Viaduct Rijksweg 5 – Ringvaart Haarlemmermeer

Het Viaduct Rijksweg 5 – Ringvaart Haarlemmermeer, aangeduid als Kunstwerk 511, is een kunstwerk in de provincie Noord-Holland.

Viaduct Rijksweg 5 – Ringvaart Haarlemmermeer
Kunstwerk 511 (september 2018)
Algemene gegevens
Locatie	Amsterdam Nieuw-West
Overspant	onder andere Ringvaart van de Haarlemmermeer
Lengte totaal	circa 280 m
Hoogte	12 m
Langste overspanning	bijna 62 m
Beheerder	Rijkswaterstaat
Brugnummer	KW511
Bouw
Bouwperiode	2009-2012
Gebruik
Weg	Rijksweg 5
Architectuur
Type	viaduct
Architect(en)	Zwarts & Jansma Architecten
Materiaal	beton
Portaal    Verkeer & Vervoer

Het bouwwerk is gelegen in de Rijksweg 5/Westrandweg en voert onder andere over de Ringvaart van de Haarlemmermeer. Het architectenbureau Zwarts & Jansma Architecten waren verantwoordelijk voor het ontwerp van deze rijksweg en al haar kunstwerken. De weg werd met het oog op de landelijke gebieden als een lange "natuurlijke" sliert uitgevoerd. Over de aanleg werd jarenlang geprocedeerd tot aan de Raad van State aan toe. In 2009 werd het startsein gegeven en begon Rijkswaterstaat met het aanleggen van het gedeelte tussen de Rijksweg 9 en de Tweede Coentunnel. In dat traject werden twee opmerkelijk kunstwerken opgenomen, het viaduct over de Ringvaart en een 3,3 kilometer lang viaduct langs en boven de Amsterdamse Basisweg.

Omdat er maar een beperkt aantal brugpijlers mogelijk waren in dit gat in het dijklichaam waarop de weg ligt, moest er gebruik gemaakt worden van extreem lange liggers. Voor deze kokerliggerbrug ontwikkelde Spanbeton uit Koudekerk aan den Rijn een nieuwe kokerligger die zijn aanduidde als PIQ, ze is aan de onderzijde voorzien van flenzen. Voor het viaduct waren tientallen liggers nodig met elk een gewicht van circa 155.000 kilogram. De benodigde maximale lengte was 61,75 per ligger; 3 meter langer dan de tot dan toe langste betonliggers in de brug over het Van Starkenborghkanaal bij Groningen.[1] Behalve dat er gebruik gemaakt moest worden met lange liggers, was ook de aanvoer van de liggers bijzonder. Zij werden vanuit Kouderkerk aangevoerd door diepladers met daarachter een lorry. Eenmaal aangekomen bij de bouwput werd de lorry de leider in het transport; de dieplader reed er achteruit achteraan. De lorry reed vervolgens op een ponton in de vaart. De liggers werden door middel van twee hijskranen naar hun ligplaats gebracht.

De lengte van het viaduct werd mede bepaald van wat onder het viaduct kwam te liggen. De Westrandweg nadert de Ringvaart Haarlemmermeer in een scherpe hoek. De snelweg staat met haar oostelijk landhoofd al in de polders (Osdorper Binnenpolder, Osdorper Bovenpolder) van Osdorp in een oorspronkelijk waterrijk moeras/veengebied. Dit gebied moest vanwege ecologische waarde gehandhaafd worden. Daarna volgt de oostelijke dijk van de ringvaart met fietspad. In totaal zijn dat vier overspanningen van elk circa 40 meter. Dan volgt de overspanning van 60 meter van de ringvaart met scheepvaart. Aan de westzijde volgt de circa 30 meter lange overspanning van de Lijnderdijk, de westelijke dijk van de ringvaart met daarop een tweebaansweg. Daarna volgt nog een overspanning van circa 30 meter over een grasland tot aan het westelijk landhoofd in de Haarlemmermeerpolder.