Bentoniet

Bentoniet is een in de natuur voorkomende natrium-kleisoort met deeltjes die zo klein zijn dat ze de grond waterdicht kunnen maken. Het bestaat voor circa 2/3 uit montmorilloniet.[1]

Bentoniet
Bentoniet wordt gebruikt als kattenbakkorrels
Mineraal
Chemische formuleNa0,5Al2,5Si3,5O10(OH)2·(H2O)
KleurWit, grijs, roodwit, bruinwit en lichtgeel
Hardheid1 - 2
Gemiddelde dichtheid2,15 kg/dm3
Splijting[001] Perfect
Kristaloptiek
KristalstelselMonoklien
Brekingsindicesa=1494-1.503
b=1525-1.532
g=1526-1.533
Lijst van mineralen
Portaal    Aardwetenschappen

Toepassingen

Het nut van bentoniet bij het boren en in de civiele techniek, zoals de tunnelbouw, komt door zijn unieke reologische eigenschappen. Water met een relatief kleine suspensie van bentoniet vormt een viskeus materiaal.

Bentonietsuspensies zijn meestal ook thixotroop, hoewel zeldzame gevallen van reopectisch gedrag ook voorkomen. Bij voldoende hoge concentraties (>~60 gram bentoniet per liter suspensie) krijgt de suspensie kenmerken van een gel (een vloeistof waarvoor een minimale kracht nodig is om ze te doen bewegen). Hierdoor is bentoniet een veelgebruikte component van boorvloeistof.

Verontreinigde locaties kunnen met een diepwand van bentoniet geïsoleerd worden.

Een andere toepassing van bentoniet is het gebruik als vulling voor de kattenbak. Het materiaal absorbeert de urine en vormt een harde klont, die uit de bak kan worden geschept.

In metaalgieterijen wordt bentoniet gebruikt als vormzand. Gemengd met gewoon zand in een verhouding van 1:5 - 1:10 (bentoniet:zand) vormt het een goedkope en herbruikbare vulling van gietkasten waarin vele soorten metaal gegoten kunnen worden.

Bentoniet is verder de kleisoort die gebruikt wordt om wijnen te klaren, waardoor onder andere eiwitten neerslaan.

Bentoniet wordt ook gebruikt in de landbouw om zandgronden te verbeteren. 1 kg bentoniet kan 10 kg water vasthouden. Door bentoniet toe te voegen aan de grond wordt de vochthuishouding verbeterd en spoelen er minder voedingstoffen uit.

Etymologie

De klei werd genoemd naar zijn eerste vindplaats, Fort Benton in Wyoming in de Verenigde Staten. In de praktijk wordt ook wel de benaming "zwelklei" gebruikt. De naam vollersaarde komt van het gebruik in vroegere eeuwen bij het vollen van wollen stoffen.

Zie ook

Zie de categorie Bentonite van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.