Waag (Sneek)

Het is niet duidelijk wanneer de waag is gesticht. De eerste geschriften over het waagrecht dat de stad kreeg gaan terug tot 1427, waardoor deze datum vaak als aanvangsjaar wordt gehanteerd. Mogelijk had de eerste waag kantoor in het Stadhuis van Sneek. De waag was gelegen nabij het water van De Wip, dat deze naam heeft gekregen wegens de overslag van goederen voor de markten en waag.

In de benedenruimte hingen vijf grote schalen en stellingen voor de kaasbezorging. Aan de zijde van de Marktstraat bevond zich een ruimte voor de Waagmeester. Op de bovenverdieping waren verschillende wachtruimten, zowel voor militairen als voor de schutterij. Op het dak stonden twee windwijzers op schoorstenen. In het midden van het pand was in een Hollands geveltje de tekst Doet Regt Stads waag is geplaatst. Naast de waag stond het Boterhuis.

In 1706 werd besloten een handelsbelasting af te schaffen, wat leidde tot een grote bloei van de handel. In 1725 werd het gebouw uitgebreid met een grote brede luifel, die rustte op zware houten pilaren. Deze luifel diende tot het beschermen van de goederen tegen zon en regen. In 1756 kocht het bestuur een naastgelegen pand, waardoor de waag werd vergroot. In 1840 werd de waag herbouwd. Rond 1865 verwerkt de Sneker Waag 26.39% van alle Friese boter (Leeuwarden 25.39%) en 40.80% van alle Friese kaas (Leeuwarden 4.37%). De waag werd in 1917 buiten dienst gesteld.

De waag is tijdens de uittocht van de Duitse bezetter na de Tweede Wereldoorlog op 15 april 1945 in brand gestoken door de vertrekkende Duitse militairen. Tot die tijd werd rond het gebouw nog altijd gehandeld in boter en kaas. Tijdens de oorlog gebruikten de Duitsers het pand als munitieopslag. Over deze brand en de bezettingsjaren in Sneek verscheen in 1995 het boek De Waag staat in brand.[1]. Naast de oude waag werd direct na de bevrijding het oorlogsmonument van Sneek opgericht. Dit is later naar het Oud Kerkhof verplaatst.

Na de brand is de waag gesloopt. Op de locatie verrees in 1985 een gebouw in moderne stijl waarin kenmerken van de oude waag werden opgenomen. Het gebouw huisveste later een vestiging van de Fortis Bank en vanaf 2011 een filiaal van Febo.