Snellenkaart

Tijdens het Oogheelkundig Congres in Heidelberg in het jaar 1861 presenteerde F.C. Donders de uitvinding van Snellen. Voor het eerst was een dergelijke oogtest gebaseerd op een theoretische basis: Snellen had namelijk empirisch vastgesteld dat proefpersonen zonder oogafwijkingen objecten en figuren konden herkennen wanneer deze een hoek van 5 boogminuten zouden omspannen, bestempeld als 'normale gezichtsscherpte'.[1]

De opbrengst van de verkoop van de kaarten, die verkrijgbaar waren voor 2 gulden per stuk, was ten gunste van het Ooglijdersgasthuis, waar Snellen werkzaam was. Populair waren de kaarten zeker: zo had in 1864 de Britse militaire gezondheidsdienst alleen al zo'n 1000 kaarten aangeschaft.[2]

De normale gezichtsscherpte van Snellen werd gebruikt als eenheid van de gezichtsscherpte en verkreeg de waarde 1. Lagere waarden zijn het resultaat van refractieve fouten of pathologische veranderingen in het visuele systeem. Een hogere waarde dan 1 komt voornamelijk voor bij jongeren.[2]

De bijzonder samengestelde letters moesten vanaf een bepaalde afstand, D (distantia), meestal 6 meter, onder vergelijkbare omstandigheden onderscheiden kunnen worden. De letters I, J, M, Q W en X werden weggelaten om verwarring tussen letters te voorkomen. Er bestaan verschillende versies van de kaart, namelijk die met gebruik van negen en een met tien verschillende letters. Het meest wordt de hiernaast afgebeelde met negen letters gebruikt. Ook voor andere talen als Japans en Russisch ontwierp Snellen letterkaarten.[3] Naast de variant met letters bestaan er ook snellenkaarten met symbolen voor kinderen die nog niet kunnen lezen, en snellenkaarten met de letter "E" in alle mogelijke standen. Daarnaast zijn er ook kaarten met cirkels waarvan steeds op een andere plek een klein gedeelte is weggelaten. In dat geval moet de patiënt zeggen op welke plek (links, rechts, onder of boven) de opening zit.

De snellenkaart in praktijk gebracht