Valentijnsdag

Sint Valentinus was bisschop van Terni in Italië en stond bekend om zijn betrokkenheid bij de armen, ouderen en kwetsbaren in de maatschappij. Hij zocht hen geregeld op en nam altijd een bloemetje mee. Naar verluidt was de bisschop een toegewijd verzorger van de bloementuin in het klooster waar hij resideerde. Van heinde en verre stroomden bewonderaars toe om zijn tuin te bezichtigen. Aan jonge paartjes schonk de bisschop een fraaie bloem als symbool van trouw en genegenheid.

Rond 270 na Christus stierf Sint Valentinus de marteldood in Rome. Over het jaartal bestaat enige twijfel, maar over de sterfdag is iedereen het eens: 14 februari, de latere Valentijnsdag. Zijn graf werd druk bezocht, vooral door verloofden die zijn zegen over hun toekomstig huwelijk wilden afsmeken. St.-Valentinus wordt vaak afgebeeld met het zwaard waarmee hij onthoofd is.

Het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals dat tegenwoordig gevierd wordt, dankt zijn ontstaan aan Geoffrey Chaucer[2], die in zijn gedicht Parliament of Fowls (1380-1382)[3] deze versregels schreef:

For this was on seynt Volantynys day

Whan euery bryd comyth there to chese his make

'Want dit was op Sint-Valentijnsdag

Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen'

Waarom Chaucer en andere middeleeuwse hoofse romantische dichters besloten om St. Valentine te verbinden met vogels en geliefden die hun partners kiezen, is een even groot mysterie als de identiteit van de oorspronkelijke Valentinus.

In de Verenigde Staten is men, uit commercieel oogpunt, begonnen met de nadruk van anonieme liefde naar liefde. Valentijnsdag is in België en Nederland in korte tijd, sinds midden jaren 90, een groot commercieel succes geworden: cadeauwinkels, boekwinkels, lingeriewinkels en bloemenwinkels profiteren hiervan. Ook de Nederlandse posterijen deden hieraan mee, door een valentijnspostzegel uit te geven. In 2007 deed 35 procent van de Nederlanders iets aan Valentijnsdag, in 2011 was dat gedaald tot 29 procent en in 2012 tot 24 procent.[4] In 2015 daalde het verder naar 21 procent.[5] In 2019 werd Valentijn door 29% van de Nederlanders gevierd.[6]

Legenden

Sint-Valentijn van Terni en zijn volgelingen

Volgens de versie van de Legenda aurea[7] werd Sint-Valentijn om zijn geloof vervolgd en persoonlijk ondervraagd door de Romeinse keizer Claudius II. Claudius was onder de indruk van Valentijn en probeerde hem onder doodsbedreigingen over te halen tot het heidense geloof van de Romeinen. Valentijn weigerde en probeerde zelfs Claudius te bekeren tot het christendom, waarna hij veroordeeld werd tot de dood. Vlak voor zijn executie zou hij een wonder verricht hebben, door de blinde dochter van zijn cipier te helen.

Aangezien de Legenda aurea geen verband heeft met sentimentele liefde, is er in moderne tijden een portret van Valentijn gefabriceerd, dat hem weergeeft als een priester die weigerde een tot op heden onbekende wet van Claudius II, die het jonge mannen verbood te trouwen, uit te voeren. De keizer zou dit gedaan hebben om zijn leger te verbeteren, in de veronderstelling dat getrouwde mannen slechtere soldaten waren. De priester Valentijn voerde echter in het geheim de trouwplechtigheden uit. Toen Claudius hierachter kwam, liet hij Valentijn arresteren.

De gewoonte om „Valentijnen", mooie bewerkte kaartjes, te versturen begon pas in de zeventiende eeuw. Ze werden zelf gemaakt door degene, die ze verzond. Ook de versjes waren „eigen maaksels".[8]

• 
  Engels feestje in 1863
• 
  Valentijnskaart uit 1909
• 
  Valentijnsboom in
  San Diego

Zie de categorie Valentijnsdag van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.