կարմրախայտ
Armenian
Alternative forms
- կարմրախետ (karmraxet) (dialectal)
Etymology
From Old Armenian կարմրախայտ (karmraxayt).
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտներ (karmraxaytner) | ||
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտների (karmraxaytneri) | ||
| ablative | կարմրախայտից (karmraxayticʿ) | կարմրախայտներից (karmraxaytnericʿ) | ||
| instrumental | կարմրախայտով (karmraxaytov) | կարմրախայտներով (karmraxaytnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) | կարմրախայտները/կարմրախայտներն (karmraxaytnerə/karmraxaytnern) | ||
| dative | կարմրախայտին (karmraxaytin) | կարմրախայտներին (karmraxaytnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարմրախայտս (karmraxayts) | կարմրախայտներս (karmraxaytners) | ||
| dative | կարմրախայտիս (karmraxaytis) | կարմրախայտներիս (karmraxaytneris) | ||
| ablative | կարմրախայտիցս (karmraxayticʿs) | կարմրախայտներիցս (karmraxaytnericʿs) | ||
| instrumental | կարմրախայտովս (karmraxaytovs) | կարմրախայտներովս (karmraxaytnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարմրախայտդ (karmraxaytd) | կարմրախայտներդ (karmraxaytnerd) | ||
| dative | կարմրախայտիդ (karmraxaytid) | կարմրախայտներիդ (karmraxaytnerid) | ||
| ablative | կարմրախայտիցդ (karmraxayticʿd) | կարմրախայտներիցդ (karmraxaytnericʿd) | ||
| instrumental | կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) | կարմրախայտներովդ (karmraxaytnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտեր (karmraxayter) | ||
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտերի (karmraxayteri) | ||
| ablative | կարմրախայտից (karmraxayticʿ) | կարմրախայտերից (karmraxaytericʿ) | ||
| instrumental | կարմրախայտով (karmraxaytov) | կարմրախայտերով (karmraxayterov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարմրախայտը/կարմրախայտն (karmraxaytə/karmraxaytn) | կարմրախայտերը/կարմրախայտերն (karmraxayterə/karmraxaytern) | ||
| dative | կարմրախայտին (karmraxaytin) | կարմրախայտերին (karmraxayterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարմրախայտս (karmraxayts) | կարմրախայտերս (karmraxayters) | ||
| dative | կարմրախայտիս (karmraxaytis) | կարմրախայտերիս (karmraxayteris) | ||
| ablative | կարմրախայտիցս (karmraxayticʿs) | կարմրախայտերիցս (karmraxaytericʿs) | ||
| instrumental | կարմրախայտովս (karmraxaytovs) | կարմրախայտերովս (karmraxayterovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարմրախայտդ (karmraxaytd) | կարմրախայտերդ (karmraxayterd) | ||
| dative | կարմրախայտիդ (karmraxaytid) | կարմրախայտերիդ (karmraxayterid) | ||
| ablative | կարմրախայտիցդ (karmraxayticʿd) | կարմրախայտերիցդ (karmraxaytericʿd) | ||
| instrumental | կարմրախայտովդ (karmraxaytovd) | կարմրախայտերովդ (karmraxayterovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Noun
կարմրախայտ • (karmraxayt)
- brown trout (Salmo trutta fario)
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Խոստացար երբեմն մեզ նպաստ առաքել ղուղակս եւ այն յատուկ կարմրախայտ, արտակիտեալ զնա կարթիւք ի կաղկաջահոս եւ ի կոհակաւէտ ականակիտ ականց։
- Xostacʿar erbemn mez npast aṙakʿel łułaks ew ayn yatuk karmraxayt, artakiteal zna kartʿiwkʿ i kałkaǰahos ew i kohakawēt akanakit akancʿ.
- Խոստացար երբեմն մեզ նպաստ առաքել ղուղակս եւ այն յատուկ կարմրախայտ, արտակիտեալ զնա կարթիւք ի կաղկաջահոս եւ ի կոհակաւէտ ականակիտ ականց։
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Բայց դու փութա՛ զխոստացեալսն առաքել, թէ ոչ, զկնի այսմ նամակի ճահեցուցից քեզ ճարտասան բանիւք ճայթմունս առասութեան, զի ոչ քաղցրասցի ի կոկորդս քո պարարտութիւն կարմրախայտիդ […]
- Baycʿ du pʿutʿá zxostacʿealsn aṙakʿel, tʿē očʿ, zkni aysm namaki čahecʿucʿicʿ kʿez čartasan baniwkʿ čaytʿmuns aṙasutʿean, zi očʿ kʿałcʿrascʿi i kokords kʿo parartutʿiwn karmraxaytid […]
- Բայց դու փութա՛ զխոստացեալսն առաքել, թէ ոչ, զկնի այսմ նամակի ճահեցուցից քեզ ճարտասան բանիւք ճայթմունս առասութեան, զի ոչ քաղցրասցի ի կոկորդս քո պարարտութիւն կարմրախայտիդ […]
- 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʿłtʿerə [The letters of Grigor Magistros] :
- Առ նոյն Մամիկոնեան, որ խնդրէր իմաստասիրել յաղագս ձկանց եւ առաքէր նմա կարմրախայտ։
- Aṙ noyn Mamikonean, or xndrēr imastasirel yałags jkancʿ ew aṙakʿēr nma karmraxayt.
- Առ նոյն Մամիկոնեան, որ խնդրէր իմաստասիրել յաղագս ձկանց եւ առաքէր նմա կարմրախայտ։
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտք (karmraxaytkʿ) | |
| genitive | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտից (karmraxayticʿ) | |
| dative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտից (karmraxayticʿ) | |
| accusative | կարմրախայտ (karmraxayt) | կարմրախայտս (karmraxayts) | |
| ablative | կարմրախայտէ (karmraxaytē) | կարմրախայտից (karmraxayticʿ) | |
| instrumental | կարմրախայտիւ (karmraxaytiw) | կարմրախայտիւք (karmraxaytiwkʿ) | |
| locative | կարմրախայտի (karmraxayti) | կարմրախայտս (karmraxayts) |
Descendants
- Armenian: կարմրախայտ (karmraxayt)
- → Georgian: კალმახი (ḳalmaxi) (possibly)
- → Laz: კალმახა (ḳalmaxa) (possibly)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կարմրախայտ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “կարմրախայտ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1075b
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կարմիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Łazarean, Ṙ. S. (2000), “կարմրախայտ”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, page 644b
This article is issued from
Wiktionary.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.