मनुष्य
Hindi
Pronunciation
- IPA(key): /məˈnʊ.ʂjə/
Noun
मनुष्य • (manuṣya) m (Urdu spelling منشیہ)
- human being, man; a descendant of Manu
- प्रति मनुष्य मरणशील है।
- prati manuṣya maraṇśīl hai.
- Every human being is mortal.
Declension
| Declension of मनुष्य | ||
|---|---|---|
| Singular | Plural | |
| Direct | मनुष्य (manuṣya) | मनुष्य (manuṣya) |
| Oblique | मनुष्य (manuṣya) | मनुष्यों (manuṣyõ) |
| Vocative | मनुष्य (manuṣya) | मनुष्यो (manuṣyo) |
Synonyms
- See Thesaurus:मनुष्य
Hypernyms
- स्तनपायी (stanpāyī)
Marathi
References
- Maxine Berntsen (1982-1983), “मनुष्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- James Thomas Molesworth (1857), “मनुष्य”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *manuṣyás, from Proto-Indo-Iranian *manušyás, from Proto-Indo-European *mon- (“man”). Cognate with Avestan 𐬨𐬀𐬥𐬱 (manš). Related to मनु (mánu).
Alternative forms
Alternative scripts
- ᬫᬦᬸᬱ᭄ᬬ (Balinese script)
- মনুষ্য (Assamese script)
- মনুষ্য (Bengali script)
- 𑰦𑰡𑰲𑰬𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀦𑀼𑀱𑁆𑀬 (Brahmi script)
- 𑌮𑌨𑍁𑌷𑍍𑌯 (Grantha script)
- મનુષ્ય (Gujarati script)
- ꦩꦤꦸꦰꦾ (Javanese script)
- ಮನುಷ್ಯ (Kannada script)
- မနုၑျ (Burmese script)
- ମନୁଷ୍ଯ (Oriya script)
- ꢪꢥꢸꢰ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆤𑆶𑆰𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖦𑖡𑖲𑖬𑖿𑖧 (Siddham script)
- మనుష్య (Telugu script)
- མནུཥྱ (Tibetan script)
- 𑒧𑒢𑒳𑒭𑓂𑒨 (Tirhuta script)
Declension
| Masculine a-stem declension of मनुष्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मनुष्यः (manuṣyaḥ) | ||
| Gen. sg. | मनुष्यस्य (manuṣyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मनुष्यः (manuṣyaḥ) | मनुष्यौ (manuṣyau) | मनुष्याः (manuṣyāḥ) |
| Vocative | मनुष्य (manuṣya) | मनुष्यौ (manuṣyau) | मनुष्याः (manuṣyāḥ) |
| Accusative | मनुष्यम् (manuṣyam) | मनुष्यौ (manuṣyau) | मनुष्यान् (manuṣyān) |
| Instrumental | मनुष्येण (manuṣyeṇa) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्यैः (manuṣyaiḥ) |
| Dative | मनुष्याय (manuṣyāya) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्येभ्यः (manuṣyebhyaḥ) |
| Ablative | मनुष्यात् (manuṣyāt) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्येभ्यः (manuṣyebhyaḥ) |
| Genitive | मनुष्यस्य (manuṣyasya) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्याणाम् (manuṣyāṇām) |
| Locative | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्येषु (manuṣyeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of मनुष्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मनुष्या (manuṣyā) | ||
| Gen. sg. | मनुष्यायाः (manuṣyāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मनुष्या (manuṣyā) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याः (manuṣyāḥ) |
| Vocative | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याः (manuṣyāḥ) |
| Accusative | मनुष्याम् (manuṣyām) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याः (manuṣyāḥ) |
| Instrumental | मनुष्यया (manuṣyayā) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्याभिः (manuṣyābhiḥ) |
