Willem de Vlamingh

In 1688 zou hij een eiland ontdekt hebben bij Nova Zembla dat hij naar Nicolaas Witsen noemde. Witsen was erg ingenomen met de vernoeming, maar het eiland bleek een hersenspinsel.[2] Nog in hetzelfde jaar zou De Vlamingh een tocht maken naar Batavia.[3]

De Vlamingh werd in 1696 commandeur over drie schepen waarmee hij, in opdracht van de VOC-bewindhebbers Joan Geelvinck en Witsen, de westkust van Australië verder in kaart bracht.[4] Hij kreeg de opdracht een inwoner van het geheimzinnige Terra Australis te vangen en te zoeken naar het vermiste VOC-schip De Ridderschap, dat op 11 juli 1693 uit Nederland was vertrokken naar Batavia met 325 man aan boord. Begin 1694 had De Ridderschap Kaap de Goede Hoop aangedaan, daarna was het spoorloos verdwenen.

Op 2 of 3 mei 1696 voer De Vlamingh van Texel uit met het fregat de Geelvinck, vergezeld door de hoeker Nijptangh en het galjoot 't Weseltje. De Vlamingh kreeg uitgebreide instructies mee, waarin ook een paragraaf over Tristan da Cunha was opgenomen. Hij moest onderzoeken of er een goede ankerplaats was en een goede plaats om aan land te gaan. Ook had hij opdracht het eiland en omliggende eilanden in kaart brengen. Het resultaat was dat de VOC definitief besloot dat Tristan Da Cunha ongeschikt was als verversingsstation op de route naar de Oost.

Bij Kaap de Goede Hoop bleef het schip langer dan de bedoeling was; de bemanning moest herstellen van scheurbuik. Er kwam nog een cartograaf aan boord en drie tolken en slaven die Maleis spraken en na een succesvolle tocht zouden worden vrijgelaten. De beoogde schilder bleek reeds vertrokken naar Batavia en de predikant aan boord kreeg opdracht kustprofielen te maken.

Eerst werd het eilandje St. Paul en later het nabij gelegen eiland Amsterdam onderzocht maar ieder spoor van de Ridderschap van Holland ontbrak. De Vlamingh liet op beide eilanden platgeslagen tinnen schotels achter met inscripties waarin hij aangaf er geweest te zijn. Gerst en erwten werden uitgezaaid voor toekomstige schipbreukelingen.[5]

Daarna ging de expeditie verder om de westkust van Australië te onderzoeken, die op 29 december bereikt werd. Hij ontdekte zwarte zwanen aan de Zwanenrivier[6], gelegen in de nabijheid van het huidge Perth. Tot die tijd werd aangenomen dat er alleen witte zwanen bestonden. Hij bracht de omtrek van Rottnesteiland in kaart en de kust tot de huidige golf van Exmouth. Er is ook een bezoek gebracht aan het Dirk Hartogeiland.

Op advies van De Vlamingh staakte de VOC verdere ontdekkingen van Australië. Het land bood te weinig rijkdommen en was ontoegankelijk.

In 2006 zijn de originele kaarten teruggevonden in the National Library of Australia.

Een van de twee nieuwe veerboten van Rederij Doeksen is vernoemd naar Willem de Vlamingh, het MS Willem de Vlamingh.

Tevens is een straat in Almere naar Willem de Vlamingh vernoemd.

• Dutch Asiatic Shipping, J.R. Bruijn, F.S. Gaastra, I. Schöffer

Zie de categorie Willem de Vlamingh van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.