téigh

Irish

Pronunciation

(Munster) IPA^(key): /tʲeːɟ/
(Connacht) IPA^(key): /tʲeːj/
(Ulster) IPA^(key): /tʲeː/

Etymology 1

The past dependent form deachaigh is from Old Irish ·dechuid, prototonic form of the perfect tense of téit.

Verb

téigh (present analytic téann, future analytic rachaidh, verbal noun dul, past participle dulta)

go
Chuaigh mé abhaile
I went home

Téigh trasna an bhóthair
Go across the road/Cross the road
- 1906, E. C. Quiggin, “Áindrías an Ime”, in A Dialect of Donegal: Being the Speech of Meenawannia in the Parish of Glenties, page 196:
  
  Seachtmhain roimhe Shamhain chuaidh an Seónstanach siar ⁊ seacht ngearráin ⁊ péire cliabh air ghach gearrán fá choinne a chuid ime.
  A week before Samhain, Johnstone went back with seven geldings and a pair of panniers on each gelding for his butter.

Conjugation

Conjugation of téigh

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	téim	téann tú; téir^†; téigh tú^†	téann sé, sí; téigh sé, sí^†	téimid; téann muid; téigh muid^†	téann sibh; téigh sibh^†	téann siad; téid^†; téigh siad^†	a théann; a théas / a dtéann; a dtéas	téitear
	past independent	chuaigh mé; chuas	chuaigh tú; chuais	chuaigh sé, sí	chuamar; chuaigh muid	chuaigh sibh; chuabhair	chuaigh siad; chuadar	a chuaigh	chuathas
	past dependent	deachaigh mé; deachas	deachaigh tú; deachais	deachaigh sé, sí	deachamar; deachaigh muid	deachaigh sibh; deachabhair	deachaigh siad; deachadar	a ndeachaigh*	deachthas
	past habitual	théinn / dtéinn‡‡	théiteá / dtéiteá‡‡	théadh sé, sí / dtéadh sé, sí‡‡	théimis; théadh muid / dtéimis‡‡; dtéadh muid‡‡	théadh sibh / dtéadh sibh‡‡	théidís; théadh siad / dtéidís‡‡; dtéadh siad‡‡	a théadh / a dtéadh*	théití / dtéití‡‡
	future	rachaidh mé; rachad	rachaidh tú; rachair^†	rachaidh sé, sí	rachaimid; rachaidh muid	rachaidh sibh	rachaidh siad; rachaid^†	a rachaidh; a rachas / a rachaidh; a rachas	rachfar
conditional		rachainn	rachfá	rachadh sé, sí	rachaimis; rachadh muid	rachadh sibh	rachaidís; rachadh siad	a rachadh / a rachadh*	rachfaí
subjunctive	present	go dté mé; go dtéad^†	go dté tú; go dtéir^†	go dté sé, sí	go dtéimid; go dté muid	go dté sibh	go dté siad; go dtéid^†	—	go dtéitear
subjunctive	past	dá dtéinn	dá dtéiteá	dá dtéadh sé, sí	dá dtéimis; dá dtéadh muid	dá dtéadh sibh	dá dtéidís; dá dtéadh siad	—	dá dtéití
imperative		téim	téigh	téadh sé, sí	téimis	téigí; téighidh^†	téidís	—	téitear
verbal noun		dul
past participle		dulta

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

In Munster, the future and conditional are built on the stem ragh-, and the second-person imperatives have different forms:

	singular			plural			relative	autonomous
	first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
future	raghaidh mé; raghad	raghaidh tú; raghair	raghaidh sé, sí	raghaimid	raghaidh sibh	raghaidh siad; raghaid	a raghaidh / a raghaidh*	raghfar
conditional	raghainn	raghfá	raghadh sé, sí	raghaimis	raghadh sibh	raghaidís	a raghadh / a raghadh*	raghfaí
imperative	téim	téir; téire	téadh sé, sí	téimís	téigidh; téiridh	téidís	—	téitear

