Thor (Marvel)

De Marvel-versie van Thor volgt de traditionele Noordse mythe tot op een zeker punt. Deze geschiedenis van Thor wordt getoond in een flashback. Thor is de zoon van de Asgardiaanse oppergod Odin en de godin Gaea. Toen hij nog een tiener was, was Thor erg arrogant en zelfverzekerd. Odin besloot dat zijn zoon wat menselijkheid moest leren en plaatste hem zonder herinneringen aan zijn oude leven als een god in het lichaam van de gedeeltelijk verlamde medische student Donald Blake. Zo leefde Thor een tijdlang als mens onder de gedachte dat hij Donald Blake was. Uiteindelijk ontdekte Blake Thors Donderhamer en leerde hoe hij hiermee tijdelijk kon veranderen in de Noordse dondergod. Na deze ontdekking werd hij een superheld.

In een alternatieve verhaallijn van de originele Marvel strips vond de kreupele verpleger Donald Blake, toen hij op de vlucht was voor buitenaardse wezens die op aarde geland waren, in een grot de hamer Mjólnir. Door met de staf op de grond te slaan kon hij naar wens veranderen in Thor, en weer terug naar Donald Blake. In de gedaante van Thor wist Donald Blake de buitenaardse wezens te verslaan.

Jaren later, toen Odin tevreden was over Thors verbeteringen qua persoonlijkheid, verbrak hij de spreuk, waarna Thor niet langer aan Donald Blake was gebonden. Hierna nam Thor een nieuw alter ego aan: Jake Olsen; dit was geen andere persoonlijkheid, maar een schuilnaam à la Clark Kent. Nog later, toen Thor Loki schijnbaar had gedood, werd hij opnieuw door Odin voor straf met een mens verbonden, namelijk Eric Masterson. Toen de twee weer gescheiden werden, ging Masterson zijn eigen weg als de superheld Thunderstrike.

Thor is een prins en de sterkste van de Asgardianen, hij is nobel, arrogant en zelfverzekerd. Thor staat erom bekend vaak op te scheppen tijdens een gevecht en gebruikt dit als een manier om zowel zijn moraal hoog te houden als om vijanden ervan te overtuigen dat ze beter op kunnen geven. Buiten gevechten om is Thor een eervol en loyaal individu tegenover zijn kameraden, zowel onsterfelijke (zoals Balder) als sterfelijke zoals zijn mede-Vergelder Captain America, Wolverine en Iron Man.

Omdat Thor de zoon is van de godin Gaea heeft hij een natuurlijke verwantschap met de Aarde en voelt zich geroepen de stervelingen die de planeet bewonen te beschermen. In zijn tijd op Aarde heeft Thor al veel gevechten geleverd met superschurken, monsters, kosmische wezens en andere goden. Vooral zijn geadopteerde broer Loki is een steeds terugkerende vijand. In een poging Thor te verslaan gebruikte Loki de Hulk als onwetende helper. Dit resulteerde echter in het ontstaan van de superheldengroep De Vergelders waarvan Thor een van de oprichters is.

Nadat Odin stierf werd Thor de heerser van Asgard; in de periode die volgde mengde hij zich steeds meer in de zaken van stervelingen, en bracht Asgard zelfs naar de Aarde, waar het boven New York zweefde. Er was een zich rampzalig ontvouwende toekomst en een tijdreis voor nodig om Thor te doen beseffen dat hij de mensheid niet als god kon helpen.

