Vrouwen van Ravensbrück 1940-1945

Het initiatief voor dit oorlogsmonument werd in 1972 toen het Comité Vrouwen van Ravenbrück een opdracht naar kunstenaars zond voor een ontwerp van een artistiek kunstwerk ter herinnering aan Nederlandse slachtoffers van concentratiekamp Ravensbrück. Het ontwerp van Joost van Santen, Frank Nix en Guido Eckhardt werd in een beeld omgezet. Zij kwamen met elf steeds groter wordende roestvast stalen panelen in een halve cirkel gezet rondom een een 3,40 meter hoge ronde zuil van hetzelfde materiaal. Het geheel wordt gedragen door een natuurstenen plateau. Met belichting en geluid vanuit de ronde kolom met elf sleuven wordt aandacht geschonken aan zowel de groep vrouwen die het concentratiekamp overleefd hebben, als degenen die omgekomen zijn. De omgekomen vrouwen worden gesymboliseerd door een opkomend en uitdovend licht, waarna opkomend en uitstervend geluid te horen is. De vrouwen die het kamp overleefd hebben worden gesymboliseerd door een rondgaande lichtflits met een kloppend geluid. De lichtflitsen doen denken aan de zoeklichten rond het kamp. Tussen deze signalen een moment van stilte.

• op het hoogste paneel staan op het buitenschild de drie namen van de kunstenaars en het jaartal van oplevering
• op het binnenschild van een van de panelen staat

• op het binnenschild van een ander paneel staat: "Vrouwen van Ravensbrück 1940-1945"
• een plaquette op de ondergrond vermeldde tot 2002 de tekst

• later werd dit gewijzigd in

Het monument stond oorspronkelijk aan de noordwestkant van het Museumplein, bij het Van Gogh Museum. Het werd daar op 25 april 1975 onthuld, dertig jaar na de bevrijding van het kamp, door een zevental overlevenden van het kamp in bijzijn van burgemeester Ivo Samkalden. Die onthulling was tevens een startsein voor de tentoonstelling “Vrouwen in verzet” gehouden in dat museum. Toen in 1996 het Museumplein werd heringericht en het Van Gogh Museum werd uitgebreid is het monument naar de zuidoostkant verplaatst ter hoogte van de Teniersstraat.

Jaarlijks wordt op 13 april bij het monument de bevrijding van het concentratiekamp herdacht. Tot 2002 hield de Nederlandse Vrouwenbeweging hier ook soms bijeenkomsten.

• 
  Detail van het monument op het Museumplein in Amsterdam (augustus 2008)
• 
  Drie kunstenaars (oktober 2019)
• 
  Plaquette (oktober 2019)