Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij

De boekhandel en het loterijkantoor van Jan de Groot in de Kalverstraat in Amsterdam, Isaac Ouwater, 1779

Titel II van de Wet op de kansspelen gaat over de staatsloterij. De Wet van 14 mei 1992, houdende regeling met betrekking tot de oprichting van de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij en wijziging van titel II van de Wet op de kansspelen (Wet Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij) heeft deze titel gewijzigd en de oprichting van SENS geregeld.

Deze titel II bepaalt dat ten minste 60% van de door de deelnemers betaalde inleg aan bruto prijzen wordt uitgeloofd, en dat de opbrengst na aftrek van de prijzen en kosten aan de Staat wordt afgedragen.

De Beschikking Staatsloterij geeft nadere regels.

In 1726 werd de voorloper van de Staatsloterij, de Generaliteitsloterij, opgericht. Loterijen waren in die tijd een door lagere overheden veel gebruikte methode om de financiële middelen wat op te vijzelen. In dat jaar werd besloten om al deze verschillende loterijen samen te voegen in een collectieve loterij. Er werd een prijsvraag uitgeschreven voor ideeën voor deze loterij. Het voorstel van Adolf Huske werd, na te zijn doorgerekend, als winnaar aangewezen. Zijn idee werd beloond met 500 gulden. In 1848 werd de naam van de Generaliteitsloterij veranderd in Nederlandse Staatsloterij. In het Nederlands Informatiecentrum voor Kansspelen (NIK) in Den Haag is veel van de geschiedenis van de Staatsloterij gedocumenteerd.

SENS verkocht via TicketBox ook toegangskaarten voor voetbalwedstrijden, concerten, optredens en andere evenementen. Op 24 januari 2007 werd bekendgemaakt dat per 1 juli 2008 de ticketingactiviteiten gestaakt zouden worden.[2]

De jackpot werd in oktober 1994 ingevoerd.

In 2001 startte de Staatsloterij met Dayzers, een wekelijkse loterij.[3] In 2012 werd Dayzers vervangen door het Miljoenenspel.[4]

In 2016 gingen de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij en de Stichting de Nationale Sporttotalisator (De Lotto) samen onder de naam Nederlandse Loterij.[5]

Trekking in 1971

Een straat is een serie van 10 loten met opeenvolgende eindcijfers (0 tot en met 9) en een boulevard is een serie van 100 loten met opeenvolgende eindcijfers (00 tot en met 99).

Het Jackpotspel is onderdeel van alle twaalf reguliere trekkingen van de Staatsloterij op de tiende van de maand en inbegrepen in de prijs van het lot.

Op 21 januari 2006 kwam SENS in opspraak wegens bedrijfsspionage in de jaren 2001 en 2002 bij de concurrent de Postcode Loterij. Hierbij werden door het accountantsbureau KPMG de stichtingen en BV's rondom de Postcode Loterij doorgelicht. Daarnaast werden er particuliere rechercheurs ingezet om de gangen en financiële handel en wandel van de directie van de Postcode Loterij na te gaan. Hierbij werden video-opnamen gemaakt van de topbestuurders, waarbij de aandacht vooral uitging naar Boudewijn Poelmann, een van de medeoprichters. De opdrachtgevers van deze bedrijfsspionage, onder wie oud-directeur Van Egerschot, werken inmiddels niet meer bij de Staatsloterij.[6]

In oktober 2007 kwam de Staatsloterij in opspraak toen bleek dat niet alleen de jackpot, maar ook alle prijzen van € 50.000 en € 100.000 werden getrokken uit alle beschikbare loten (ca. 20 miljoen), niet alleen aan de verkochte (ca. 3 miljoen). De Staatsloterij wekte echter in haar reclamecampagnes de indruk dat deze prijzen werkelijk iedere maand werden uitgekeerd. De Stichting Loterijverlies spande naar aanleiding van deze reclamecampagnes een rechtszaak aan tegen de Staatsloterij.

In augustus 2009 raakte de Staatsloterij wederom in opspraak, nadat de Reclame Code Commissie veel klachten binnenkreeg naar aanleiding van de trekking van de jackpot die maand. In de reclame die de staatsloterij maakte, werd gesuggereerd dat de gehele jackpot van 27,5 miljoen euro gegarandeerd zou vallen. Volgens de klagers was de reclame die de Staatsloterij maakte, misleidend, omdat het niet duidelijk was dat de jackpot ook op een vijfde lot kon vallen. Hierna heeft de Staatsloterij de reclame aangepast, waarbij nadrukkelijk vermeld wordt dat de jackpot ook op een vijfde lot (uniek lotnummer) kan vallen, waarbij dus 1/5e deel van het prijzengeld uitgekeerd wordt, en het resterende bedrag naar de volgende trekking schuift.[7] In hoger beroep werd overigens geoordeeld dat de reclame niet misleidend was.

Bij de Koninginnedagtrekking van 2011 werd de te winnen periodieke uitkering gepresenteerd als "De rest van je leven", maar er gold een maximumduur van 40 jaar.[8]

Bij de Gelukstrekking konden 96 grote prijzen gewonnen worden, en lagere prijzen met de aanduiding "Eindcijfer(s) goed", hetgeen normaal betrekking heeft op het winnende nummer van een grote prijs. Aangezien verder niets vermeld was kon de indruk ontstaan dat dit betrekking had op de winnende nummers van alle 96 grote prijzen, maar het had betrekking op één daarvan. Een klacht bij de Reclame Code Commissie in 2012 werd overigens afgewezen, onder meer omdat men zou kunnen bedenken dat dan gemiddeld op ieder lot meerdere 1-eindcijfer-goed-prijzen zouden vallen.[9]

Op 28 mei 2013 oordeelde het gerechtshof Den Haag in een zaak tussen de SENS en Stichting Loterijverlies dat de Staatsloterij in de periode 2000-2007 misleidende informatie had gegeven over het wel of niet gegarandeerd zijn van de prijzen, de winkansen, het aantal gewonnen prijzen en de hoogte van de prijzen.[10] Bij arrest van 30 januari 2015 verwierp de Hoge Raad de hiertegen ingestelde cassatieberoepen.[11]

In december 2019 won de Nederlandse Staat in het televisieprogramma Zondag met Lubach de Brand New Junkies Award in verband met het via staatsloterijen en krasspelen effectief bevorderen van gokverslaving onder jongeren.[12] Daarbij werd aan de kaak gesteld dat de loterijen van de Staat zich in hun reclame-uitingen expliciet richten op jongeren, terwijl het bevorderen van gokverslaving onder mensen jonger dan 24 jaar wettelijk verboden is. Naar aanleiding van dit item zijn er door de Christen Unie kamervragen gesteld. Een kamermeerderheid heeft zich uitgesproken voor een verbod op het inzetten van tieneridolen in zogeheten gokreclames.[13]

• Website van de Nederlandse Staatsloterij
• Miljoenenspel
• Beschikking Staatsloterij, Overheid.nl