Sébastien Gryphe

Sébastien Gryphe, geboren als Sebastian Greiff, in het Latijn Sebastianus Gryphius (Reutlingen, circa 1493Lyon, 7 september 1556) was een Duits-Franse drukker in Lyon, Frankrijk.[1] Hij droeg bij tot de verspreiding van literatuur van de klassieke oudheid onder Franse humanisten en hugenoten. Zijn bijdrage tot de renaissance in Frankrijk op literair-intellectueel vlak was groot.[2]

Voorbeeld van drukkersmerk van Gryphe in een boek over plaatsnamen in het Oude Rome
Sébastien Gryphestraat in Lyon, Frankrijk

Drukkersmerk

Het drukkersmerk bestond uit een griffioen bovenop een kubus; aan de griffioen hing een gevleugelde bol vast met een ketting. Het devies was Virtute duce, comite fortuna, wat betekent: met de Deugd als leider en met het Geluk als gezel. Deze uitspraak was van Cicero in diens brief aan L. Munatius Plancus.[3]

Levensloop

Gryphe werd geboren in Zwaben, meer bepaald in de rijksstad Reutlingen, circa het jaar 1493. Zijn vader, Michael Greif of Greyff, was drukker in Reutlingen. Gryphe leerde het vak van drukker zowel bij zijn vader als in Venetië. Mee op rondreis met Venetiaanse boekhandelaars belandde hij in Lyon, circa 1520. Gryphe bleef er. Hij ging er aan de slag als drukker. In 1532 werd hij genaturaliseerd tot Fransman. Dit werd gevolgd in 1536 door de stichting van zijn eigen drukkerij en uitgeverij. De naam was Atelier du Griffon. Zijn vennoot in de drukkerij was Hugues de la Porte (1500-1572). Deze laatste investeerde fors in wat een grootschalige onderneming werd. Het drukatelier wierf arbeiders en drukcorrectoren aan. Het laatste adres van het atelier van Gryphe en de la Porte was gelegen in de rue Sala en het gebouw werd later het hôtel de Liergues.

Gryphe drukte en/of gaf een driehonderdtal boeken uit met zijn drukkersatelier. Het ging om Latijnse en Oudgriekse werken. Slechts enkele boeken waren in het Frans. Daarnaast was hij de eerste in Frankrijk die de Bijbel in het Hebreeuws drukte. Het aantal boeken dat hij in het Hebreeuws drukte, bedroeg 46. Hiermee was Gryphe de grootste drukker in Frankrijk van Hebreeuwse boeken. Gryphe had talrijke contacten met humanisten in Frankrijk, Italië en het Rooms-Duitse Rijk. Tevens onderhield hij relaties met handelaars uit Firenze. Dank zij Gryphe werden zowat alle Latijnse auteurs gedrukt, hetzij door hun werken hetzij door commentaren op hun werken. Bekende Latijnse boeken werden zijn de Thesaurus linguae sanctae van de heilige Pagninus (1529) en de volledige Biblia Latina in 3 volumes (1550). François Rabelais vestigde zich in Lyon om Latijnse drukproeven van hem na te lezen. Ook de Oud-Griekse auteurs vonden lezers in Frankrijk. Soms schreef Gryphe het voorwoord.[4] Gryphe bracht de intelligentsia in Frankrijk in kennis met de klassieke oudheid en met mekaar. Italiaanse denkers zoals Piero Vettori uit Firenze konden ook terecht bij Gryphe voor publicaties. De hervormingsideeën van Savonarola uit Firenze vonden ingang in Frankrijk dank zij Gryphe.

In zijn atelier werkte een tijdje Etienne Dolet, die in 1546 in Parijs verbrand werd als ketter. Gryphe was de eerste die een werk van Dolet drukte, namelijk diens literair essay Commentaria linguae Latinae over de Latijnse taal (1536–38).

Na Gryphe's dood in 1556 leidden zijn weduwe Françoise Miraillet en zijn zoon Antoine Gryphius de zaak, onder de naam Héritiers de Sébastien Gryphius. Zoon Antoine geraakte later evenwel in de gevangenis wegens een schuldenberg van de zaak.

Straat

Nog later kreeg Gryphe een straatnaam in Lyon, in het 7e arrondissement. Er bestaat geen relatie met één van de plaatsen waar hij gewoond heeft.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.