kalkmak

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish قالقمق‎ (kalkmak, “to rise, ascend, get up, become erect, become annuled”), emphatic form Proto-Turkic *Kạl(ɨ)- (“to rise”).[1] Compare Mongolian халих (halih, “to soar, fly”).

cognates

Cognate with Old Uyghur [script needed] (kalı-, “to rise in the air”), Karakhanid [script needed] (kalɨ̄māk, “to buck, jump”), Azerbaijani qalxmaq (“to rise, ascend, get up”), Bashkir ҡалҡыу (qalqïw, “to rise”), Kazakh қалқу (qalqw, “to soar”), Kyrgyz калкуу (kalkuu, “to float”), Southern Altai калыыр (kalïïr, “to jump, hop”), Tatar калку (qalku, “to rise”), Turkmen galkmak (“to rise”), Tuvan халыыр (halıır, “to jump, run”), Uzbek qalqmoq (“to rise, swell, jump”), Yakut кылый (kılıy, “to hop along”).

Verb

kalkmak (third-person singular simple present kalkar)

(intransitive) to go up, rise; become erect
Tartının bir ucuna yük bindirir isen öbür ucu kalkar. ― If you load one side of a balance scale the other side will rise.

Kartal kalkar dal sarkar, dal sarkar kartal kalkar. ― The eagle rises the branch sinks, the branch sinks the eagle rises.
(A tongue twister)
(intransitive) to stand up, rise to one's feet, get up
(intransitive) to get up, wake up, get out of bed
Körle yatan şaşı kalkar. ― One who sleeps with the blind will wake up squint-eyed.
(A proverb)
(intransitive, for a train, plane, bus, ship) to leave, depart, take off
(intransitive) to rise, come loose, peel off
(intransitive) to go out of use, to be annulled, be repealed, be abolished

Conjugation

positive - declarative

		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present simple	kalkarım	kalkarsın	kalkar	kalkarız	kalkarsınız	kalkarlar
	present continuous	kalkıyorum	kalkıyorsun	kalkıyor	kalkıyoruz	kalkıyorsunuz	kalkıyorlar
	past definite	kalktım	kalktın	kalktı	kalktık	kalktınız	kalktılar
	past continuous	kalkıyordum	kalkıyordun	kalkıyordu	kalkıyorduk	kalkıyordunuz	kalkıyorlardı
	future simple	kalkacağım	kalkacaksın	kalkacak	kalkacağız	kalkacaksınız	kalkacaklar

positive - interrogative

		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present simple	kalkar mıyım?	kalkar mısın?	kalkar mı?	kalkar mıyız?	kalkar mısınız?	kalkarlar mı?
	present continuous	kalkıyor muyum?	kalkıyor musun?	kalkıyor mu?	kalkıyor muyuz?	kalkıyor musunuz?	kalkıyorlar mı?
	past definite	kalktım mı?	kalktın mı?	kalktı mı?	kalktık mı?	kalktınız mı?	kalktılar mı?
	past continuous	kalkıyor muydum?	kalkıyor muydun?	kalkıyor muydu?	kalkıyor muyduk?	kalkıyor muydunuz?	kalkıyorlar mıydı?
	future simple	kalkacak mıyım?	kalkacak mısın?	kalkacak mı?	kalkacak mıyız?	kalkacak mısınız?	kalkacaklar mı?

negative - declarative

		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present simple	kalkmam	kalkmazsın	kalkmaz	kalkmayız	kalkmazsınız	kalkmazlar
	present continuous	kalkmıyorum	kalkmıyorsun	kalkmıyor	kalkmıyoruz	kalkmıyorsunuz	kalkmıyorlar
	past definite	kalkmadım	kalkmadın	kalkmadı	kalkmadık	kalkmadınız	kalkmadılar
	past continuous	kalkmıyordum	kalkmıyordun	kalkmıyordu	kalkmıyorduk	kalkmıyordunuz	kalkmıyordular
	future simple	kalkmayacağım	kalkmayacaksın	kalkmayacak	kalkmayacağız	kalkmayacaksınız	kalkmayacaklar

negative - interrogative

		singular			plural
		1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
		ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present simple	kalkmaz mıyım?	kalkmaz mısın?	kalkmaz mı?	kalkmaz mıyız?	kalkmaz mısınız?	kalkmazlar mı?
	present continuous	kalkmıyor muyum?	kalkmıyor musun?	kalkmıyor mu?	kalkmıyor muyuz?	kalkmıyor musunuz?	kalkmıyorlar mı?
	past definite	kalkmadım mı?	kalkmadın mı?	kalkmadı mı?	kalkmadık mı?	kalkmadınız mı?	kalkmadılar mı?
	past continuous	kalkmıyor muydum?	kalkmıyor muydun?	kalkmıyor muydu?	kalkmıyor muyduk?	kalkmıyor muydunuz?	kalkmıyorlar mıydı?
	future simple	kalkmayacak mıyım?	kalkmayacak mısın?	kalkmayacak mı?	kalkmayacak mıyız?	kalkmayacak mısınız?	kalkmayacaklar mı?

Synonyms

yükselmek

Derived terms

kalkabilmek
kalkamamak
kalkık
kalkınmak
kalkış
kalkışmak
kalkma
kalkmamak
kalkmış

Related terms

kaldırmak
(?) kaltak

References

Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*Kạl(ɨ)-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*Kạl(ɨ)-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill