Willem van Enckevoirt

Willem van Enckevoirt, ook vaak gespeld als Enckenvoirt (Mierlo-Hout, 1464 - Rome, 19 juli 1534), was een Nederlands kardinaal en bisschop van Tortosa van 1523 tot 1534 en van Utrecht van 1529 tot 1534.

Willem van Enckevoirt
Willem van Enckevoirt
Kardinaal van de Rooms-Katholieke Kerk
Rang	kardinaal-priester
Titelkerk	Santi Giovanni e Paolo
Creatie
Gecreëerd door	Adrianus VI
Consistorie	10 september 1523
Kerkelijke carrière
1523-1534	Bisschop van Tortosa
1529-1534	Bisschop van Sticht Utrecht
Portaal    Christendom

Grafmonument, Santa Maria dell'Anima, Rome.

Willem Van Enckevoirt was zoon van Goyart Hendricksz van Enckevoirt en Joanna Jansdr Mijs. Hij was voorbestemd voor een kerkelijke loopbaan. Hij studeerde te Leuven, waarschijnlijk bij Adriaan Boeyens, de latere paus Adrianus VI, en werd in 1489 naar Rome gezonden, waar hij aan de Sapienza verder studeerde en daar in 1505 zijn licentiaat behaalde.

Willem maakte sinds 1495 deel uit van het pauselijk hof, en verzamelde vele prebenden, zodat hij de inkomsten van parochies verwierf zonder lijfelijk ter plaatse aanwezig te zijn, een gebruikelijke praktijk in die dagen. Hij vertegenwoordigde de belangen van de betreffende kapittels te Rome. Daarnaast wist hij te bewerkstelligen dat enkele van zijn familieleden hoge posten te Rome verwierven.

Door de benoeming van de Nederlandse paus Adrianus VI in 1522 nam zijn invloed nog toe, aangezien hij, samen met Theodoricus Hezius, een vertrouweling van de paus was. In 1523 werd hij zelfs tot kardinaal verheven, de tweede ooit uit de noordelijke Nederlanden en de eerste en enige kardinaal die tijdens het korte pontificaat van Adrianus werd gecreëerd.

Na de dood van Adrianus in 1523 bleef Willem van Enckevoirt hoge posities bekleden en zich met politiek bezighouden, zoals de overdracht van het wereldlijk bestuur van het sticht aan Karel V en diens kroning tot keizer in 1530. In 1529 werd hij door paus Clemens VII tot (de negenenvijftigste) bisschop van Utrecht benoemd, maar ook daar was hij nimmer lijfelijk aanwezig: hij bezocht de Nederlanden in 1532 voor het laatst.

Willem nam het initiatief tot de oprichting van een grafmonument voor Adrianus VI in de Santa Maria dell'Anima (vervaardigd door Baldassare Peruzzi), waarop ook zijn eigen naam en wapen voorkomt. Tevens financierde hij de versiering van de Barbarakapel of Brabantse kapel in deze kerk door de schilder Michiel Coxcie.

Willem van Enckevoirt overleed in 1534. Zijn grafmonument, vervaardigd door Giovanni Mangone, lag oorspronkelijk tegenover dat van Adrianus VI, maar werd in 1575 verplaatst. Het is nog steeds te bewonderen naast de hoofdingang van de kerk.