In een recentelijk verhaal getiteld Ragnarok verried Loki de ander Asgardianen en bracht Surtur weer tot leven, die met behulp van de mal waarin de hamer Mjolnir ooit was gesmeed nieuwe gevechtshamers maakte voor Loki's handlangers, die Asgard aanvielen. In het conflict dat volgde moest Thor zijn god-zijn vervolmaken; hij offerde beide ogen op in ruil voor de kennis van de oerrunen (zoals zijn vader ooit één oog had afgestaan). Hij ontdekte dat Asgard en haar helden telkens opnieuw in Ragnarok worden vernietigd en vervolgens weer worden herschapen, in een eindeloze cyclus. Na opzettelijk de laatste strijd tussen de Asgardianen en hun vijanden de ijsreuzen en vuurdemonen te hebben veroorzaakt, waarin beiden werden vernietigd – maar tenminste wel op een eervolle manier – confronteerde Thor zijn tot nu toe grootste vijanden, de Nornen (de lotsgodinnen). Hij realiseerde zich dat hun weefgetouw een ononderbroken draad telkens opnieuw tot de geschiedenis weeft – en ze hadden hun draad gekregen van "Zij die boven in de schaduw zitten", blijkbaar kosmische wezens die zich voedden met de telkens herhaalde cyclus. Thor vernietigde het weefgetouw en brak de draad, en het heelal van Asgard stortte in, zodat alléén hijzelf nog bestond. Hierna ging hij in een soort winterslaap diep in de ruimte. Zijn mede-Vergelders wisten hier niets van en gingen ervan uit dat Thor was omgekomen bij een missie.

In Fantastic Four #536 valt Thors hamer Mjolnir naar de Aarde en wordt in bewaring genomen door het Amerikaanse leger. Zes maanden later wordt de hamer meegenomen door een man met een rugzak waarop de initialen D.B staan, initialen die ook van toepassing waren op Thors voormalige alter ego Donald Blake.

In een cross-oververhaal getiteld Civil War, dat in 2006 begon, verscheen Thor, of in elk geval een versie van hem op de laatste pagina van Civil Wars #3. Later bleek dit niet de echte Thor te zijn maar een kloon. Deze kloon gebruikte een technologische kopie van Mjolnir om Thors krachten te imiteren. De kloon werd uiteindelijk vernietigd door Hercules die de kloon (die blijkbaar geen organisch brein had) met zijn eigen wapen versloeg.

De ware Thor is inmiddels ontwaakt. De hamer Mjolnir – blijkbaar uit zijn hand gevallen toen hij het weefgetouw van de Nornen vernietigde – werd meegenomen door de man "D.B", die inderdaad Donald Blake bleek te zijn. Toen Odin stierf, en later de Odin-kracht verloren ging, vergingen ook de spreuken die hij had gebruikt. Een van deze spreuken had Donald Blake, die een werkelijk persoon was geweest wiens identiteit Thor ofwel deelde, ofwel overnam, geheel uit het bestaan gewist... maar nu bestond hij weer. Na de hamer te hebben opgeëist, nam hij via Mjolnir contact op met Thor, die nog altijd in de vergetelheid dreef. Daar stelde hij hem voor de keus: terugkeren naar de Aarde en net als vroeger een gedeeld leven leiden, of "dood" blijven. Thor koos ervoor weer te leven. Nadien maakte hij een nieuw Asgard, ergens in een verlaten gebied in Nebraska, en ging andere goden gaan zoeken onder de mensheid, want Donald Blake gelooft dat ze nog altijd leven – in de harten en zielen van mensen.

In 2014, tijdens de verhaallijn "Original Sin", verloor Thor zijn vermogen om Mjolnir te hanteren. Hij nam nadien de strijdbijl Jarnbjorn als zijn nieuwe wapen, terwijl Mjolnir in handen kwam van Jane Foster, die daardoor Thors krachten verkreeg. Inmiddels heeft zij ook de naam Thor overgenomen, terwijl de originele Thor nu naar zichzelf refereert als 'Odinson'.

Mjolnir is een ontstellend machtig wapen, dat zelfs Adamantium kan beschadigen; toen Thor de Odin-kracht in zich had, bleek hij ook het als onverwoestbaar beschouwde schild van Captain America te kunnen indeuken (en herstellen). Bij een andere gelegenheid doorboorde de hamer het omhulsel van een Celestial, wat eveneens ongehoord is.

