Wu Xing
Wu Xing (Chinees: 五行, pinyin: wǔxíng) is een term uit de traditionele Chinese filosofie. De term is te vertalen als vijf elementen, en dient als classificatie voor alle natuurlijke fenomenen.
De Wu Di, ook wel Wu Ti, zijn de vijf volmaakte keizers uit het derde millennium voor Christus. Het zijn Huang Di (de gele keizer), Zhuanxu, Diku, Yao en Shun. Zij staan ieder voor een van de vijf elementen[1].
Het systeem werd gebruikt voor het omschrijven van de samenhang tussen gebeurtenissen. Dit systeem werd op veel fronten toegepast, zoals in Feng shui, astrologie, traditionele Chinese geneeskunde, muziek, vechtsporten en militaire beslissingen.
Elementen
Theorie van vijf elementen in de traditionele Chinese filosofie. | |||||
---|---|---|---|---|---|
Indicator | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Chinees | 木 pinyin: mù | 火 pinyin: huǒ | 土 pinyin: tǔ | 金 pinyin: jīn | 水 pinyin: shuǐ |
Elementen | Hout | Vuur | Aarde | Goud/Metaal | Water |
Smaak | Zuur | Bitter | Zoet | Scherp | Zout |
Kleur | Blauw (donker) of groen | Rood | Geel | Wit | Zwart |
Vorm | Rechthoek | Driehoek | Vierkant | Cirkel | Curve |
Planeet | Jupiter | Mars | Saturnus | Venus | Mercurius |
Seizoen | Lente | Zomer | Nazomer | Herfst | Winter |
Omstandigheid | Wind | Hitte | Vochtig | Droog | Koud |
Organen Yin | Lever | Hart | Milt | Long | Nier |
Organen Yang | Galblaas | Dunne darm | Maag | Dikke darm | Blaas |
Emoties | Boosheid | Vreugde/blijdschap | Zorgen/liefde | Rouw/verdriet | Angst |
Zintuigen | Ogen | Tong | Mond | Neus | Oren |
Expressies | Schreeuwen | Lachen | Zingen | Huilen | Kreunen |
Lichaamsdeel | Pezen | Bloedvaten | Spieren | Huid | Botten |
Lichaamsvloeistof | Tranen | Zweet | Speeksel | Slijm | Urine |
Orientaties | Oost | Zuid | Midden | West | Noord |
Vinger | Wijsvinger | Middelvinger | Duim | Ringvinger | Pink |
Levensfase | Geboorte | Jeugd | Volwassenheid | Ouderdom | Dood |
Dier | Geschubd | Gevederd | Menselijk | Vachtdieren | Schaaldieren |
Cycli
Wu Xing kan worden verdeeld in twee cycli die een balans tussen de elementen aangeven: de een staat voor creatie / voeden(生, shēng) en de andere voor vernietiging /controleren (克/剋, kè).
Creatie / voedend:
- Hout voedt het vuur
- Vuur schept aarde (as)
- De aarde herbergt metaal
- Metaal draagt water
- Water voedt hout.
Vernietiging / controlerend:
- Hout verdeelt de aarde
- Aarde absorbeert water
- Water dooft vuur
- Vuur smelt metaal
- Metaal hakt door hout
Vijf elementen in andere filosofieën
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|