Stenomylus

Ondanks dat hij verwant was aan kamelen, leek dit 90 cm lange schaapachtige dier qua uiterlijk en levenswijze op Afrikaanse gazellen. Het was een kuddedier dat bij het geringste gevaar het hazenpad koos. Het dier had een lange en lichte hals en lange, slanke poten, met aan elke voet twee tenen, die overgingen in kleine hoeven. Een bijzonder kenmerk in de onderkaak waren de hoektanden en de eerste valse kiezen, die de vorm van snijtanden hadden aangenomen, hetgeen de indruk wekte alsof de onderkaak was bezet met tien snijtanden.

De nek van dit dier was erg langwerpig, waardoor het vaag leek op de hedendaagse gerenoek (Litocranius walleri). Het hoofd was klein, afgerond met een korte snuit. De nogal achterwaartse gelegen neusbeenderen suggereren bovendien de aanwezigheid van een kleine proboscis of op zijn minst van gespierde prehensile lippen. Dit kenmerk wordt nog meer geaccentueerd in de affiene (en enigszins posterieure) Rakomylus. Het gebit van Stenomylus was zeer gespecialiseerd: de voorste tanden waren klein van formaat en de derde snijtand, evenals de eerste premolaar, was vergelijkbaar met de hond (klein van formaat). De tweede en derde bovenste premolaren waren erg klein, en er was een diastema tussen de eerste en tweede premolaren. Zowel de bovenste als de onderste kiezen waren sterk ontwikkeld in hoogte (ipsodonti), maar waren veel langer dan breed en hadden wortels, zelfs bij volwassen individuen.

Het geslacht Stenomylus werd voor het eerst beschreven door Peterson in 1907, op basis van fossiele resten gevonden in bodems van het lagere Mioceen van Nebraska. Het type soort is Stenomylus gracilis. Een andere bekende soort is Stenomylus hitchcocki, bekend van talloze exemplaren gevonden in het gebied van Agate Springs in Nebraska, in een steengroeve later bekend als "Stenomylus Quarry". De S. crassidens-soort is ook gevonden in het Agate Springs-gebied. De soort S. keelinensis uit Wyoming (door sommige geleerden toegeschreven aan het eigen subgenus Pegomylus) en S. taylori uit New Mexico zijn ook toegeschreven aan het geslacht Stenomylus. De S. tubutamensis-soort, uit het Onder-Mioceen van Mexico, is de kleinste van het geslacht. Stenomylus is een zeer gespecialiseerd geslacht van kameelachtigen, ingedeeld in een afzonderlijke subfamilie (Stenomylinae) die waarschijnlijk aan het einde van het Oligoceen is ontstaan. De specialisatie in de verlenging van de benen en in het terugtrekken van de neusbeenderen, evenals in het gebit, zal verder worden geaccentueerd in latere vormen zoals Rakomylus.

Door de lange benen kon de Stenomylus snel rennen en springen in de Noord-Amerikaanse vlakten om aan roofdieren te ontsnappen. Hypododontale tanden waren waarschijnlijk nuttig voor het voeden met vezelachtig en hard materiaal zoals gras, dat in die tijd overheersend werd in de eindeloze graslanden van het continent.

Resten van dit dier werden gevonden in Noord-Amerika, meer bepaald in de Amerikaanse staat Nebraska.

• O. A. Peterson. 1907. The Miocene Beds of Western Nebraska and Eastern Wyoming and Their Vertebrate Faunae. Annals of Carnegie Museum 4(3):21-72
• F. B. Loomis. 1910. Osteology and affinities of the genus Stenomylus. American Journal of Science 179:297-323
• C. Frick and B. E. Taylor. 1968. A Generic Review of the Stenomyline Camels. American Museum Novitates 2353:1-51
• I. Ferrusquia-Villafranca. 1990. Biostratigraphy of the Mexican Continental Miocene: Part I, Introduction and the Northwestern and Central Faunas. Part II, The Southeastern (Oaxacan) Faunas. Part III, The Southeasternmost (Chiapasan) Fauna and Concluding Remarks On the Discussed Vertebrate Record. Paleontologia Mexicana 56:1-149
• J. G. Honey, J. A. Harrison, D. R. Prothero and M. S. Stevens. 1998. Camelidae. In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.), Evolution of Tertiary Mammals of North America 1:439-462
• M. Cassiliano. 2008. Stenomylus (Stenomylus) taylori, s.p. nov. (Stenomylinae, Camelidae) from the early Miocene (Hemingfordian) Blick Quarry in New Mexico. Rocky Mountain Geology 43(2):143-154
• M. Cassiliano. 2010. Is Stenomylus tubutamensis Ferrusquia-Villafranca 1990 a valid species?. Rocky Mountain Geology 45(1):35-57