Enkele magische eigenschappen van Mjolnir:

• Als Mjolnir ergens naar wordt gegooid, keert hij na zijn doel te hebben geraakt terug naar degene die hem heeft geworpen.
• Weer- en energie-manipulatie: iemand die Mjolnir hanteert kan wind, regen, donder en bliksem oproepen of in een klap doen verdwijnen. Ook kan Mjolnir andere magische energie manipuleren.
• Door Mjolnir rond te slingeren kan Thor een poort naar een andere plaats openen. Op deze manier reist Thor tussen Asgard en de Aarde heen en weer. Er is vrijwel geen limiet aan de afstand die Thor kan overbruggen via deze poorten. Slechts eenmaal werkte de poort niet: toen Thor probeerde te ontsnappen uit de gevechtswereld van de Beyonder.
• Lange tijd diende Mjolnir ook om Thor te veranderen in zijn alter ego Donald Blake en omgekeerd, waarbij de hamer de vorm aannam van een (wandel-)stok.
• Mjolnir stelt Thor in staat te vliegen wanneer hij de hamer razendsnel rondslingert. Het is niet bekend hoe snel en ver Thor kan vliegen op deze manier.
• Mjolnir kan op een dusdanige manier worden gegooid dat hij Thor in staat stelt door de tijd te reizen. Later verloor Mjolnir deze mogelijkheid echter.

Mjolnir kan alleen worden gehanteerd door iemand die waardig genoeg is. Een niet waardig persoon kan Mjolnir niet eens optillen (uitgezonderd de Hulk). De "waardigheid" is een maatstaf die Odin in de hamer heeft aangebracht, en zal samenhangen met moed en vaardigheid, maar waarschijnlijk ook met krijgshaftigheid. Wezens die machtiger zijn dan Odin, zoals Galactus en Eternity, zijn hoogstwaarschijnlijk niet aan de spreuk onderworpen.

Een aantal individuen waarvan bekend is dat ze Mjolnir wel kunnen hanteren zijn:

• Odin
• Captain America
• Beta Ray Bill
• Thunderstrike
• Borr (Odins vader)
• Wonder Man
• Red Norvell
• Vision

In het cross-oververhaal DC vs. Marvel uit 1996 was Wonder Woman ook in staat Mjolnir te hanteren. In de cross-over JLA/Avengers kon Superman dit ook, maar enkel omdat Thor Mjolnir zelf aan hem had gegeven. Daarnaast bleek Vision, in de film Avengers: Age of Ultron, omdat hij waardig genoeg bleek te zijn ook de hamer te kunnen hanteren en als zodanig samen met Thor Ultron te kunnen verslaan. Captain America kon de hamer maar net niet optillen in Avengers: Age of Ultron, maar dit lukte hem uiteindelijk wel in Avengers: Endgame.

Sinds 2011 verscheen dit personage in het Marvel Cinematic Universe en wordt vertolkt door Chris Hemsworth. Thor Odinson start in de verhaallijn als de kroonprins van Asgard, wordt later een van de eerste Avengers en is de god van de donder. Toen zijn onverantwoordelijke gedrag een conflict veroorzaakte tussen Asgard en Jotunheim, werd Thor het recht ontzegd om koning te worden, ontdaan van zijn macht en verbannen door zijn vader Odin naar de aarde. Terwijl hij op aarde wleefde, leerde Thor nederigheid, werd hij verliefd op Jane Foster en hielp hij zijn nieuwe vrienden te redden van een destructieve bedreiging die werd veroorzaakt door zijn adoptieve broer Loki. Hij offerde zijn eigen leven op om de onschuldige stervelingen te redden. Vanwege zijn onzelfzuchtige daad van opoffering, verloste Thor zichzelf in de ogen van zijn vader en kreeg opnieuw zijn macht, die hij vervolgens gebruikte om Loki's plannen te vernietigen.

