Völkische Bewegung
De völkische Bewegung was een extreme vorm van volksnationalisme, gebaseerd op etnische identiteit of Volkstum, die vooral in Duitstalige landen populair was. Deze stroming definieert het volk in enge zin als een eenheid die is gebaseerd op gemeenschappelijke afstamming van dezelfde voorouders (Duits: Ahnen). De stroming is omstreden, omdat hij in de eerste helft van de twintigste eeuw in de regel gepaard ging met racisme en antisemitisme. Het völkische element vormde een essentieel onderdeel van het Deutschtum en is geëvolueerd tot een van de hoofdstromingen binnen het nationaalsocialisme.
Een zwakkere variant baseert de definiëring van 'volk' uitsluitend op de volkscultuur, die dan als relatief onveranderlijk wordt afgeschilderd en vooral bestaat uit traditionele gebruiken en geloofsopvattingen.
Na de Tweede Wereldoorlog was er meermalen een heropleving van völkisch gedachtegoed te bemerken (Heimatfilms, schlagerfestivals), maar de racistische component is enigszins gemarginaliseerd. De meeste etnisch nationalisten proberen afstand te nemen van een dergelijke ondertoon. Neonazistische en andere extreemrechtse organisaties zien zichzelf echter nog altijd als onderdeel van een grote völkische beweging.