Standaarden van het Nederlandse Koninklijk Huis

De standaarden van het Nederlandse Koninklijk Huis zijn de vlaggen van de leden van het Nederlands Koninklijk Huis. Ze worden bij Koninklijk Besluit vastgesteld en zijn opgenomen in het register van de Hoge Raad van Adel, die de vlaggen en standaarden ook ontwerpt.

De standaarden van het Nederlandse Koninklijk Huis danken hun bestaan aan Prins Hendrik der Nederlanden die zich voor heraldiek interesseerde.

Functie

De leden van het Koninklijk Huis geven met hun standaard hun aanwezigheid aan in een paleis, in een auto, op een schip of bij een legeronderdeel. De koninklijke vlag wordt op het woonverblijf van de koning, Paleis Huis ten Bosch, gehesen als de koning in Nederland is, hiervoor hoeft hij niet aldaar aanwezig te zijn. Op het werkpaleis van de koning, het Paleis Noordeinde, wordt de koninklijke standaard eveneens gehesen als hij in Nederland aanwezig is.[1] De standaarden blijven 's nachts ook uithangen, in tegenstelling tot de Nederlandse vlag, die alleen tussen zonsopgang en zonsondergang gehesen mag worden. Bij rouwbetuiging wordt de standaard, in tegenstelling tot de Nederlandse vlag niet halfstok gehesen, maar voorzien van een zwarte wimpel.

Koninklijke standaard
Koninklijke standaard

Koningin Wilhelmina der Nederlanden stelde in 1908 de koninklijke vlag vast,[2] die de koninklijke standaard wordt genoemd. Deze standaard werd ook door koningin Juliana en koningin Beatrix gevoerd. Door koning Willem-Alexander wordt een op details aangepaste versie van de standaard gevoerd.
De standaard bestaat uit een oranje vierkante vlag die door een nassaublauw kruis in vier kwadranten wordt verdeeld. De kleuren verwijzen naar het prinsdom Oranje en het graafschap - later hertogdom - Nassau, waaruit de koninklijke familie is ontstaan. Het blauwe kruis verdeelt de vlag in vier vakken met daarin een blauwe jachthoorn, dit is afkomstig uit het wapen van het prinsdom Oranje dat sinds de tijd van Willem van Oranje aan de familie toebehoorde. In het midden van het kruis staat in een medaillon het Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden met koninklijke kroon. Het wapen is omhangen met de versierselen die bij het Grootkruis Militaire Willems-Orde horen. Andere leden van het Koninklijk Huis casu quo de koninklijke familie kunnen een persoonlijke onderscheidingsvlag verleend krijgen.

Koning Willem-Alexander

Onder Koning Willem-Alexander is sinds 30 april 2013 de standaard aangepast. In plaats van een rozet wordt er een strik in het lint van de Militaire Willems-Orde gevoerd. Verder hangen de kwastjes aan de hoorns beide naar beneden. De "aangepaste Koninklijke Standaard" werd op 30 april 2013 direct na zijn aantreden in gebruik genomen.[3] Tijdens het tekenen van de abdicatie werd de oude standaard van koningin Beatrix gestreken en werd de nieuwe standaard van koning Willem-Alexander gehesen.

