ordaigh

Irish

Etymology

From Old Irish ord(d)aigid(ir) (“orders, ordains, institutes; appoints (to an office); assigns, allots (something to someone); orders, commands”), from ord(d) (“order, sequence; arrangement, state, way, course, procedure; degree, rank; dignity, honour; functions, duty, task; rule, regulation, ordinance, institution; ritual, office; clerical ordination, holy orders”), a learned loan-word from Latin ōrdō.

Verb

ordaigh (present analytic ordaíonn, future analytic ordóidh, verbal noun ordú, past participle ordaithe)

(transitive) order
1. command, prescribe
2. ask to be supplied
3. ordain
4. recommend
5. (literary) put in order
  Proverb:
  D'ordaigh Dia cúnamh. ― God helps those who help themselves.
(transitive, literary) institute, found

Conjugation

Second Conjugation

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	ordaím	ordaíonn tú; ordaír^†	ordaíonn sé, sí	ordaímid; ordaíonn muid	ordaíonn sibh	ordaíonn siad; ordaíd^†	a ordaíonn; a ordaíos / a n-ordaíonn; a n-ordaíos	ordaítear
	past	d'ordaigh mé; d'ordaíos / ordaigh mé‡; ordaíos‡	d'ordaigh tú; d'ordaís / ordaigh tú‡; ordaís‡	d'ordaigh sé, sí / ordaigh sé, sí‡	d'ordaíomar; d'ordaigh muid / ordaíomar‡; ordaigh muid‡	d'ordaigh sibh; d'ordaíobhair / ordaigh sibh‡; ordaíobhair‡	d'ordaigh siad; d'ordaíodar / ordaigh siad‡; ordaíodar‡	a d'ordaigh / ar ordaigh*	ordaíodh; hordaíodh^†
	past habitual	d'ordaínn / ordaínn‡	d'ordaíteá / ordaíteá‡	d'ordaíodh sé, sí / ordaíodh sé, sí‡	d'ordaímis; d'ordaíodh muid / ordaímis‡; ordaíodh muid‡	d'ordaíodh sibh / ordaíodh sibh‡	d'ordaídís; d'ordaíodh siad / ordaídís; ordaíodh siad‡	a d'ordaíodh / ar ordaíodh*	d'ordaítí / ordaítí‡
	future	ordóidh mé; ordód; ordóchaidh mé^†	ordóidh tú; ordóir^†; ordóchaidh tú^†	ordóidh sé, sí; ordóchaidh sé, sí^†	ordóimid; ordóidh muid; ordóchaimid^†; ordóchaidh muid^†	ordóidh sibh; ordóchaidh sibh^†	ordóidh siad; ordóid^†; ordóchaidh siad^†	a ordóidh; a ordós; a ordóchaidh^†; a ordóchas^† / a n-ordóidh; a n-ordós; a n-ordóchaidh^†; a n-ordóchas^†	ordófar; ordóchar^†
conditional		d'ordóinn; d'ordóchainn^† / ordóinn‡; ordóchainn^†‡; n-ordóinn‡‡; n-ordóchainn^†‡‡	d'ordófá; d'ordóchthá^† / ordófá‡; ordóchthá^†‡; n-ordófá‡‡; n-ordóchthá^†‡‡	d'ordódh sé, sí; d'ordóchadh sé, sí^† / ordódh sé, sí‡; ordóchadh sé, sí^†‡; n-ordódh sé, sí‡‡; n-ordóchadh sé, sí^†‡‡	d'ordóimis; d'ordódh muid; d'ordóchaimis^†; d'ordóchadh muid^† / ordóimis‡; ordódh muid‡; ordóchaimis^†‡; ordóchadh muid^†‡; n-ordóimis‡‡; n-ordódh muid‡‡; n-ordóchaimis^†‡‡; n-ordóchadh muid^†‡‡	d'ordódh sibh; d'ordóchadh sibh^† / ordódh sibh‡; ordóchadh sibh^†‡; n-ordódh sibh‡‡; n-ordóchadh sibh^†‡‡	d'ordóidís; d'ordódh siad; d'ordóchadh siad^† / ordóidís‡; ordódh siad‡; ordóchadh siad^†‡; n-ordóidís‡‡; n-ordódh siad‡‡; n-ordóchadh siad^†‡‡	a d'ordódh; a d'ordóchadh^† / ar ordódh; ar ordóchadh^†	d'ordófaí; d'ordóchthaí^† / ordófaí‡; ordóchthaí^†‡; n-ordófaí‡‡; n-ordóchthaí^†‡‡
subjunctive	present	go n-ordaí mé; go n-ordaíod^†	go n-ordaí tú; go n-ordaír^†	go n-ordaí sé, sí	go n-ordaímid; go n-ordaí muid	go n-ordaí sibh	go n-ordaí siad; go n-ordaíd^†	—	go n-ordaítear
subjunctive	past	dá n-ordaínn	dá n-ordaíteá	dá n-ordaíodh sé, sí	dá n-ordaímis; dá n-ordaíodh muid	dá n-ordaíodh sibh	dá n-ordaídís; dá n-ordaíodh siad	—	dá n-ordaítí
imperative		ordaím	ordaigh	ordaíodh sé, sí	ordaímis	ordaígí; ordaídh^†	ordaídís	—	ordaítear
verbal noun		ordú
past participle		ordaithe

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡ Dependent form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis (except an)

Derived terms

fo-ordaigh (“subordinate”, transitive verb)

Mutation

Irish mutation
Radical	Eclipsis	with h-prothesis	with t-prothesis
ordaigh	n-ordaigh	hordaigh	not applicable
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

"ordaigh" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.
“ord(d)aigid(ir)” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.