Nadat hij op Asgard als held was verwelkomd, werd Thor gedwongen terug te keren naar de Aarde om Loki terug te halen, nadat hij zijn val van de Bifröstbrug had overleefd en begon aan een poging tot wereldheerschappij, nadat hij de Tesseract in bezit had genomen. Thor trad toe tot de Avengers onder leiding van S.H.I.E.L.D. en ging met hen mee om de plannen van zijn eigen geadopteerde broer te staken. De Avengers streden tegen Loki's leger van de Chitauri tijdens de Slag om New York totdat Loki uiteindelijk werd verslagen door de Avengers. Loki werd gevangen genomen en teruggestuurd naar Asgard om te wachten op gerechtigheid voor zijn misdaden tegen de aarde.

Thor keerde terug naar Asgard nadat hij de plannen van zijn broer had verijdeld. Daarna hielp hij het Asgardiaanse leger met de vrede te herstellen over alle Negende Werelden tijdens de "Marauders oorlog". De vrede bleek echter van korte duur te zijn, toen Thor de Duistere Elven bevocht tijdens het Tweede Duistere Elfenconflict omdat ze hadden geprobeerd de Negende Werelden te transformeren in eeuwige duisternis. Tijdens deze evenementen werd Thor herenigd met Jane Foster, die een gastvrouw was geworden voor de Aether en een doelwit van de Duistere Elven, waarbij Thor werd gedwongen Loki te bevrijden uit de gevangenis voor zijn hulp. Uiteindelijk werd de Aether verwijderd uit het lichaam van Foster en heeft Loki zijn leven opgeofferd voor Thor aan Kurse, zodat de Duistere Elven en Malekith allemaal verslagen werden. Thor deed afstand van zijn aanspraak op de troon en verliet Asgard voor de aarde, zodat hij bij Foster op Aarde kon blijven.

Tijdens zijn verblijf op aarde hielp Thor de Avengers opnieuw, deze keer in hun pogingen om Loki's Scepter te lokaliseren, wat ertoe leidde dat hij zich aansloot bij de strijd tegen HYDRA. Na de nederlaag van HYDRA en de gevangenneming van Baron Wolfgang von Strucker moest het team Ultron stoppen, een bedrieglijke uitvinding onbedoeld gecreëerd door Tony Stark, die dreigde om de hele mensheid uit te roeien en te vervangen door zijn eigen Ultron-leger. Nadat Ultron was verslagen, beloofde Thor aan zijn Avengers-bondgenoten dat hij zou terugkeren en ging terug naar Asgard om de visioenen te onderzoeken die hij zag toen hij werd gemanipuleerd door Scarlet Witch, wat hem de Oneindigheidsstenen liet zien. Tijdens zijn onderzoek besefte Thor dat Loki nog leefde en de troon van Odin tijdens de afwezigheid van Thor had overgenomen. Thor ging kort daarna uit elkaar met Jane Foster.

Om hulp te zoeken bij het vinden van zijn vader en om vrede terug te brengen naar Asgard, zocht Thor hulp bij Doctor Strange. Thor was echter net te laat om zijn eigen vader te redden van de dood en na getuige te zijn geweest van de dood van Odin, ontmoette Thor Hela, de godin van de dood en zijn zuster. In de nasleep van zijn eerste ontmoeting met Hela, werd Thors hamer Mjølnir vernietigd en werd hij verbannen naar Sakaar, waar hij gedwongen werd om deel te nemen aan een gladiatorengevecht. Na een reünie en het daaropvolgende gevecht met Hulk sloot het paar zich aan bij Valkyrie om Asgard te redden. Na het gevecht met Hela en het verlies van een van Thors ogen, liet Loki, op Thors verzoek, Ragnarok los en vernietigde zo Asgard. Hela kwam hierbij om het leven. Thor ontsnapte met de overgebleven Asgardianen. Omdat hij verklaarde dat Asgard een volk was en geen plek, accepteerde Thor zijn nieuwe positie als koning en besluit hij de Asgardianen naar de aarde te verhuizen.