  • Koninklijke standaard 1908 - 2013
  • Aanpassingen in de Koninklijke Standaard

Persoonlijke onderscheidingsvlaggen van het Koninklijk Huis casu quo de koninklijke familie
Onderscheidingsvlaggen Leden Beschrijving
Koningin Máxima, Prinses der Nederlanden
2002-heden		 Een nassaublauwe rechthoekige vlag waar rechts een driehoek uit verwijderd is. De vlag wordt door een oranje kruis in vier vlakken verdeeld. In het vlak linksboven staat een gele jachthoorn en in het vlak linksonder een gele wachttoren, ontleend aan het wapen van Zorreguieta. De rechtervlakken zijn leeg. In het midden van het kruis is het rijkswapen met koninklijke kroon afgebeeld.
Prinsen der Nederlanden
(zonen van prinses Beatrix)
prins Constantijn		 Een rechthoekige oranje vlag die door een nassaublauw kruis in vier kwadranten is verdeeld. In de kwadranten linksboven en rechtsonder staat een blauwwitte jachthoorn, ontleend aan het wapen van het vorstendom Oranje. In de kwadranten rechtsboven en linksonder staat een witte wachttoren, ontleend aan het wapen van Amsberg. In het midden van het kruis staat in een oranje cirkel het rijkswapen met koninklijke kroon.
Prinses Laurentien der Nederlanden Een nassaublauwe rechthoekige vlag waar rechts een driehoek uit verwijderd is. De vlag wordt door een oranje kruis in vier vlakken verdeeld. In het vlak linksboven staat een gele jachthoorn en in het vlak linksonder een gele ruit. De rechtervlakken zijn leeg. In het midden van het kruis is het rijkswapen met koninklijke kroon afgebeeld.
Prinsessen der Nederlanden
(dochters van koningin Juliana)
prinses Beatrix, prinses Irene, prinses Margriet, prinses Christina		 Een oranje rechthoekige vlag waaruit rechts een driehoek verwijderd is. De vlag wordt door een nassaublauw kruis in vier vlakken verdeeld. In het vlak linksboven staat een jachthoorn, uitgevoerd in nassaublauw en wit. In het vlak linksonder staat een roos bestaande uit vijf bladeren en gouden kelkbladeren. Deze roos is afkomstig uit het wapen van Lippe, waar hun vader prins Bernhard vandaan kwam. De twee rechtervlakken zijn leeg. In het midden van het kruis staat in een oranje cirkel het rijkswapen met koninklijke kroon.
Prinsen van Oranje-Nassau, van Vollenhoven
(zonen van prinses Margriet)
prins Maurits, prins Bernhard, prins Pieter-Christiaan, prins Floris		 Een rechthoekige oranje vlag die door een nassaublauw kruis in vier kwadranten is verdeeld. In de kwadranten linksboven en rechtsonder staat een blauwwitte jachthoorn, ontleend aan het wapen van het vorstendom Oranje. In de kwadranten rechtsboven en linksonder staat een witte ster. In het midden van het kruis staat in een oranje cirkel het rijkswapen met koninklijke kroon.

Voormalige standaards

(incompleet)

Koninklijke vlag van Nederland (1815-1908)
Standaard Gebruik Beschrijving
Koninklijke vlag van Nederland
1815-1908		 De historische Koninklijke Standaard van Nederland was een rechthoekige vlag met de kleuren van de nationale vlag met het voormalige Koninklijke wapen (zonder de mantel) in de centrale band.

Standaarden leden Koninklijk Huis
Standaard Gebruik Beschrijving
Prinsen der Nederlanden
1815-1908		 De voormalige Standaard voor de Prinsen der Nederlanden was een vlag met de kleuren van de Historische Koninklijke Standaard van Nederland, met het Koninklijke wapen in een oranje rechthoek in de centrale band.
Prinsessen der Nederlanden
1815-1908		 De voormalige Standaard voor de Prinsessen der Nederlanden was een vlag waaruit rechts een driehoek verwijderd is. De vlag heeft de kleuren van de Historische Koninklijke Standaard van Nederland, met het Koninklijke wapen in een oranje rechthoek in de centrale band.

Prinses Juliana der Nederlanden
Standaard Gebruik Beschrijving
Prinses van Oranje-Nassau
1909-1948
1980-2004		 Een rechthoekige oranje vlag waaruit rechts een driehoek verwijderd is. De vlag wordt door een nassaublauw kruis in vier vlakken verdeeld. In het vlak linksboven staat een jachthoorn, uitgevoerd in nassaublauw en wit. In het vlak linksonder staat een zwarte stier met witte hoorns, een rode tong en een gouden kroon, afkomstig uit het wapen van Mecklenburg. In het midden van het kruis staat in een oranje cirkel het rijkswapen met koninklijke kroon.

Prins Bernhard der Nederlanden
Standaard Gebruik Beschrijving
Prins-gemaal van Nederland
1948-1980

Prins der Nederlanden 1937-1948 en 1980 - 2004

 Een vierkant met een oranje kruis. De kwadranten linksboven en rechtsonder zijn nassaublauw en hierin staat de Nederlandse leeuw uit het rijkswapen. De kwadranten rechtsboven en linksonder zijn wit en bevatten een roos bestaande uit vijf bladeren en gouden kelkbladeren, afkomstig uit het wapen van Lippe. In het midden van het kruis staat het rijkswapen met koninklijke kroon.

Prins Claus der Nederlanden
Standaard Gebruik Beschrijving
Prins der Nederlanden
1966[4]-2002
Prins-gemaal van Nederland
1980-2002		 Een vierkant van nassaublauw met een oranje kruis. In de kwadranten linksboven en rechtsonder staat de Nederlandse leeuw uit het rijkswapen. In de kwadranten rechtsboven en linksonder staat een witte wachttoren, ontleend aan het wapen van Amsberg. In het midden van het kruis staat het rijkswapen met koninklijke kroon.

Zie ook
Zie de categorie Royal standards of the Netherlands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.