Voltampère reactief
De voltampère reactief (VAr) is de eenheid van reactief vermogen (Pr) ook wel bekend als blind vermogen (Pbl).
In principe komt een VAr overeen met de voltampère (VA), de watt (W), de joule per seconde (J/s) en de newtonmeter per seconde (Nm/s). Ze zijn gelijk aan elkaar, 1 W is hetzelfde als 1 Nm/s.
- 1 VAr = 1 VA = 1 W = 1 J/s = 1 Nm/s
De formule voor het berekenen van het blind vermogen is: Pbl = U · I · sin φ
Arbeidsfactor (cos φ)
Het blind vermogen staat in verhouding tot de arbeidsfactor, net als het schijnbaar vermogen. Hoe beroerder de arbeidsfactor, des te hoger het blind vermogen. Deze onderlinge verbanden zijn het duidelijkst te zien in een vectordiagram (zie afbeelding).
Voorbeeld: We hebben een elektrisch toestel met een nominaal werkelijk vermogen van 1200 W, de cos φ bedraagt 0,55.
- Stap 1: Teken de vector voor het werkelijk vermogen precies naar rechts. En kies daarbij een juiste schaal, bijvoorbeeld 100W/cm.
- Stap 2: Bereken de hoek van de arbeidsfactor 0,55 (arccos 0,55 = 57°)
- Stap 3: Bereken het schijnbaar vermogen (x)
- Stap 4: Teken de vector voor het schijnbaar vermogen, onder een hoek van 57° ten opzichte van de vector van het werkelijk vermogen.
- Stap 5: Bereken het blind vermogen (Pbl = Ps · sin φ)
- Stap 6: Teken de vector voor het blind vermogen recht naar beneden.
Als alles goed is gegaan krijg je een diagram zoals in de afbeelding. Nu is het makkelijker het verband te begrijpen (vooral als je de stappen doorgenomen hebt). Als de arbeidsfactor verslechtert, dan neemt de hoek tussen het schijnbare en het werkelijke vermogen toe, waardoor je automatisch een groter blindvermogen krijgt.
Dit is dus ook precies de reden waarom cosinus-phi compensatie wordt toegepast bij grote installaties, zo niet dan gaat er meer energie verloren, wat weer een extra belasting is voor het elektriciteitsnet en het milieu.