In Connemara, the future and conditional and second-person singular imperative are supplied by gabh. The second-person singular also has an alternate form built on the tei- stem, and the verbal noun and past participle are built on the stem go- (which may be etymologically identical to gabh):

	singular			plural			relative	autonomous
	first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
future	gabhfaidh mé	gabhfaidh tú	gabhfaidh sé, sí	gabhfaidh muid	gabhfaidh sibh	gabhfaidh siad	a ghabhfaidh / a ngabhfaidh*	gabhfar
conditional	ghabhfainn / ngabhfainn‡‡	ghabhfá / ngabhfá‡‡	ghabhfadh sé, sí / ngabhfadh sé, sí‡‡	ghabhfadh muid / ngabhfadh muid‡‡	ghabhfadh sibh / ngabhfadh sibh‡‡	ghabhfaidís / ngabhfaidís‡‡	a ghabhfadh / a ngabhfadh*	ghabhfaí / ngabhfaí‡‡
imperative	téim	gabh; téire	téadh sé, sí	téimis	téigí	téidís	—	téitear
verbal noun	goil
past participle	goite

In Ulster, alternate forms of the imperative (except the autonomous) are supplied by gabh, and the verbal noun is also built on the go- stem:

	singular			plural			relative	autonomous
	first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
imperative	téim; gabhaim	téigh; gabh	téadh sé, sí; gabhadh sé, sí	téimis; gabhaimis	téigí; gabhaigí	téadh siad; gabhadh siad	—	téithear
verbal noun	goil

Derived terms

téigh in airdeoga (“to become stuck up”)

Etymology 2

From Old Irish téigid (“warms, heats”).

Verb

téigh (present analytic téann, future analytic téifidh, verbal noun téamh, past participle téite) (transitive, intransitive)

(literally) heat, warm
give a warm feeling to
have a warm feeling for
kindle, glow
inflame
overheat

Conjugation

First Conjugation (C)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	téim	téann tú; téir^†	téann sé, sí	téimid	téann sibh	téann siad; téid^†	a théann; a théas / a dtéann; a dtéas	téitear
	past	théigh mé; théas	théigh tú; théis	théigh sé, sí	théamar; théigh muid	théigh sibh; théabhair	théigh siad; théadar	a théigh / ar théigh*	téadh
	past habitual	théinn / dtéinn‡‡	théiteá / dtéiteá‡‡	théadh sé, sí / dtéadh sé, sí‡‡	théimis; théadh muid / dtéimis‡‡; dtéadh muid‡‡	théadh sibh / dtéadh sibh‡‡	théidís; théadh siad / dtéidís‡‡; dtéadh siad‡‡	a théadh / a dtéadh*	théití / dtéití‡‡
	future	téifidh mé; téifead	téifidh tú; téifir^†	téifidh sé, sí	téifimid; téifidh muid	téifidh sibh	téifidh siad; téifid^†	a théifidh; a théifeas / a dtéifidh; a dtéifeas	téifear
conditional		théifinn / dtéifinn‡‡	théifeá / dtéifeá‡‡	théifeadh sé, sí / dtéifeadh sé, sí‡‡	théifimis; théifeadh muid / dtéifimis‡‡; dtéifeadh muid‡‡	théifeadh sibh / dtéifeadh sibh‡‡	théifidís; théifeadh siad / dtéifidís‡‡; dtéifeadh siad‡‡	a théifeadh / a dtéifeadh*	théifí / dtéifí‡‡
subjunctive	present	go dté mé; go dtéad^†	go dté tú; go dtéir^†	go dté sé, sí	go dtéimid; go dté muid	go dté sibh	go dté siad; go dtéid^†	—	go dtéitear
subjunctive	past	dá dtéinn	dá dtéiteá	dá dtéadh sé, sí	dá dtéimis; dá dtéadh muid	dá dtéadh sibh	dá dtéidís; dá dtéadh siad	—	dá dtéití
imperative		téim	téigh	téadh sé, sí	téimis	téigí; téidh^†	téidís	—	téitear
verbal noun		téamh
past participle		téite

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
téigh	théigh	dtéigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

"téigh" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.
C. Marstrander, E. G. Quin et al., editors (1913–76), “téigid (‘to warm, heat’)”, in Dictionary of the Irish Language: Based Mainly on Old and Middle Irish Materials, Dublin: Royal Irish Academy, →ISBN
C. Marstrander, E. G. Quin et al., editors (1913–76), “1 téit (‘to go’)”, in Dictionary of the Irish Language: Based Mainly on Old and Middle Irish Materials, Dublin: Royal Irish Academy, →ISBN

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.