Wapen van Wijlre
Het wapen van Wijlre bestaat uit een zwarte dubbelkoppige adelaar met daarop het familiewapen van het geslacht Van Wachtendonck, geplaatst op een gouden schild van de voormalige gemeente Wijlre. de beschrijving in het register van de Hoge Raad van Adel luidt:
"In goud een dubbele adelaar van sabel, met bek, tong en pooten van keel, overtopt door een vijfbladerige kroon van goud, en een hartschild van goud, beladen met eene lelie van keel."
De beschrijving van het wapen op het wapendiploma luidt:
"In goud een dubbele adelaar van sabel, met bek, tong en pooten van keel, overtopt door een vijfbladerige kroon van goud, en een hartschild van goud, beladen met eene lelie van keel (Van Wachtendonk); het wapen omgeven met het randschrift "Gemeentebestuur van Wijlre".
Geschiedenis
Heerlijkheid Wijlre was tot 1794 een vrije rijksheerlijkheid dat deel uitmaakte van de Nederrijns-Westfaalse Kreits. Inwoners van rijksgebieden stonden niet onder gezag van een landsheer maar vielen rechtstreeks onder de keizer, waardoor Wijlre enkel de wetten van het Rijk moest naleven en belastingen aan de keizer betalen. Zij hadden daarom het recht de Duitse rijksadelaar te voeren. De fleur-de-lis van de heren van Wachtendonck komt nog terug in het wapen van Van Wachtendonk, het Kasteel Wijlre werd door deze familie Van Wachtendonck gebouwd.
Van Wijlre is bekend een zegel met een afbeelding met de heilige Gertrudis, afkomstig van de schepenbank dat bekend was uit de 16e eeuw. Eind 17e- begin 18e eeuw werd dat zegel vervangen door een afbeelding van de rijksadelaar met het wapen van Wachtendonck. Tijdens de wapenaanvraag in 1896 was het de wens van de gemeente om een gedeeld wapen te gaan voeren. Rechts de rode fleur-de-lis op een gouden veld, links de rijksadelaar. De Hoge Raad van Adel had bezwaar tegen deze verdeling. De lelie stond via dit voorstel op een belangrijker plaats dat de adelaar, hetgeen als historisch onverantwoord wordt gezien. De Hoge Raad kwam met een voorstel om de lelie als hartschild op de adelaar te plaatsen. De gemeente ging hiermee akkoord. Het wapen werd op 7 december 1896 verleend aan de gemeente Wijlre. In 1982 werd de gemeente opgeheven en verdeeld over de nieuwe gemeenten Margraten en Gulpen, waar het dorp zelf bij laatstgenoemde werd gevoegd. Het wapen van Wijlre werd nadien opgenomen in de wapens van Gulpen en Gulpen-Wittem.
Verwante wapens
Bronnen, noten en/of referenties
|