Vipassanaretraite
Een vipassanaretraite is een tien- of elfdaagse retraite waarin de meditatietechniek vipassana aangeleerd en beoefend wordt.
Vipassana
Het Achtvoudige Pad dat Gautama Boeddha na zijn verlichting onderwees bevat twee meditatiemethoden: Samatha (concentratiemeditatie) en Vipassana (inzichtsmeditatie). In Vipassana worden alle vergankelijke verschijnselen neutraal geobserveerd, en ziet men de dingen zoals ze werkelijk zijn, namelijk onbevredigend, zonder essentie en vergankelijk.
Een retraite
Een normale vipassanaretraite duurt 10 of 11 dagen. Voor gevorderde studenten zijn er ook verlengde retraites die steeds een meervoud duren, dus 22, 33, 44 dagen etc.
Tijdens een retraite leven, mediteren, eten, ontspannen en slapen de mannen en de vrouwen gescheiden van elkaar. Omdat het accent tijdens de retraite ligt op zelfinzicht, is het niet toegestaan tijdens de retraite met anderen te praten, anderen aan te kijken of elkaar te helpen door bijvoorbeeld iets aan te reiken of een deur open te houden.
Een retraitecentrum is doorgaans kaal en sober. Er zijn geen beelden of schilderingen aanwezig, er wordt geen muziek gedraaid of wierook gerookt. Zodoende is elke vorm van afleiding afwezig, wat het voor de student zou vergemakkelijken om dieper en dichter bij zichzelf te komen.
Tijdschema
Het tijdschema van een vipassana retraite is ooit opgesteld door Gautama Boeddha en wordt begin 21e eeuw nog steeds zo toegepast:
| Tijden | Activiteit |
|---|---|
| 4.30 uur | luiden van de bel, opstaan |
| 5.00 tot 6.15 uur | 1e meditatie |
| 6.15 tot 8.00 uur | ontbijt en pauze |
| 8.00 tot 9.15 uur | 2e meditatie |
| 9.15 tot 9.30 | pauze |
| 9.30 tot 10.45 uur | 3e meditatie |
| 10.45 tot 11.00 | pauze |
| 11.00 tot 13.00 uur | lunch en pauze |
| 13.00 tot 14.15 uur | 4e meditatie |
| 14.15 tot 14.30 | pauze |
| 14.30 tot 15.45 uur | 5e meditatie |
| 15.45 tot 16.00 | pauze |
| 16.00 tot 17.15 uur | 6e meditatie |
| 17.15 tot 18.15 uur | diner en pauze |
| 18.15 tot 19.45 uur | dharma-lezing |
| 19.45 tot 21.00 uur | 7e meditatie |
| 21.00 tot 21.30 uur | pauze |
| 21.30 uur | lichten uit |
Variaties
Variaties op dit tijdschema kunnen zijn:
- meditatiesessies van 60 en 90 minuten in plaats van 75 minuten
- loopmeditaties in plaats van de zitmeditatie
- de afwezigheid van een lunch (vooral voor oud-studenten)