Toen Thor en zijn volk onderweg waren naar de aarde, werd hun schip aangevallen door Thanos en de Black Order, die op zoek waren naar het Tesseract. Loki had de Tesseract echter op het laatste moment uit Asgards kluis genomen. Thor was getuige van Thanos die de Space Stone uit de Tesseract haalde en Thanos die zijn broer en volk vermoordde (alleen Hulk werd door Heimdall naar de aarde gestuurd) voordat hij van het schip in de diepe ruimte werd gesmeten. Hij werd opgepikt door de Guardians of the Galaxy en ging samenwerken met de leden Rocket Raccoon en Groot om naar Nidavellir te reizen. Hij kreeg ook een nieuw mechanisch oog, wat hem in staat stelde om opnieuw te zien. Met de hulp van de dwergensmid en koning Eitri, maakt Thor een nieuw wapen, genaamd Stormbreaker en confronteerde daarnaThanos op Aarde terwijl hij Wakanda aanviel. Ondanks de dappere inspanningen konden Thor, de Guardians en de Avengers Thanos niet stoppen en kon Thanos alle Oneindigheidsstenen winnen en daarme de helft van de universum doden. Thor was een van de overlevenden hiervan. Vijf jaar later gaat Thor met de overgebleven Avengers terug in de tijd om de Oneindigheidsstenen voor Thanos te bemachtigen om hiermee zijn daden ongedaan te maken, dit lukt hen. Hierna sluit Thor zich aan bij de Guardinas of the Galaxy.

Thor is onder andere te zien in de volgende films:

• Thor (2011)
• The Avengers (2012)
• Thor: The Dark World (2013)
• Avengers: Age of Ultron (2015)
• Doctor Strange (2016) (post-credit scene)
• Thor: Ragnarok (2017)
• Avengers: Infinity War (2018)
• Avengers: Endgame (2019)

• Thors eerste tv-optreden was in een aflevering van de animatieserie Marvel Super Heroes in 1966. In deze aflevering deed Chris Wiggins de stem van Thor. Thor verscheen ook in een aflevering van de animatieserie Spider-Man and His Amazing Friends. Verder had hij gastoptredens in animatieseries van de X-men en de Fantastic Four.
• Thor is een vast personage in de serie The Super Hero Squad Show
• Thor speelt een rol in de animatieserie The Avengers: Earth's Mightiest Heroes. De Nederlandse stem hierin was Marcel Jonker.
• Thor speelt een rol in de animatieseries Ultimate Spider-Man, Avengers Assemble, Hulk and the Agents of S.M.A.S.H. en Guardians of the Galaxy. De Nederlandse stem van Thor hierin is Roberto de Groot.

• Thors eerste live-action tv optreden was in de tv-film The Incredible Hulk Returns. Thor werd in deze film gespeeld door acteur Erik Kramer en zijn alter ego Donald Blake door Steve Levitt.
• De Ultimate Marvel versie van Thor verscheen in de animatiefilms Ultimate Avengers en Ultimate Avengers 2.
• Thor speelt mee in de animatiefilm Hulk Vs.
• Thor: Tales of Asgard, een direct-naar-video animatiefilm uit 2011.

Sinds 2014 is er een verzamelfiguur van het personage Thor voor het computerspel Disney Infinity. Zodra deze figuur op een speciale plaats wordt gezet, verschijnt het personage online in het spel. De Nederlandse stem wordt hierbij ingesproken door Roberto de Groot.

In Nederland is Thor de titelheld van de volgende strips:

• Hip Comics nr. 19120, 19131, 19147, 19169 (Uitgeverij Classics Nederland, 1969–1971)
• Thor Classics nr. 5-16 (Uitgeverij Classics Nederland, 1971–1973, nummering telt door vanaf de Hip Comics)
• De machtige Thor nr. 1-3 (Uitgeverij Williams Nederland, 1975–1976, albums)