Wereldbibliotheek

Uitgeverij Wereldbibliotheek is een van de oudste uitgeverijen in Nederland (opgericht door Leo Simons in 1905) onder de naam Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur. Later werd deze uitgeverij omgedoopt tot Wereldbibliotheek. Literatuur stond in de beginperiode niet te boek als een renderende uitgeefactiviteit. Met vele WB-uitgaven werd een begin gemaakt met het publiceren van literaire klassieken en belangrijke internationale auteurs.

A.C. Berlage. Omslagontwerp van de reeks 'Elck 't Beste' uitgegeven door de Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur. Ca. 1912.

Het is een kleine uitgeverij (gevestigd in Amsterdam), gespecialiseerd in het uitgeven van vertaalde wereldliteratuur. Van 1925 tot 1948 was Nico van Suchtelen directeur, eerst naast Leo Simons, vanaf 1930 als zijn opvolger. De eerste uitgave, De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken, was een groot succes. Vele bekende auteurs uit de Nederlandse en uit de wereldliteratuur zouden volgen, zoals: Louis Couperus, Dante, Freud, Goethe, Multatuli, Arthur Schopenhauer, Spinoza, Charles Dickens, Darwin en Tagore. De monumentale tiendelige editie van de verzamelde werken van Joost van den Vondel, verschenen in 1927-1937, geldt als de definitieve uitgave van deze dichter. Inmiddels zijn ongeveer 3.500 titels verschenen.

In januari 2014 werd Wereldbibliotheek overgenomen door uitgeverij Nieuw Amsterdam.

Wereldbibliotheek-Vereniging

De bijbehorende Vereniging, ter ondersteuning van de uitgeverij, werd opgericht in 1925. De leden kregen korting op uitgaven van de Wereldbibliotheek. Maar nog belangrijker was het premie-uitgaafje dat enkele malen per jaar verscheen, rond Kerst en Oud en Nieuw, met Pasen en Pinksteren en met Sinterklaas. Heel wat bloemlezingen waren daarbij, maar ook oude of nieuwe novellen. Totaal werden 233 premies aan de WBV-leden verstrekt. Het waren meestal boekjes (176), maar in bijna een kwart van de gevallen ook andere cadeautjes: een ets, mapjes prentkaarten (7), een kopergravure, houtsneden (7), mapjes reproducties (3), tekeningen (6), vouwbladen (22), houtgravures (7), een wenskaartje, een rijmprent en een speelkaart.

Op haar hoogtepunt telde de Vereniging 30.000 leden. Veel arbeiders zaten daar niet bij. Bij de Wereldbibliotheek richtte men zich tot de culturele middenstand van het Nederlandse volk. Vooral tijdens de bezetting, die zonder veel kleurscheuren werd doorstaan, was de belangstelling voor uitgaven van de Wereldbibliotheek bijzonder hoog en waren de premie-uitgaven bijzonder welkom.

Vormgeving

Veel aandacht werd door de Wereldbibliotheek besteed aan de vormgeving van de boeken, tientallen bekende kunstenaars hebben vooral voor 1940 als boekbandontwerper voor de uitgeverij gewerkt. Vooral de fraaie, tussen 1922 en 1930, uitgegeven Winterboeken waren vanwege de door bekende kunstenaars ontworpen banden en kleurenillustraties bijzonder in trek; Herman Hana heeft bijvoorbeeld voor de WB vormgegeven. In de jaren 1951 tot en met 1961 werden veel uitgaven ontworpen door de amsterdamsche typograaf Johan H. van Eikeren.

Nieuwjaarsgroeten

De W.B.-vereniging was gewend nieuwjaarsgroeten te zenden aan de leden.

In 1964 werd een vouwblad met het verhaal Drie Koninkrijken door de Wereldbibliotheek als geschenk voor de leden gebruikt. Vertaald door mevrouw R. Ebeling-van Delft, houtgravures van Lou Strik, typografie: Johan H. van Eikeren. Gedrukt op houtvrij opdikkend romanpapier van C.G.A. Corvey door drukkerij Koenders te Amsterdam. Een extra oplage van 500 exx., waarvan 150 stuks genummerd, werd gedrukt op Basingwerk Parchment als nieuwjaarsgroet vam het bestuur van de W.B.-vereniging en directies van de Wereldbibliotheek N.V. te Amsterdam en Antwerpen. Nr. 6 werd gevonden bij het Corvey model 52 in de nalatenschap van Johan H. van Eikeren.

Bekende auteurs

Het fonds groeit nog steeds met titels van bekende auteurs als Isabel Allende, Sándor Márai en Alberto Moravia.

Vertaalde fictie
Advertentie in de Nieuwe Rotterdamsche Courant in 1927

Tot de bekendste auteurs van het fonds behoren:

Nederlandse fictie

Onder meer:

Non-fictie

Tot deze categorie behoren onder meer bekende filosofen en wetenschappers als:

Politiek en geschiedenis

Onder meer:

  • De natiestaatreeks - politiek in Nederland sinds 1815
  • Tijdschrift De Nieuwste Tijd. Kwartaalschrift voor eigentijdse geschiedenis

Poëzie

Een greep:

Daarnaast geeft de uitgeverij sinds 1995 het literaire tijdschrift Armada - tijdschrift voor wereldliteratuur uit.

Honderdjarig bestaan

In 2005 bestond uitgeverij Wereldbibliotheek 100 jaar. Ter gelegenheid daarvan is een aantal boeken uit het oude fonds in herdruk gebracht. In het najaar van 2010 verscheen de speciale jubileumuitgave: 'Boeken van een veelomvattende verscheidenheid'. Honderd jaar Wereldbibliotheek 1905-2005. Ook verschenen in dat jaar de jubileumuitgaves Monogrammen van Wereldbibliotheek 1905-1940 naar de collectie van Rob Aardse en de Fondslijst Wereldbibliotheek 1905-2005.

Een vroege uitgave van de Wereldbibliotheek (1915)

Boek op Verzoek

Een nieuwe manier van uitgeven is het Printing on demand, genaamd 'Boek op Verzoek'. Van een honderdtal titels is op verzoek een of meerdere exemplaren te bestellen bij de boekhandel of de uitgeverij zelf.

Enkele titels uit 'Boek op Verzoek':

Literatuur
  • Frank de Glas: Nieuwe lezers voor het goede boek, De Wereldbibliotheek en Ontwikkeling / De Arbeiderspers vóór 1940 Uitgeverij Wereldbibliotheek bv., Amsterdam, 1989. ISBN 90 284 1554 8
  • Diverse auteurs: Gedenkboek van het 25-jarig bestaan der wereldbibliotheek. Met in alfabetische volgorde bijdragen van belangrijke medewerkers, met [gedrukte] handtekeningen, en foto's van auteurs en een citaat uit hun werk. Amsterdam, Wereldbibliotheek, 1930.
  • Niek Miedema: Een dampkring van cultuur. De premie-uitgaven van de Wereldbibliotheek-Vereniging 1925-1986. Amsterdam, Wereldbibliotheek, 1995.
Zie de categorie Wereldbibliotheek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.