Wesp
Een wesp is een insect van de orde Hymenoptera en suborder Apocrita dat noch een bij is noch een mier. De Apocrita hebben een gemeenschappelijke evolutionaire voorouder en vormen een clade; wespen vormen als groep geen clade, maar zijn paraphyletisch ten opzichte van bijen en mieren.
| Wesp | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Duitse wesp | ||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||
| ||||||||||
| Onderorde | ||||||||||
| Apocrita | ||||||||||
Afbeeldingen Wesp op  | ||||||||||
| ||||||||||
De bekendste wespen, zoals yellowjackets en hoornaars, bevinden zich in de familie Vespidae en zijn eusociaal, samenwonend in een nest met een eierleggende koningin en niet-reproductieve werkers. Eusociality wordt begunstigd door het ongewone haplodiploïde systeem van geslachtsbepaling in Hymenoptera, omdat het zusters uitzonderlijk nauw verwant aan elkaar maakt. Het merendeel van de wespensoorten is echter solitair, en elke volwassen vrouw leeft en fokt zelfstandig. Vrouwtjes hebben meestal een legboor voor het leggen van eieren in of nabij een voedselbron voor de larven, hoewel in de Aculeata de legboor vaak wordt gewijzigd in een steek die wordt gebruikt voor het vangen van de verdediging of de prooi. Wespen spelen veel ecologische rollen. Sommigen zijn roofdieren of bestuivers, of ze zichzelf nu moeten voeden of hun nesten willen voorzien. Velen, met name de koekoekse wespen, zijn kleptoparasieten, die eieren leggen in de nesten van andere wespen. Veel van de eenzame wespen zijn parasitoïd, wat betekent dat ze eieren leggen op of in andere insecten (elke levensfase van ei tot volwassene) en vaak hun eigen nesten voorzien van dergelijke gastheren. In tegenstelling tot echte parasieten doden de wesplarven uiteindelijk hun gastheren. Solitaire wespen parasiteren bijna elk plaaginsect en maken wespen waardevol in de tuinbouw voor biologische ongediertebestrijding van soorten zoals witte vlieg in tomaten en andere gewassen.
Wespen zijn verschenen in de literatuur uit de klassieke oudheid, zoals het gelijknamige koor van oude mannen in de komedie van Aristophanes.