
تو | ||
| کرده‌ان (kardán) |
اونها | کرده (kardé) |
اون | کرده بودن (kardé búdan) |
اونها | کرده بود (kardé bud) |
اون | ||
| subjunctive | |||||||||
| کرده باشیم (kardé bấšim) |
ما | کرده باشم (kardé bấšam) |
من | past | بکنیم (bókonim) |
ما | بکنم (bókonam) |
من | present |
| کرده باشین (kardé bấšin) |
شما | کرده باشی (kardé bấši) |
تو | بکنین (bókonin) |
شما | بکنی (bókoni) |
تو | ||
| کرده باشن (kardé bấšan) |
اونها | کرده باشه (kardé bấše) |
اون | بکنن (bókonan) |
اونها | بکنه (bókone) |
اون | ||
| بکنین (bókonin) |
شما | بکن (bókon) |
تو | imperative | |||||
Derived terms
terms derived from کردن
- آبتنی کردن
- اتو کردن
- ازدواج کردن
- اسکی کردن
- اشتباه کردن
- اضافه کردن
- امضاء کردن
- باز کردن
- بازی کردن
- بحث کردن
- بلند کردن
- بمباران کردن
- بو کردن
- پاک کردن
- پرواز کردن
- پیدا کردن
- پیشنهاد کردن
- ترجمه کردن
- ترمز کردن
- تشکر کردن
- تفریح کردن
- تلفن کردن
- ثابت کردن
- جاسوسی کردن
- چاپ کردن
- خداحافظی کردن
- خرید کردن
References
- Hayyim, Sulayman (1934–1936), “kardan”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Beroukhim
- Steingass, Francis Joseph (1892), “kardan”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul
Southern Kurdish
Pronunciation
- IPA(key): /kɪrdɪn/
Derived terms
Derived terms
- şeket kirdin (şeket kirdin) شه‌كه‌ت كردن
This article is issued from
Wiktionary.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.