Tympanaal orgaan

Een tympanaal orgaan is een gehoororgaan bij insecten. Het bestaat uit een vlies (tympaan) dat over een kader gespannen staat, met daarachter een luchtzak en sensorische zenuwen. Geluiden doen het vlies trillen en de trillingen worden waargenomen door een chordotonaal orgaan.[1] De gevoeligheid voor geluid ontstaat doordat het tympaan is veel dunner is (1 micrometer in cicaden, 40-100 micrometer in sommige krekels) dan het cuticulum eromheen.[2]

Tympanale organen van twee soorten motten. De foto's tonen de onderkant van het achterlijf, verwijderd van het borststuk. De letter m duidt het vlies ('membraan') aan.

Tympanale organen kunnen in bijna elk deel van het insect voorkomen: het borststuk, de vleugelbasis, het achterlijf, de poten, enz., afhankelijk van de groep insecten. Men neemt aan dat deze organen verscheidene keren onafhankelijk van elkaar geëvolueerd zijn; daardoor kan men hun ligging en structuur gebruiken om de taxonomie van een soort te helpen bepalen. Zo hebben alle leden van de familie der spanners opvallende gepaarde abdominale tympanale organen (abdomen = achterlijf) met de opening naar de voorkant van het eerste abdominale segment. Binnenin het orgaan variëren de vormen van de verschillende onderdelen, wat toelaat de gemeenschappelijke voorouders van onderfamilies te bepalen. Andere vlinderfamilies kunnen de opening in een andere richting hebben, en structuren met een andere vorm.[1]

Tympanale organen komen voor bij minstens 7 verschillende ordes van insecten: rechtvleugeligen, vlinders, halfvleugeligen, kevers, Dictyoptera[3], netvleugeligen en tweevleugeligen.[2]

Bronnen, noten en/of referenties

De eerste versie van dit artikel is gebaseerd op een vertaling van de Engelse wikipedia. Referentie[1] is daaruit overgenomen.

M.J. Scoble, "The Lepidoptera: Form, function, and diversity," Oxford University Press 1992.
Cedric Gillot, "Entomology," 3de uitgave, Springer 2005.
volgens andere bronnen is dit een superorde waarvan beide ordes, Mantodea en Blattodea, soorten met tympanale organen omvatten; dit brengt het totaal op 8.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[Scoble-1] M.J. Scoble, "The Lepidoptera: Form, function, and diversity," Oxford University Press 1992.

[Gillott-2] Cedric Gillot, "Entomology," 3de uitgave, Springer 2005.

[3] volgens andere bronnen is dit een superorde waarvan beide ordes, Mantodea en Blattodea, soorten met tympanale organen omvatten; dit brengt het totaal op 8.