Torx
Een torxschroef is een schroef die met torx gereedschap moet worden gemonteerd. Dit type schroef dateert vanaf 1967 en komt de laatste jaren steeds meer opzetten als alternatief voor onder andere de kruiskopschroef. Ook is er de zogenoemde torxbout die, net als de torxschroef, een groot aantal toepassingen kent. Een torxbout heeft een op een bout gelijkende schroefdraad maar is feitelijk gewoon een schroef[1]. De afmetingen van de torx schroeven en bouten staan beschreven in ISO 10664-2005 - Torx.[2]
Torxbouten worden onder andere in de automobielindustrie gebruikt.
De torxkop op een schroef bestaat uit een stervormig gat met zes hoekpunten waarin bijbehorend gereedschap past. Voordelen zijn een betere krachtoverbrenging tussen gereedschap en schroef, en minder kans dat het gereedschap uit de schroef schiet. Hierdoor wordt montage vergemakkelijkt. Het koppeloverdracht bij torx is zo hoog dat het wel gebeurt dat de kop van schroef of gereedschap afbreekt tijdens montage.
Voor gebruik in hardhout zijn speciale schroeven te krijgen die voorzien zijn van een punt met een soort boorsysteem. De schroef maakt hiermee eerst een gat in het hout alvorens hij zich vastzet met het verderop de schroef aangebrachte schroefdraad.
Er bestaan verschillende gereedschappen voor het monteren van torxschroeven:
- Torxsleutels - in de vorm van inbussleutels of met T-greep
- Torxschroevendraaiers - een schroevendraaier met torxkop
- Torxbits - torxschroefbits voor gebruik in een schroefboormachine
- E-Torx doppen - voor gebruik met een dopsleutel voor uitwendige torx schroeven
Varianten
- Torx TR. Net als bij inbus bestaat er ook een torx veiligheidsschroef met een pen in het midden, Torx Tamper Resistant. Dit soort schroef kan alleen met torx tr gereedschap worden gemonteerd. Tegenwoordig is dit gereedschap ook weer makkelijk te verkrijgen en zijn deze schroeven dus niet meer echt veilig. Torx tr gereedschap is andersom wel te gebruiken voor conventionele torx schroeven.
- E-Torx. De dopsleutel variant, External (uitwendig) Torx, waarbij de schroef en dop eruit zien als een omgekeerde conventionele torx.
Maten
Evenals sleuf- en kruiskopschroeven kennen torxschroeven ook verschillende maten. Echter bij de laatste lukt het niet om gereedschap van een onjuiste maat te gebruiken. De maat moet namelijk exact overeenkomen, en wordt daarom ook op de verpakking (van zowel de schroeven als gereedschap) aangegeven. De maataanduiding bestaat uit een hoofdletter T waarachter een getal te lezen is. De maten lopen van T1 (0.81mm) tot en met T10 opeenvolgend. Hierna zitten er stappen van vijf tussen de maten (T15, T20, T25, T30, etc.). (Uitzondering is tussen T25 en T30 want hiertussen zit ook nog een veelgebruikte variant, T27)