| Dative | मनुष्यायै (manuṣyāyai) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्याभ्यः (manuṣyābhyaḥ) |
| Ablative | मनुष्यायाः (manuṣyāyāḥ) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्याभ्यः (manuṣyābhyaḥ) |
| Genitive | मनुष्यायाः (manuṣyāyāḥ) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्याणाम् (manuṣyāṇām) |
| Locative | मनुष्यायाम् (manuṣyāyām) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्यासु (manuṣyāsu) |
| Neuter a-stem declension of मनुष्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | मनुष्यम् (manuṣyam) | ||
| Gen. sg. | मनुष्यस्य (manuṣyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मनुष्यम् (manuṣyam) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याणि (manuṣyāṇi) |
| Vocative | मनुष्य (manuṣya) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याणि (manuṣyāṇi) |
| Accusative | मनुष्यम् (manuṣyam) | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्याणि (manuṣyāṇi) |
| Instrumental | मनुष्येण (manuṣyeṇa) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्यैः (manuṣyaiḥ) |
| Dative | मनुष्याय (manuṣyāya) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्येभ्यः (manuṣyebhyaḥ) |
| Ablative | मनुष्यात् (manuṣyāt) | मनुष्याभ्याम् (manuṣyābhyām) | मनुष्येभ्यः (manuṣyebhyaḥ) |
| Genitive | मनुष्यस्य (manuṣyasya) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्याणाम् (manuṣyāṇām) |
| Locative | मनुष्ये (manuṣye) | मनुष्ययोः (manuṣyayoḥ) | मनुष्येषु (manuṣyeṣu) |
Noun
मनुष्य • (manuṣyá) m
Declension
| Masculine a-stem declension of मनुष्य (manuṣyá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मनुष्यः manuṣyáḥ |
मनुष्यौ manuṣyaú |
मनुष्याः / मनुष्यासः¹ manuṣyā́ḥ / manuṣyā́saḥ¹ |
| Vocative | मनुष्य mánuṣya |
मनुष्यौ mánuṣyau |
मनुष्याः / मनुष्यासः¹ mánuṣyāḥ / mánuṣyāsaḥ¹ |
| Accusative | मनुष्यम् manuṣyám |
मनुष्यौ manuṣyaú |
मनुष्यान् manuṣyā́n |
| Instrumental | मनुष्येण manuṣyéṇa |
मनुष्याभ्याम् manuṣyā́bhyām |
मनुष्यैः / मनुष्येभिः¹ manuṣyaíḥ / manuṣyébhiḥ¹ |
| Dative | मनुष्याय manuṣyā́ya |
मनुष्याभ्याम् manuṣyā́bhyām |
मनुष्येभ्यः manuṣyébhyaḥ |
| Ablative | मनुष्यात् manuṣyā́t |
मनुष्याभ्याम् manuṣyā́bhyām |
मनुष्येभ्यः manuṣyébhyaḥ |
| Genitive | मनुष्यस्य manuṣyásya |
मनुष्ययोः manuṣyáyoḥ |
मनुष्याणाम् manuṣyā́ṇām |
| Locative | मनुष्ये manuṣyé |
मनुष्ययोः manuṣyáyoḥ |
मनुष्येषु manuṣyéṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Ashokan Prakrit: [Term?]
- Magadhi Prakrit: [Term?]
- Maharastri Prakrit: 𑀫𑀸𑀡𑀼𑀲 (māṇusa)
- Sauraseni Prakrit: [Term?]
- Pali: manussa
- → Amahai: mansia
- → Hindi: मनुष्य (manuṣya)
- → Indonesian: manusia
- → Malay: manusia
- → Marathi: मनुष्य (manuṣya)
- → Malayalam: മനുഷ്യന് (manuṣyan)
- → Maranao: manosiya
- → Tamil: மனுஷன் (maṉuṣaṉ), மனிதன் (maṉitaṉ)
- → Tagalog: manusya
- → Telugu: మనిషి (maniṣi)
- → Thai: มนุษย์ (má-nút)
- → Urdu: منشیہ (manuṣya)
References
- Monier Williams (1899), “मनुष्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0784.
This article is issued from
Wiktionary.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.